Tuyển tập truyện ngắn Vũ Trọng Phụng

Vũ Trọng Phụng không nổi tiếng bởi truyện ngắn, nhưng chính truyện ngắn lại là mối duyên đầu đưa ông đến với nghiệp văn.

Lâu nay truyện ngắn Vũ Trọng Phụng không được bàn đến nhiều như tiểu thuyết và phóng sự, nhưng với bốn mươi truyện ngắn trong tuyển tập này, có nhiều truyện ngắn xuất sắc (Bộ rằng vàng, Hồ sê líu hồ líu sê sàng, Cái ghen đàn ông, Người có quyền, Con người điêu trá, Bà lão loà, Một cái chết…) đủ để chúng ta phải trân trọng một tác giả truyện ngắn tài năng bên cạnh một ông vua phóng sự đất Bắc và một nhà tiểu thuyết thiên tài.

Nằm trong dòng văn học hiện thực phê phán cùng với các nhà văn Phạm Duy Tốn, Nguyễn Công Hoan, Ngô Tất Tố… nhưng truyện ngắn của Vũ Trọng Phụng mang một sắc thái và dáng vẻ riêng. Những truyện ngắn đầu tiên của Vũ Trọng Phụng được viết vào năm 1931 (Một cái chết, Bà lão loà) mang ý nghĩa xã hội sâu sắc, lên án lối sống lạnh lùng, bất nhân giữa con người với con người trong cuộc sống.

Vũ Trọng Phụng là nhà văn tả chân đến phũ phàng cái hiện thực cuộc sống đang hàng ngày đập vào mắt ông. Phê phán, tố cáo, phô bày những cái xấu xa, những mặt trái trong xã hội là đặc điểm của văn học hiện thực phê phán. Sáng tác của Vũ Trọng Phụng không nằm ngoài quy luật đó.

Bên cạnh việc mỉa mai, giễu cợt, phê phán, Vũ Trọng Phụng thường chú ý tạo tình huống mang tính kịch để gây bất ngờ, hấp dẫn đối với người đọc. Mảng truyện tâm lý xã hội chiếm số lượng khá nhiều trong những truyện ngắn của Vũ Trọng Phụng. Có thể kể đến Một đồng bạc, Lòng tự ái, Máu mê, Ăn mừng…

Điểm qua các truyện ngắn của Vũ Trọng Phụng có thể thấy ông không bỏ qua một đối tượng nào. Tất cả đều được ông mô tả, gửi gắm tâm trạng của mình, từ yêu thương, đồng cảm với những người nghèo khổ đến phẫn uất, căm hờn đối với tầng lớp thống trị, bút lực ghê gớm, dữ dội của ông đã đả kích mạnh mẽ vào xã hội đương thời một cách không thương tiếc.

Ngày nay, đọc lại truyện ngắn Vũ Trọng Phụng chúng ta vẫn cảm thấy gần gũi vì ngôn ngữ văn chương của ông hiện đại, bố cục truyện sinh động và mới mẻ, ông sử dụng nhiều hình thức kể chuyện khác nhau, luôn có sự thay đổi, sáng tạo. Vì vậy truyện ngắn Vũ Trọng Phụng hấp dẫn và hiện đại. Chân dung của Vũ Trọng Phụng sẽ hoàn thiện và toả sáng hơn khi chúng ta đặt lại vị trí cho những truyện ngắn xuất sắc của ông.