Vọng từ con chữ

Trong sự hình dung của tác giả, mỗi con chữ đều có sức sống của nó, đều chứa đựng trong nó hồn cốt, tình điệu của nhà văn. Nhưng là một sản phẩm mang tính sáng tạo, khi ý tình thoát ra thành những thông điệp nghệ thuật, câu chữ của nhà văn đứng trước một thực tế khắc nghiệt. Sự tồn tại của nó đầy chênh vênh. Hoặc là được thừa nhận, hoặc bị bỏ rơi. Tất nhiên, nhiệm vụ của một nhà phê bình không chỉ dừng lại ở chỗ làm sáng tỏ thông điệp của nhà văn trong văn bản ngôn ngữ cho dù việc tìm hiểu một tác phẩm cần đến sự tri âm của người đọc.

Thật đơn giản, câu chữ của nhà văn có thể lớn hơn, vượt ra ngoài dự đồ sáng tạo của họ nếu nhà văn ấy thực sự là một cây bút tài năng. Trong trường hợp ngược lại, cho dù dự định của họ có tốt đẹp bao nhiêu đi chăng nữa, thì chữ nghĩa của họ khó lòng nổi sóng, tạo nên những ám ảnh sâu sắc trong lòng người đọc.

Những kiến thức về tiểu sử nhà văn cũng như những lời tuyên bố của họ, rốt cùng, chỉ là những số liệu có tính tham khảo mà thôi. Không còn lựa chọn nào khác, nhà phê bình phải lắng nghe được âm vang của chữ vì sáng tạo văn học và tầm vóc thực sự của nhà văn không nằm ở mong muốn, mà chỉ hiện lên trên một thực tế duy nhất: văn bản nghệ thuật của anh ta.

Sợi dây cơ bản xuyên suốt cuốn sách là những trăn trở về vấn đề chủ thể trong đời sống sáng tạo văn học. Và nếu hiểu như thế thì Vọng từ con chữ là một cách nói khác, rộng hơn, về vấn đề giọng điệu chủ thể trong lĩnh vực sáng tạo nghệ thuật…