Trước Lúc Ngủ Say

Tại thời điểm này, một người đàn ông trẻ tên Nash xuất hiện, tự nhận là bác sĩ riêng và trao cho cô một cuốn nhật ký. Qua từng trang, một cuộc đời xa lạ hiện ra, Christine loáng thoáng nhớ về một cuộc hỏa hoạn, một vụ tấn công kinh hoàng nơi "căn phòng khách sạn, ngọn nến và những bông hoa…". Thế nhưng, hai mươi năm đã trôi qua mà ký ức cô hầu như trống rỗng. Christine luôn bị lẫn lộn giữa sự thực và những ký ức giả. Mỗi sáng thức giấc phải bắt đầu lại từ đầu và bất lực nhận ra mình không thể tin được vào chính bản thân mình…

Tác phẩm Trước lúc ngủ say với nhiều tình tiết lạ lùng sẽ dẫn người đọc đi sâu vào bi kịch của một con người đã bị tước đoạt mất "ngày hôm qua" và "ngày mai". Từ đó, nhà văn S.J.Watson muốn gửi đến một "thông điệp": Không ai ngoài chính bạn phải suy ngẫm về hạnh phúc, gia đình, tình yêu…để thêm trân quý mỗi phút giây trong cuộc sống này.

HOÀNG MAI

Nhưng bạn có chỉn chu viết lại từng ngày sống của mình theo đúng trình tự sự việc và cảm xúc có được hay chưa? Và điều đó có thật cần thiết không?

Tôi đang đọc quyển tiểu thuyết tâm lý Trước lúc ngủ say của S.J.Watson (Nguyễn Lê My Hoàn dịch).

Khi đọc được hơn nửa cuốn sách, tôi thấy rất mừng vì từ lâu lắm rồi (từ sau quyển Suối nguồn của Ayn Rand) mới có cuốn sách lôi tôi đi theo mạch truyện từ trang đầu tiên.

Truyện kể về trường hợp một phụ nữ ở tuổi trung niên bị mất trí nhớ từ một tai nạn. Mỗi buổi sáng tỉnh dậy với cô là một cực hình. Thời gian cứ đọng lại trong tâm trí cô ở lứa tuổi thiếu niên vui vầy bên cha mẹ. Khủng khiếp hơn, cha mẹ cô đã không còn. Người duy nhất mỗi khi tỉnh giấc cô gặp là một người đàn ông nằm bên cạnh. Mỗi sáng, việc đầu tiên của anh ta là gửi lời chào và nhắc cô nhớ, cô đã có chồng. Người đó là anh ta. Với sự giúp đỡ của một bác sĩ, cô lần hồi lại ký ức của đời mình từ cuốn nhật ký. Chàng bác sĩ giúp cô ôn lại những khoảnh khắc quan trọng, những nhân vật đặc biệt của cô trong ngày. Việc cô phải tuân thủ là ghi chép tường tận những gì đã diễn ra trong một ngày, không được phép bỏ sót một chi tiết nào.

Đọc cuốn sách, tôi chợt giật mình: Trễ lắm không khi đã gần nửa cuộc đời, tôi mới muốn ghi lại từng ngày sống của mình qua trang nhật ký – một cách nghiêm chỉnh?

Mỗi chi tiết trôi qua trong một ngày dù nhỏ nhặt đến đâu cũng góp phần tạo nên quá khứ của bạn. Đến một thời điểm trong tương lai, trong mớ ký ức bạn có thể lưu giữ được bằng bộ não nhỏ bé của mình, một cách vô tình hay hữu ý, một chi tiết nào đó đóng vai trò rất quan trọng. Nhân vật nữ của Trước lúc ngủ say tha thiết mong mỏi, cô có thể nhớ được một phút ân ái bên chồng. Cô muốn thấy gương mặt anh hiện ra trong một khoảnh khắc sung sướng nào đó với cô trên giường. Để, cô tin người đó từng mang lại cảm giác yêu thương và người đó là chồng.

Ký ức thường được hiểu như những gì đã diễn ra mà chúng ta nâng niu gìn giữ. Lắm lúc trong đời, khi bất chợt gặp phải một hoàn cảnh nào đó, chúng ta thường rất khó khăn khi phải cố nhớ lại một chi tiết nào đó. Bởi chúng ta không xem trọng, hay trong quá trình gạn lọc để gìn giữ, chúng ta đã lãng quên ít nhiều. Có phải trong trường hợp này, nơi lưu trữ những gì đã diễn ra trong đời dù nhỏ nhặt hay to lớn, là thật có ý nghĩa?

