Trò Chơi Hủy Diệt Cảm Xúc

Nếu như Nguyễn Ngọc Tư là nữ nhà văn đến từ phía Nam được mời có mặt tại Hội chợ sách lần này để giao lưu cùng bạn đọc Hà Nội thì ở phía Bắc cũng có một "đối trọng" là nhà văn Y Ban. Sau tập truyện mini có tên "Này, hỏi thật đã nhìn thấy gì chưa đấy" bị thu hồi ngay sau khi xuất bản hồi năm ngoái, năm nay NXB Trẻ tiếp tục giới thiệu đến bạn đọc tác phẩm mới nhất của Y Ban có tên "Trò chơi hủy diệt cảm xúc".

Tiểu thuyết của Y Ban được nhà thơ Nguyễn Quang Thiều nhận xét là "đã cuốn các nhân vật tham gia vào những cười khóc, những lú lẫn và những bừng tỉnh" bởi Y Ban đã "đẩy cuộc chơi đến cùng một cách xuất sắc". Trên nền của một câu chuyện tình online giữa người đàn ông Ấn Độ và một người đàn bà Việt với những mail qua lại trong một trò chơi mà tác giả dựng nên, Y Ban đã xen vào những câu chuyện đàn bà, vốn là sở trường của chị, với những sự hạnh phúc hay đau đớn, với những thói vô cảm của con người trong cuộc sống… Là một trò chơi, nhưng đó cũng là những câu chuyện xảy ra trong cuộc đời. Với "Trò chơi hủy diệt cảm xúc", Y Ban vẽ đời không màu hồng có lẽ cũng là để mong muốn cuộc đời có thêm những mảng màu hồng.

Nhà văn Hồ Anh Thái sẽ "hội ngộ" bạn đọc qua cuốn tiểu thuyết mới có tên "Dấu về gió xóa" cùng với tập chân dung văn nghệ được tái bản "Họ trở thành nhân vật của tôi". "Dấu về gió xóa" so với tiểu thuyết của Hồ Anh Thái cũng được NXB Trẻ giới thiệu một năm trước, "SBC là săn bắt chuột", vẫn là chất thế sự và huyền ảo nhưng hiện lên đậm đặc và có những khác biệt. Bối cảnh tiểu thuyết xảy ra trên một hòn đảo có nhiều điều huyền bí tên là Đảo Xanh – Green Land – với những câu chuyện nửa hư nửa thực: một ông chủ tiệm ăn người Mỹ đang đi tìm tung tích cựu tổng thống John F. Kennedy, vốn là thần tượng của mình, nghe đâu chưa chết sau vụ ám sát; một vị giáo sĩ với lời nguyền im lặng không nói, chỉ viết, không dùng tay trái, là người có khả năng xem tướng số… Rơi vào hoàn cảnh phải xóa sạch quá khứ, nhân vật trong "Dấu về gió xóa" là những con người mà lai lịch không thể nào kiểm chứng được. Họ không còn lối trở về với con người thực của mình, cũng không có đường về lại với những gì mà họ bỏ lại đằng sau.

Hai tập tạp văn của nhà văn nổi tiếng chuyên viết cho các bạn trẻ Nguyễn Nhật Ánh cũng sẽ là một điểm nhấn trong Hội chợ sách lần này. Với tập "Người Quảng ăn mì Quảng", Nguyễn Nhật Ánh không chỉ luận bàn về mì Quảng, ông nói đủ mọi thứ trên trời dưới bể, từ món ăn đến thư pháp, từ sân khấu đến điện ảnh, từ chuyện ở nhà đến chuyện cơ quan, từ chuyện siêu thị đến chuyện phố xá, từ chuyện Sài Gòn đến chuyện miền Tây… Người đọc thấy hiện lên một Nguyễn Nhật Ánh thật ân tình và tỉ mỉ qua những cuộc trò chuyện tưởng là tầm phào mà đầy triết lý. Còn "Sương khói quê nhà" là tập hợp 34 bài báo mà tác giả "Cho tôi một vé đi tuổi thơ" viết về miền quê nghèo Quảng Nam của mình với những kỷ niệm thời thơ bé, về tình đời, tình người, tình thân với bạn văn và những người mà ông yêu quý. Đó cũng là những suy ngẫm của Nguyễn Nhật Ánh về cuộc đời, qua vô vàn chi tiết nhỏ được ông phát hiện với góc nhìn tinh tế giữa cuộc sống thường nhật.

Bên cạnh đó, một số tác phẩm khác cũng được NXB Trẻ giới thiệu đợt này như tập truyện ngắn "Gió trắng" của Thụy Anh với những câu chuyện về người Việt ở nước ngoài đã có phần quen thuộc nhưng được kể lại với sự nhân hậu, dung dị, ấm áp và tươi sáng; tập truyện vừa "Lối đi ngay dưới chân mình" của tác giả trẻ Nguyễn Lê My Hoàn, tác phẩm đoạt giải nhì cuộc thi Văn học tuổi hai mươi lần thứ nhất, năm 1995, cũng được làm "sống lại" nhân dịp này.

