Nhật Ký Nguyễn Huy Tưởng (Bộ 3 Tập)

(VTV1 ngày26/09/2006)

Nhật ký Nguyễn Huy Tưởng với số lượng trang ghi chưa có bất kỳ nhật ký nào so sánh được.Nhà văn, nhà viết kịch Nguyễn Huy Tưởng là người được rất nhiều độc giả Việt Nam biết đến và yêu mến qua các tác phầm của ông. Ba tập Nhật ký Nguyễn Huy Tưởng với độ dài 1700 trang là một bộ sách lập kỷ lục về độ dài ở thể loại này. Tập sách tái hiện khá trọn vẹn chân dung của một nhà văn lớn. Qua đó còn thể hiện cái nhìn của chặng đường lịch sử dân tộc qua ba mươi năm.

Người ta sở dĩ có nhiều tội lỗi là vì không chịu xét công việc của mình hàng ngày phàm kẻ học trò như tập cách viết nhật ký, Nhật ký là cuốn sách chân thật hơn mọi cuốn sách khác.

Đọc tổng tập nhật ký Nguyễn Huy Tưởng điều đầu tiên là thấy có rất nhiều triết lý. Những triết lý ban đầu lý giải vì sao Nguyễn Huy Tưởng có thể viết nhật ký bền bỉ suốt ba mươi năm. Toàn tập nhật ký bắt đầu từ ngày 02/11/1930, năm tác giả mười tám tuổi và còn là học sinh và kết thúc vào ngày 21/06/1960 khi còn đang dều trị tại bệnh viện Việt Xô. Ba tập nhật ký được biên soạn từ 40 tập nhật ký lớn nhỏ viết tay của nhà văn. Tập 1: đến với văn chương và cách mạng; Tập 2: Những năm kháng chiến; Tập 3: Nghệ sĩ và công dân đã làm nên một chân dung trọn vẹn về Nguyễn Huy Tưởng tử tuổi ấu thơ đến tuổi thành niên. Đọc Nhật ký Nguyễn Huy Tưởng điều đầu tiên hấp dẫn bởi sự chân thật, sự chân thật ở người viết luôn coi trọng sự thật . Nhật ký 06/06/1956 ông viết: “người là thật phải thật với người” Nguyễn Huy Tưởng là một chính nhân tiêu biểu ở tư cách một trí thức dũng cảm và trung thực, có trách nhiệm cao với đời và với nghề, là nhân chứng của biết bao sự kiện lớn nhỏ của trong đời sống dân tộc và văn học dân tộc thế kỷ XX .Chân dung và những câu chuyện đời thường cuả giới văn nghê sĩ đã hiện lên một cáh chân thực sau những câu chuyện xảy ra hàng ngày.

Ngày 22/05/1942 làm bài thơ về Lê Lợi Thấy kén buồn man mác, thơ không có gì mới mẽ cả nhưng cũng vì bài thơ không hợp ý nên nhất định phải viết kịch “Vũ như tô”.

Ngày 02/02/1957 đạp xe trên mưa phùn nói chuyện thơ Lý Bạch và cái hào khí của nhà thơ, văn nghệ có cần phải phục vụ không ? sao lại gò ép vào việc ấy? thân với bạn làm thơ tiễn bạn có phục vụ chính sách nào mà sao bây giờ truyền tụng, ai truyền tụng những câu chính sách? Đọc Nhật ký Nguễn Huy Tưởng còn hình dung ra một con người giàu tình cảm chân thành và luôn tự vấn lương tâm mình.

Khát vọng tình yêu

(Ngày 24-06-2007)

Lần đầu tiếp xúc với tác phẩm của Bì Bì, ấn tượng đầu tiên người đọc cảm nhận được là sự dồn dập của câu từ. Gần 70% dung lượng tác phẩm là những lời đối thoại của nhân vật. Từ lời nói, tâm tư, tình cảm và cả những khát khao đời thường nhất của họ lộ diện.

Doãn Sơ Thạch và Vương Nhất là đôi vợ chồng mẫu mực khi cả hai đều ý thức xây dựng và gìn giữ mái ấm của mình. Hạnh phúc đối với họ là sự bình yên, không tranh luận, không mâu thuẫn… của một gia đình trí thức. Điều khác thường là hạnh phúc đó lại được duy trì bằng những nếp sinh hoạt quen thuộc.

Từ giờ của bữa ăn sáng, từ cách thu xếp nhà cửa cho đến việc sinh hoạt vợ chồng, cả hai đều tuân thủ theo “lịch” mà họ xây dựng trong 13 năm chung sống. Chẳng khó đoán, hạnh phúc theo thói quen ấy nhanh chóng bị phá vỡ khi một trong hai người không tuân thủ những quy định ngầm giữa họ. Tiểu Kiều, Vương Khanh xuất hiện. Cả hai là hiện thân của những gì còn thiếu ở bạn đời trong mắt vợ chồng Doãn Sơ Thạch. Ở Tiểu Kiều, Doãn Sơ Thạch tìm được sự nồng nhiệt trong yêu đương, sự chia sẻ trong công việc. Cũng như thế, Vương Nhất nhận được từ Vương Khang sự hòa hợp trong ý nghĩ. Cô được tôn vinh, nuông chiều – điều mà cô không bao giờ tìm thấy ở chồng…

Hình ảnh gia đình trí thức, mẫu mực bị đổ vỡ như trường hợp của đôi vợ chồng Doãn Sơ Thạch và Vương Nhất trong cuộc sống hiện đại ngày nay không mới. Cả hai đều nhân danh tình yêu, chạy theo khát vọng tình yêu để rồi bị những khát khao ấy chi phối. Cái chết của Tiểu Kiều khiến người đọc bị hẫng nhưng cái chết ấy đã khẳng định giá trị đích thực của tình yêu. Cô gái ấy yêu, không đơn thuần là tìm đến người yêu để thỏa mãn khát vọng mà là sự phấn đấu không ngừng để tìm được hạnh phúc trong tình yêu, dẫu biết mình chỉ có trong tay thứ hạnh phúc buồn.

Minh Xuân