Thành ngữ tiếng Việt

Thành ngữ là một bộ phận quan trọng trong kho tàng từ vựng của một ngôn ngữ. Thành ngữ hình thành và phát triển cùng với sự phát triển của tiếng nói dân tộc. Nó làm cho lời ăn tiếng nói giàu hình ảnh, gây ấn tượng hơn, biểu đạt ý kiến, suy nghĩ có khi tinh tế, súc tích, hay hơn.

Do được hình thành và phát triển trong lịch sử lâu dài của dân tộc, thành ngữ là những cụm từ, những ngữ cố định có nội dung ngữ nghĩa sâu rộng nên nó cũng giữ được những khái niệm thuộc về truyền thống: cách tư duy, nhận thức về thế giới tự nhiên và đời sống xã hội, lối nói so sánh, ví von muôn màu muôn vẻ của nhân dân ta.

Để người đọc tiện tra cứu, dễ tìm, thành ngữ trong cuốn sách này được xếp theo vần chữ cái A, B, C… Mỗi thành ngữ có giải thích nghĩa hiện đại một cách ngắn gọn, đầy đủ. Sau đó có một hai câu ví dụ minh hoạ được trích nguyên văn từ các tác phẩm văn học, chính luận… hoặc báo chí Việt Nam hiện đại, để người đọc hiểu thêm ý nghĩa, các dùng thành ngữ trong văn cảnh.

Về cách sắp xếp thành ngữ, người biên soạn có phân biệt thành ngữ (chữ in đậm) với những biến dạng (chữ in nhạt), do đó lối nói từng miền, từng địa phương hoặc có khi do người viết, người nói tạo nên. Về nguyên tắc, biến dạng không được xếp thành mục riêng mà xếp chung với thành ngữ.

Ngoài ra, thành ngữ được chú thích thêm về thành phần từ vựng như: Hán Việt, Văn cổ… để phân biệt với thành ngữ gốc Việt hoặc hiện tại đang dùng. Từ một thành ngữ, bạn đọc muốn biết thêm những thành ngữ khác, có thể xem phần ghi chú Cùng nghĩa, Gần nghĩa, Trái nghĩa ở cuối mỗi mục thành ngữ.