Đọc quyển tiểu thuyết hấp dẫn này, tôi thấy rõ hơn giá trị mà ký ức mang lại.

Trước lúc ngủ say, hãy ghi lại cuộc đời mình tất cả những gì có thể.

Đỉnh Yên

Những câu hỏi chất chồng, đầy băn khoăn, lo lắng. Những sự kiện bất ngờ ập đến dồn dập, che lấp quá khứ trống rỗng mà chính Christine cũng sợ lật tung nó. Bật bãi mãi với chúng, cuối cùng Christine cũng có quyết định dũng cảm khi tìm mọi cách lật lại, đương đầu với quá khứ của chính mình nhờ sự giúp đỡ của Nash, vị bác sĩ tham gia điều trị hội chứng lãng quên của Christine.

Nhưng đi qua một ngày dài, ngụp lặn trong bộn bề kí ức, Christine lại nhanh chóng quên mất quá khứ sau giấc ngủ vùi. Để đối phó vấn đề này, Bác sĩ Nash đưa ra giải pháp hướng dẫn cô dùng nhật kí ghi lại từng sự việc đã xảy ra trước lúc ngủ.

Sự dày công tạo không khí hồi hộp khiến tiểu thuyết mang hơi thở trinh thám lắm lúc chậm chạp, dồn ứ và đầy ẩn ý khiến cảm xúc người đọc bị gián đoạn. Nhất là những đoạn độc thoại, nhớ nhớ quên quên được lặp lại quá nhiều lần. Mà theo dịch giả, nhằm đảm bảo tính khoa học khi nói đến căn bệnh như Christine.

Chứng mất trí nhớ kéo dài nhiều năm góp phần không nhỏ ngăn cản hành trình tìm lại những mảnh vụn kí ức của Christine. Có lúc tưởng chừng cô ta phải bỏ cuộc bởi những day dứt, yêu thương được cô mặc định với Ben "hiện tại", đủ ngọt ngào-thừa tử tế và đầy kiên nhẫn để lấp đầy bất ổn chớm nảy sinh trong cô.

Thế nhưng khi sự thật bị vùi lấp thì những ẩn ức vẫn còn nguyên vẹn. Trong vòng tay Ben, cái cảm giác bất an của người đàn bà từng làm mẹ, từng ngoại tình vẫn dậy sóng. Những con sóng dữ dội xô ngã hiện tại, cuốn cô ta quay về hoài niệm, sau rất nhiều năm lãng quên.

Câu chuyện như thời khắc của quả lắc đồng hồ, được tác giả thuật lại bằng những mảnh ghép tưởng rời rạc nhưng lại đầy toan tính, thông minh qua nhân vật Christine. Có lúc dữ dội, lúc khẽ khàng dịu nhẹ trôi lại gần ta mỗi ngày, qua những dòng nhật kí mặn chát, đẫm yêu thương mà cũng đầy ắp sai lầm "về một con người mà từ nhiều năm trước, ở thời điểm cần chồng mình nhất nhưng lại hiểu anh ấy ít nhất, đã tự khơi lên nguồn bi kịch".

Lỗi lầm vẫn ở đâu đó, trong tiềm thức người phụ nữ đánh mất con. Ẩn ức chồng chất, dồn nén sau quãng ngày say nắng trôi về. Con lắc mang theo quá khứ khẽ rung nhẹ, bật lại những thanh âm hẹn hò bất tận, lộ ra một vòng quay trần trụi, đầy nhục dục, khác hẳn những gì mà Christine trông đợi. Cuộc đời cô rơi vào vòng xoáy day dứt khôn nguôi, để rồi sau đó nhận ra, một lần nữa, rằng mình đã lầm, phải từng trả giá đắt cho những dấn thân vội vàng. Biến cố dần trở nên rõ ràng, rồi bất ngờ được gọi tên dù con tim tan vỡ.

Lúc đó, bạn chỉ mong là bạn của hôm qua. Có một con tim tan vỡ nghĩa là bạn phải đối diện cố gắng làm một điều gì đó để hàn gắn. Thế nên tại sao lại không thể cho phép mình nhẹ nhõm với sự tan vỡ đó.