Triển lãm – Hội chợ sách Quốc tế Việt Nam do Bộ Thông tin và Truyền thông tổ chức định kỳ 2 năm một lần, là dịp để các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước hoạt động trong lĩnh vực xuất bản – in và phát hành sách giới thiệu sản phẩm, quảng bá thương hiệu, trao đổi và mở rộng quan hệ hợp tác… Triển lãm được tổ chức lần này cũng nằm trong chương trình kỷ niệm 60 năm thành lập ngành Xuất bản – In – Phát hành sách Việt Nam (1952-2012), ngoài các đơn vị trong nước, triển lãm sẽ có sự tham gia của một số tổ chức như: Hiệp hội xuất bản châu Á – Thái Bình Dương, Hiệp hội xuất bản Đông Nam Á..

Thành Sa…

Một cuốn sách "bốc mùi"

Nhà văn Y Ban

Nhưng nhiều ưu điểm không phải bao giờ cũng chắc chắn làm nên một cuốn hay.
Trả lời phỏng vấn nhà văn Nguyễn Xuân Thủy về Trò chơi hủy diệt cảm xúc, Y Ban nói, chị "không ngại để văn chương của mình có mùi… thum thủm". Thế nhưng, độc giả thì ngại. Có vẻ như văn Y Ban đã đến mức độ khiến người ta dị ứng. Diễn đạt hơi thô thiển một chút thì Trò chơi hủy diệt cảm xúc cũng là một cuốn sách rất… bốc mùi, theo nghĩa đen.

Nguyễn Huy Thiệp đưa cả phân vào văn, Y Ban cũng đưa phân. Để hủy diệt, xé nát và ném toẹt đi (có thể là ném xuống bồn cầu và xả nước) mọi cảm xúc lãng mạn lâng lâng của đời sống vợ chồng, nhà văn kể… Mà thôi, quá nhiều chi tiết, câu thoại liên quan đến phân, thuật lại lên mặt báo thì hơi mất vệ sinh.

Ngoài phân, Y Ban đưa cái trung tiện vào văn. Một cái, nhưng hiệu ứng lan tràn cả cái chương sách Đám đông mà chị vô cùng tâm đắc. Cái trung tiện là nguyên nhân để đám đông đó tụ tập. Đám đông bàn tán, thảo luận, hít thở… trong bầu không khí đó, (lại) hơi mất vệ sinh. Y Ban còn bảo rất muốn đọc to chương sách này lên. Thẳng thắn thì được, nhưng đây thì là khiếm nhã. Nhưng đoạn cuối, tác giả cho một câu khá được: "Kỳ lạ, đám đông này rất ít đàn bà. Những người đàn bà còn đang mải làm việc".

Tiếp một chương nữa mà nhà văn tâm đắc, Lại đám đông, ngay sau chương Đám đông. Một bối cảnh khác, bãi bia của đám đàn ông, "không phải là đám đông vô tích sự nhất trên đời… nhưng với những người phụ nữ thì đó là đám đông vô tích sự nhất trên đời". Nhưng, không hiểu sao tác giả cố tình để cho người chồng say rượu ở bãi bia có những hành động ve vãn những người đàn ông ngồi cùng bàn nhậu, động tác khá bẩn thỉu (dù chỉ là trong tưởng tượng của người vợ), khiến người đọc có cảm giác người viết hơi… kỳ thị đồng tính.

Thử nghiệm kỹ thuật viết

Trò chơi hủy diệt cảm xúc là một thử nghiệm của Y Ban về mặt kỹ thuật viết. Chị chơi cấu trúc, như rất nhiều nhà văn khác. Một cấu trúc theo kiểu phá phách, không có cấu trúc, hoặc cấu trúc mở, để độc giả tự cảm nhận. Theo tôi là hơi bị lệch, phần tự sự ở đoạn đầu đặc sắc thì lại ngắn, phần "thư ngoại tình" ở đoạn sau dài lê thê thì lại không hấp dẫn.
Kết bài, tôi muốn nhắc đến một đoạn văn rất đẹp trong cuốn sách "thum thủm" này. Đó là đoạn "Hàng ngày tôi đi làm qua một cây cầu" ở đầu sách. Ngày ngày nhân vật tôi đi trong một dòng xe máy "như dòng nước, xuôi xuôi xuôi xuôi". Một hôm, "tôi" nhìn thấy một cụ già ngồi bên thành cầu, nét mặt đau đớn, như khẩn cầu một lời hỏi han. Ý nghĩ "giảm ga và dừng lại" lặp đi lặp lại trong đầu "tôi". Nhưng cuối cùng, "Tôi chảy theo dòng xe cộ". Đoạn này mô tả nội tâm rất mượt và rất buồn. Vẫn rất thẳng, vẫn đau, vẫn tăm tối, nhưng một lần hiếm hoi tôi thấy văn Y Ban duyên dáng.

(Báo thethaovanhoa.vn giới thiệu ngày 11/11/2012)

Mi Ly