Tuyển Tập Thơ Tứ Tuyệt

Nhà thơ Yến Lan "gác bút ra vườn hỏi ý hoa" không chỉ để bốn câu của ông trở thành tứ tuyệt, mà để tâm hồn ông trong trẻo hơn, thánh thiện hơn. Con người có thể đạo đức giả ở nơi chen lấn nào đó, nơi son phấn nào đó, thậm chí nơi trang trọng nào đó, nhưng không thể nào đạo đức giả trong thơ.

Ngày 5/10/1998, nhà thơ Yến Lan khép lại cuộc đời 82 năm của ông trên chính mảnh đất quê nhà An Nhơn – Bình Định. Một thập kỷ trôi qua, dù chưa có công trình khoa học nào nghiên cứu một cách có hệ thống về văn nghiệp Yến Lan, nhưng độ lùi thời gian cũng đủ cho độc giả thẩm thấu những giá trị mà ông để lại trên thi đàn.

Yến Lan làm thơ từ rất sớm và có ngay một tuyệt phẩm Bến My Lăng để thành danh trong nghề. Tuy nhiên, điệu buồn man mác: “Bến My Lăng nằm không, thuyền đợi khách. Rượu hết rồi, ông lái chẳng buông câu. Trăng thì đầy rơi vàng trên mặt sách. Ông lái buồn để gió lén mơn râu….” vẫn chưa thể phô bày hết cái tài, cái tình của Yến Lan.

Vài năm trước khi ông mất, tôi có đôi ba bận ghé thăm ông, hầu chuyện ông. Hơn một lần tôi hỏi ông về thành tựu nổi bật nhất trong đời văn, ông đều trả lời: "Tứ tuyệt Yến Lan!". Và bao giờ sau câu trả lời ấy, ông cũng đưa mắt nhìn về phía cụ bà Nguyễn Thị Lan. Hiểu ý chồng, cụ bà mang mấy tập vở chép tay rất cẩn thận ra. Yến Lan run run bàn tay giở từng trang bản thảo và run run giọng đọc từng bài thơ bốn câu. Tôi không hề nghi ngờ sự chọn lựa của ông đối với thể loại tứ tuyệt, cũng không nghi ngờ sự thao thiết của ông đối với sáng tạo tứ tuyệt. Bởi lẽ, tôi từng nhìn thấy những bài thơ tứ tuyệt như bước chân ngắn liêu xiêu của ông mỗi lúc tiễn tôi ra cửa. Tôi nghĩ, những bước chân ngắn ấy chầm chậm thôi, nhưng mải miết đưa ông vào cõi bất tử.

Thơ tứ tuyệt luôn đòi hỏi sự quan sát thấu đáo, sự chiêm nghiệm sâu sắc và sự thể hiện khéo léo. Nhà thơ Yến Lan hội đủ phẩm chất ấy, nên bất kỳ sự trống trải xa vắng nào đó vừa thoáng qua đời ông cũng dễ dàng tụ lại bốn câu gọn gàng và thâm trầm. Bài Hoa tặng viết từ năm 1936 có thể là minh chứng thuyết phục cho khao khát tứ tuyệt thường trực ở Yến Lan

"Tuổi trẻ băng đồng đi hái hoa
Tặng em, ngấp nghé chực quanh nhà
Người không ra đón hoa dần héo
Héo cả làn mây đỉnh núi xa"

Đọc tứ tuyệt Yến Lan cứ thấy thương một con người lúc nào cũng suy tư. Hầu như chuyện gì cũng làm ông nghĩ ngợi, nghĩ ngợi bằng tất cả gan ruột và nghĩ ngợi bằng… bốn câu mới thật đáng nể.

Lê Thiếu Nhơn
(Nguồn: Báo vnexpress)