Và nhiều năm sau, Ben vẫn có lúc ân hận, dù anh vốn mạnh mẽ, đầy bản năng, là kẻ chiến thắng tình trường trong bộ bó bảnh trai. "Em nghĩ là anh không ân hận sao? Anh ân hận vì những gì mình đã làm. Mỗi ngày đều thế cả, khi nhìn thấy em quá đỗi ngơ ngác, tuyệt vọng và bất hạnh".

Chính sự lựa chọn và đeo đuổi đối phương vội vã, bất chấp hệ luỵ đã khiến Ben cũng phải bỏ nửa cuộc đời ở lại bên người tình mất trí. Để giữ Christine trong vòng tay mình, Ben lộ dần bản ngã, nỗi sợ vì thế cũng lớn dần theo từng trang nhật kí mà Christine đang lắp ghép mỗi ngày, kiệt sức-vụn vỡ-hồi hộp-quyết liệt mà cũng không nguôi hi vọng.

Đến một lúc, "anh cứ nằm mãi trên giường, nghe thấy em trở dậy, nhìn anh, và anh biết em chẳng biết anh là ai cả. Nỗi thất vọng và bẽ bàng cứ bật ra khỏi em như những con sóng". Ben dần nhận ra tất cả sự đau đớn mà Christine phải đối mặt qua cái nhìn vô cảm mà cô dành cho anh mỗi sớm mai thức dậy.

Hụt hẫng, anh quyết định đưa Christine quay trở lại cầu cảng Brington, nơi chính gã đẩy Christine vào bi kịch của hôm qua. Để khép lại một đoạn đời buồn bã mà chính họ là những kẻ dự phần. Những ngày tro bụi có lùi dần khi ẩn ức được lấp đầy? Niềm tin, tình người liệu có liêu xiêu sau vạn ngày xa xăm? Và nhiều năm sau nữa, chúng ta rồi phải tập học cách tự lấp đầy ẩn ức, để tha thứ không còn là một món quà xa xỉ trong mỗi con người.

Tiểu thuyết "Trước lúc ngủ say" thu hút đọc giả bởi cách dẫn chuyện lôi cuốn, chỉnh chu về mặt tổng thể với khá nhiều tình tiết hấp dẫn. Những nhân vật ít nhiều được khắc hoạ rõ nét để truyền đi bức thông điệp "tình yêu là cái móc mỏng manh, treo cả một đời người lên đó.."

Chỉ tiếc là "chất" Ăng lê trong tác phẩm không nhiều, không được tác giả chú trọng cài đặt, mô tả để tạo nên không gian khác biệt. Cầu cảng Brighton, điểm nhấn được lựa chọn trong tiểu thuyết rất đắt giá, lại được mô tả khá sơ lược, đánh mất sự hấp dẫn của Brighton Pier, nhất là với những đọc giả đã từng tham quan cầu cảng nổi tiếng này.

Thành phố Brighton khá nhỏ (cách London một giờ đi tàu). Được mệnh danh là một trong những thành phố sạch nhất thế giới với bờ biển không có cát mà chỉ toàn sỏi thiên nhiên. Nối dài từ bờ ra biển là cầu cảng dài tuyệt đẹp, du khách có thể tắm nắng, nghe sóng vỗ về hoà cùng tiếng chim biển trắng muốt bay từng đàn trên bầu trời xanh. Thành phố này còn được gọi là seaside (con đường dọc bờ biển) với những quán bar ,rượu dọc bờ biển không cát. Ở Brighton còn có nhiều nơi để tham quan như: Royal Pavilion, Regency architecture, Victorian aquariums.

Tiểu thuyết "Trước Lúc Ngủ Say" ( Before I go to sleep) là tác phẩm văn học Anh đầu tay của nhà văn trẻ S.J. Walson được nhà văn Nguyễn Lê My Hoàn chọn dịch. Dịch giả tiểu thuyết từng bật lên với truyện dài "Lối đi ngay dưới chân mình", tác phẩm tạo tiếng vang tốt trong dư luận và đoạt giải II văn học tuổi hai mươi lần thứ I. 16 năm sau, chị quay lại với văn chương với tiểu thuyết hấp dẫn này.

Đinh Quý Anh