Phố xinh – Làng xinh

Hai chị em họ Nguyễn, chị Nguyễn Thị Hồng Vân, em trai Nguyễn Thanh Bình. Em rời làng, học đại học ở phố, đi làm, rồi thân thương với Hà Nội, như người đã tự thuở nảo thuở nào phải lòng phố. Hay là có cơ duyên từ trong tiền kiếp? Chị ở quê, lâu lâu mới thấy em về, sợ em yêu phố, hao hụt nỗi nhớ quê, nên có viết được chút gì đó về quê, lại đưa cho em cầm ra phố đọc. Thực lòng thì em trai thương chị gái, ở lại quê, lấy chồng, sinh con, sống cuộc đời bình lặng sau luỹ tre làng. Bao nhiêu khao khát chân trời lạ, đem gói buộc mà gửi tất tật vào những bài viết bé nhỏ, xinh xinh như trang nhật ký, ghi lại những dạt dào cảm xúc của mình về hương sắc quê nhà, trong bốn mùa trời đất xoay chuyển xuân hạ thu đông. Cho nên đọc Phố xinh – Làng xinh của hai chị em, không khỏi cảm thấy một nỗi nhớ nhung cứ bàng bạc ẩn hiện trong các con chữ của họ, một nỗi nhớ bắc cầu giữa hai đầu thương nhớ: ở phố nhớ làng, mà ở làng thì nhớ phố…

Ở tập sách này, Nguyễn Thanh Bình dường như không thích nghe nhìn Hà Nội trong cái dáng vẻ hiện đại, sầm uất, tiết tấu sống nhanh hơn nhiều so với Hà Nội thuở nào đã xa; mà Bình chỉ thấy Hà Nội dịu dàng, nhẹ nhõm, như lời thì thầm gượng nhẹ của ngưoiừ bạn gái tên Quỳnh, qua điện thoại…

Trong 22 tạp bút ở tập Phố xinh – Làng xinh, Nguyễn Thanh Bình có 13 bài, chỉ chọn những bài viết về chân dung Hà Nội phố ở những nét ưa nhìn nhất. Dù tác giả kín đáo chẳng nói ra, nhưng chỉ bằng vào bài viết đầu tiên về Thành phố dịu dàng, người đọc cảm biết ngay được rằng, Bình đã yêu Hà Nội như phải lòng một nhan sắc yêu kiều theo cách của một chàng trai trẻ. Phải lòng đến mức thấy trong nhan sắc ấy cài gì cũng xinh cũng giòn, cũng dễ thương, bắt mắt, ngắm nhìn mãi không chán, phát hiện mãi cũng chưa hết những vẻ đẹp đang e ấp như hoa còn ngậm nụ, chưa nở bùng chang chói mãn khai.

Đan cài và quyến luyến hoà quyện vào tính yêu phố của Nguyễn Thanh Bình là những tạp bút ngây thơ, trong trẻo, đẫm tình xứ sở quê hương xứ Đoài mây trắng của người chị Nguyễn Thị Hồng Vân.

Cũng như em trai, Nguyễn Thị Hồng Vân yêu làng quê với chứa chan hoài niệm từ ngày thơ ấu và cũng như Thanh Bình, Hồng Vân yêu làng quê trong bốn mùa thời tiết nông nghiệp, với những hội hè đình đám, lễ tết, những vụ mùa gieo trồng gặt hái cây lúa, cây ngô… ở một vùng chiêm trũng châu thổ Bắc Bộ điển hình.

Cách viết của Hồng Vân cũng là một cách viết quay ngược thời gian, người viết thường bắt đầu từ một điểm nhìn hiện tại, nhưng cái viết lại trở về với những Ký ức đồng quê. Tạp Bút của Nguyễn Thị Hồng Vân viết về làng quê là cả motọ xâu chuỗi lấp lánh ánh sáng hoài niệm. Hồng Vân viết về xuân tháng Ba ở quê mình, chói ngời sắc lửa cây gạo đầu làng. Hình ảnh hoa gạo tươi rói quay tròn liệng từ trên cao giống như những chiếc đèn lồng đang thắp chao xuống có thể nói là một cảnh phim đẹp, có sức ám ảnh. Hồng Vân dịu dàng hiến cho người đọc cái cảm giác khó quên của chính mình, và đã dễ dàng lan toả thành cảm giác của người đọc… Vì thế, tạp bút của Hồng Vân thật giống những lời tâm tình, nhắc nhủ về những sinh hoạt dân dã sống động ở làng quê, nhất là những phong tục tập quán…

Hai chị em, hai lối văn chương, ở hai đầu nỗi nhớ, ở làng nhớ phố mà viết về làng gửi phố, ở phố thương mến phố mà biết yêu làng đến tận ruột gan, thế nên, cả hai cái viết về phố xinh làng xinh cứ giăng giăng nỗi nhớ trong lòng người đọc. Phố xinh – Làng xinh đã hấp dẫn người đọc ở những cảm động trẻ trung, tươi lành của hai cây bút, dẫu không phải là nhà văn, nhưng họ đã bắt đầu tìm được cách viết những điều ai cũng có thể cảm nhận được trong cuộc sống thường nhật ở phố, ở làng mà lại chẳng thể viết ra. (Trích lời đầu sách)