Tìm lại dấu vết thành Thăng Long

Thăng Long kinh đô của nước Đại Việt tồn tại ngót tám thế kỷ (1070-1805), nay là Hà Nội yêu mến. Thăng Long đã chứng kiến biết bao chiến công hiển hách của dân tộc và sự phát triển, hưng thịnh của đất nước.

Thăng Long biểu tượng cho khí phách hào hùng của dân tộc luôn luôn lắng đọng trong mỗi người Việt Nam chúng ta. Thăng Long có quần thể kiến trúc cổ kính, nguy nga, đồ sộ. Nhưng thành Thăng Long ở đâu, thể nào, đến nay vẫn còn là điều bí ẩn.

Cho đến nay nhiều giả thuyết về vị trí thành Thăng Long đã được nêu lên. Một là thành Thăng Long đời Lý – Trần nằm vào quãng từ phố Hùng Vương đến đường Bưởi Cầu Giấy; thành Thăng Long đời Lê nằm trong khuôn khổ thành Hà Nội đời Nguyễn.

Hai là, thành Thăng Long đời Lý – Trần giống ý kiến thứ nhất, những thành Thăng Long đời Lê thì bao gồm cả khu vực thành Hà Nội đời Nguyễn và khu vực Ngọc Hà – Đại Yên – Hữu Tiệp ngày nay.

Ba là, thành Thăng Long đời Lý – Trần – Lê cơ bản là một và nằm vào khu vực thành Hà Nội đời Nguyễn có mở rộng hơn về phía Đông.

Giả thuyết nào đúng? Đó là câu hỏi mà lịch sử đang đòi hỏi chúng ta phải giải đáp.

Tìm lại dấu tích thành Thăng Long xưa – theo Giáo sư Trần Quốc Vượng – là một công trình đáng trân trọng đã từng làm say mê mà cũng làm "lao tâm khổ tứ" biết bao người, đã một thời – mà nay vẫn còn như thế – làm hao tổn biết bao tâm huyết và giấy mực, đã dấy lên một cuộc thảo luận – và tranh luận – dường như bất tận về vị trí địa lý và quy hoạch kinh thành xưa… là một cuốn sách hay viết về Hà Nội nghìn xưa".

Với những tài liệu thu thập được (tư liệu thành văn, di tích trên thực địa, kết quả khai quật khảo cổ học, bản đồ), Tìm lại dấu tích thành Thăng Long sẽ trình bày xoay quanh hai chủ đề: Thành Hà Nội đời Nguyễn và thành Thăng Long đời Lý – Trần – Lê