Thiền Trà Và Ăn Chay

Người xưa nói: “Dân dĩ thực vi thiên.” Điều này cho thấy ăn uống là nhu cầu thiết yêu, là vấn đề được quan tâm hàng đầu của nhân loại. Văn hoá ẩm thực có từ rất lâu đời. Phật giáo truyền bá và phát triển việc ăn chay xuất phát từ tinh thần từ bi và một nhân sinh quan đặc thù. Sau khi Phật giáo du nhập Trung Quốc, việc ăn chay ngày càng phát triển rộng rãi, hình thành một số nét văn hoá trong việc ăn chay với nhiều nét đặc sắc. Trong số đó, những nét văn hoá thiền-trà được hình thành từ sự kết hợp giữa ý nghĩa của việc thưởng tra và những điểm tinh yếu của đạo pháp. Trà và thiền có nhiều nét tương đồng nên sự kết hợp của chúng đã hình thành một hình thức sinh hoạt toa nhã trong ẩm thực Phật giáo: những tách trà thiền.

Đun nước sôi, cho vào vài lá trà có ngay một tách trà thơm ngát. Thật đơn giản! Dòng thời gian của cuộc sống cứ nhẹ nhàng trôi qua… Nếu bạn có một tấm lòng thương mình và thương người, niềm hạnh phúc sẽ tràn ngập quanh bạn. Đối với những người biết thưởng trà, trong chén trà có đủ ý nghĩa triết lí, không cần tìm ở đâu khác. Đây chính là cảnh giới của thiền-trà.

Trà kết duyên với thiền. Thiền gửi gắm nơi trà một sứ mệnh đặc biệt. Uống trà là một sinh hoạt giản dị nhưng thể hiện cả một nền văn minh sâu sắc, có thể chỉ ra cho con người thấy những vấn đề cơ bản: sống và chết, có và không, tư duy và tồn tại… Chính vì lẽ đó, trà đã trở thành một thức uống gắn bó nhất với nhà thiền. Trong tách trà tự có ý thiền, từ những lá trà, búp trà xanh tươi ta có thể tìm thấy được sự tĩnh tâm và niềm hy vọng, và đó cũng là ý thiền.

Khái niệm ăn chay ra đời từ cách đây mấy nghìn năm. Người ta ăn chay vì những lý do không giống nhau. Nhà Phật ăn chay nhằm mục đích không sát sinh, những  tao nhân mặc khách ăn chay vì tôn thờ phong cách sống giản dị, thanh đạm. Ngày nay, vấn đề ăn chay đã vượt ra khỏi phạm vi tính ngưỡng, trở thành một hình thức ẩm thực mới, có lợi cho sức khoẻ, từ đó đã tạo ta mục đích ăn chay mới, người ta ăn chay vì sức khoẻ hoặc vì lý tưởng cao đẹp bảo vệ môi trường.

Dù là người xuất gia, tại gia hay những người có hứng thú đối với việc ăn chay cũng cần phải có một cuốn sách tốt giới thiệu về nét văn hoá này. Vì lý do đó, chúng tôi xuất bản cuốn sách “Thiền trà và ăn chay”. Sách gồm hai phần, phần một viết về thiền trà, phần hai viết về ăn chay, luận giải rĩ ràng, kiến thức tương đối đầy đủ, có thể là một nguồn tham khảo rất tốt cho bất cứ ai quan tâm đến những vấn đề này.

Trong thời đại phát triển công nghiệp như vũ bão hiện nay, cuộc sống con người đang ngày càng trở nên náo động và mệt mỏi. Vì thế, việc tìm về phát triển nội tâm vững chãi là một nhu cầu có cơ sở khoa học và vô cùng quan trọng đối với bất cứ ai quan tâm đến sự quân bình trong cuộc sống. Sự ra đời của quyển sách này là hy vọng sẽ có thể góp một phần nhỏ trong việc đáp ứng nhu cầu đó.

Mục lục:

Lời nói đầu

Phần I: Thiền Trà

1. Thiền trà kết duyên

2. Những câu chuyện về trà

3. Trà hội

4. Tiệc trà

5. Đấu trà

6. Trà đạo

7. Thiền trà nhất vị

8. Câu đối về thơ và trà

9. Những công án thiền có liên quan đến trà

10. Thạch Môn: Quê hương thiền trà Trung Quốc

11. Thánh trà Lục Vũ

12. Đôi nét về Trà kinh

13. Phật giáo – Cầu nối văn hoá trà

14. Những truyền thuyết Phật giáo và trà

15. Trà Phật thủ

16. Danh nhân, thi khách và tăng nhân

17. Trà và những ngôi chùa nổi tiếng

18. Những con suối nổi tiếng

19. Trà cụ

20. Năm điều cần biết về cách pha trà

21. Bí quyết hãm trà

22. Giá trị dinh dưỡng của trà

23. Uống trà tăng cường sức khoẻ

24. Uống trà giúp tăng tuổi thọ

25. Uống trà theo mùa

26. Những người không nên uống trà

27. Trà theo phong cách hiện đại

28. Trà thiện

29. Món ngon từ trà

Phần II: Ăn chay

1. Quan niệm về ăn chay

2. Những thay đổi về thành phần thức ăn

3. Giới ngũ tân: Không ăn đồ cay nóng

4. Giới uống rượu

5. Giới hút thuốc

6. Giới ăn trứng

7. Không cấm uống sữa bò

8. Đồ cúng

9. Thí thực

10. Hội Vu Lan

11. Quá đường

12. Quan niệm về ẩm thực trong Phật giáo

13. Người phụ trách ăn uống trong nhà chùa

14. Ngày ăn chay của cư sĩ

15. Dụng cụ ăn uống: Một bát, một bình

16. Người con gái chăn bò đang sữa

17. Tết lạp bát

18. Các loại rau và món ăn chay

19. Hai đặc điểm chính của các món rau

20. Gạo tẻ trị bệnh

21. Các món ăn chay trong chùa

22. Những ngôi chùa có món chay nổi tiếng

23. Các món ăn nhanh

24. Quả khô và hoa quả đặc biệt

Phụ lục

1. Phong trào ăn chay của giới trẻ

2. Có nhất thiết phải ăn chay không?

3. Đạo Phật và ăn chay

4. Thành phần dinh dưỡng của thực phẩm chay

5. Rau xanh chống ung thư

6. Ẩm thực chay

7. Một số thực đơn chay

Mời bạn đón đọc.