Nguyễn Ngọc Bạch- Một đời sân khấu

Hơn nửa thế kỷ trước, năm 1942, thầy Nguyễn Ngọc Bạch về dạy ở trường tiểu học huyện Chợ Mới, tỉnh Long Xuyên, nay là An Giang. Là thầy giáo nhưng thầy rất mê đờn ca xướng hát. Tiếng hát của các em học trò nhỏ cứ vang xa, vang xa. Chính thầy là người mang niềm vui qua tiếng hát cho một phố huyện buồn. Rồi thầy tuyển chọn một số các em, lập gánh hát, ngày hè, thầy dẫn các em đi khắp nơi, đi đến đâu dân làng vui đến đó…

Rồi kháng chiến, học trò trở về trường, còn thầy cương quyết ra đi như lời bài hát đầu tiên của thầy trên con đường kháng chiến. Thầy lập đoàn hát Cứu quốc đoàn – Tuyên truyền xung phong từ sông Tiền dài xuống sông nước đất U Minh, từ đó thầy gắn với sân khấu, từ Nam ra Bắc rồi từ đất Bắc trở về Nam cho đến hết cả cuộc đời.

Trong cuốn sách này có một số trang viết của ông được in với hình thức bài báo, còn tất cả, từng đoạn đời, và những điều sâu kín nhất không ai biết – được viết dưới dạng nhật ký, viết cho riêng mình. Nhật ký của ông là những mẩu chuyện nhỏ, từng kỷ niệm không thể quên trên đường công tác của ông. Bà má Năm, Một chuyến liên lạc, Má Hai vùng tạm chiếm… Đây là những mẩu chuyện trọn vẹn với nhân vật rất sống, rất sinh động. Cách viết của ông giản dị như những con người giản dị của Nam Bộ thời kháng chiến. Đặc sắc là lời ăn tiếng nói của con người Nam Bộ, tiếng nói chân chất, thật thà nhưng rất hình tượng, thể hiện sâu sắc tấm lòng của người dân với Cách mạng.

Ông là con người nghệ sĩ, thoải mái, phóng khoáng nhưng với nghệ thuật lại rất nghiêm chỉnh và sáng tạo. Cuốn sách cho chúng ta cảm nhận rằng, ông vừa đi lưu diễn vừa viết, viết với tâm hồn nghệ sĩ, viết với thái độ miệt mài của một nhà giáo.

Thời chiến, thời bình, cả 3 miền đất nước, lúc nào ở đâu ông có mặt, và hai cánh màn sân khấu mở ra, đều được ghi chép trên trang viết của ông, rất sinh động. Đọc ông, chúng ta biết thêm nhiều nơi, nhiều điều, dù đã qua, nhưng rất mới lạ…