Nhân Học Đại Cương

Nhân Học Đại Cương:

Thuật ngữ nhân học có nguồn gốc từ tiếng Hy Lạp cổ, được ghép lại bởi hai từ anthropos nghĩa là người, con người và logos nghĩa là khái niệm, học thuyết. Vì vậy, có thể gọi Anthropology là khoa học nghiên cứu về con người (nhân học) mà trong một số tài liệu ở Việt Nam gọi làn nhân học hay nhân chủng học.

Nhân học là ngành khoa học nghiên cứu tổng hợp về bản chất của con người trên các phương diện sinh học, xã hội, văn hoá của các nhóm người, các cộng đồng dân tộc khác nhau, cả về quá khứ của con người cho tới hiện nay.

Thế thì một vấn đề được đặt ra là, trong khi nhân học đảm nhận chức năng nghiên cứu về con người thì các ngành khoa học xã hội và nhân văn khác sẽ nghiên cứu vấn đề gì và mối quan hệ giữa chúng ra sao? Đây là một vấn đề cần được làm sáng tỏ.

Trong nghiên cưứ khoa học cần phải phân biệt giữa khách thể và đối tượng nghiên cứu một cách rõ ràng để tránh sự nhầm lẫn. Khi nói về con người với tư cách là một thực thề sinh học – xã hội thì nó chỉ là khách thể chứ chưa là đối tượng nghiên cứu của bất kỳ khoa học nào. Với khách thể cực kỳ phong phú, với tính đa diện của con người, để tìm hiểu, người ta buộc phải chia ra làm nhiều lĩnh vực (khía cạnh, cắt lát) để nghiên cứu, mỗi lát cắt chuyên biệt mới là đối tượng nghiên cứu của một khoa học chuyên ngành. Chúng ta có thể thấy nhiều ngành khoa học liên quan đến con người như y học, sinh học, triết học, văn học, ngôn ngữ, kinh tế, chính trị, luật pháp… đều có nghiên cứu về con người. Nhưng những ngành khoa học này chỉ nghiên cứu con người theo những khía cạnh nhất định, phù hợp với chức năng riêng của mình. Bởi vậy, con người với tư cách là một thực thể sinh học – xã hội của nó không thể trở thành đối tượng riêng của từng ngành khoa học đó. Con người xét một cách tổng thể chỉ là khách thể chứ chưa là đối tượng riêng của từng khoa học có nghiên cứu về con người, mà trước hết là các ngành khoa học xã hội và nhân văn.

Giáo trình Nhân học đại cương bao gồm 10 chương:

Chương 1:  Những vấn đề chung của nhân học

Đối tượng và quan điểm của nhân học

Sự hình thành và phát triển của nhân học, các lĩnh vực nghiên cứu

Mối quan hệ giữa nhân học và các ngành khoa học khác

Các trường phái, khuynh hướng chính trong nhân học

Điền dã dân tộc học

Tóm tắt chương

Tài liệu tham khảo

Chương 2: Nguồn gốc và sự tiến hoá của loài người về sinh học và văn hoá

Quá trình nhân hoá và sự xuất hiện loài người

Các chủng tộc loài người

Tóm tắt chương

Chương 3: Tộc người và quá trình tộc người

Khái niệm dân tộc trong khoa học nhân học và dân tộc học

Các tiêu chí của tộc người

Những nhân tố tác động đến tộc người

Các cấp độ của cộng đồng tộc người

Những quá trình tộc người

Các tộc người ở Việt Nam

Tóm tắt chương

Chương 4: Văn hoá

Khái niệm

Phân loại văn hoá

Một số lý thuyết về văn hoá trong nghiên cứu nhân học

Tính chất văn hoá

Một số lĩnh vực nghiên cứu liên quan đến văn hoá trong nhân học

Tóm tắt chương

Chương 5: Tôn giáo

Khái niệm

Quan điểm và cơ sở lý luận về nhân học tôn giáo

Đặc trưng và chức năng của tôn giáo

Xu thế của đời sống tôn giáo hiện đại

Một số khía cạnh của tôn giáo

Tóm tắt chương

Chương 6: Ngôn ngữ

Ngôn ngữ với tư cách là đặc điểm phân biệt con người và các sinh vật khác

Mối quan hệ giữa ngôn ngữ, văn hoá và xã hội: Nội dung chính của nhân học ngôn ngữ

Tóm tắt chương

Chương 7: Kinh tế

Mối quan hệ giữa kinh tế học và nhân học kinh tế

Mối quan hệ giữa con người và môi trường

Các phương thức tìm kiếm thực phẩm của con người trên thế giới

Hệ thống kinh tế

Toàn cầu hoá

Chương 8: Thân tộc, hôn nhân và gia đình

Thân tộc

Dòng họ

Hôn nhân

Gia đình

Chương 9: Các hiệp hội và phân tầng xã hội

Hiệp hội

Bất bình đẳng xã hội, các loại hình xã hội và phân tầng xã hội

Chương 10: Nhân học ứng dụng

Lược sử về nhân học ứng dụng

Một số lĩnh vực ứng dụng nhân học

Vai trò và trách nhiệm của các nhà nhân học ứng dụng

Nhân học và nghề nghiệp

Tóm tắt chương

Mời bạn đón đọc.