Người Cô Độc

Nhưng Người cô độc không bị giới hạn trong khuôn khổ văn học đồng tính. Nó đã vươn xa hơn thế: đi tìm căn nguyên của lẽ sống và sự tồn tại.

Cuốn sách kể về George là một giáo sư người Anh. Ông cùng với người bạn đời – Jim – chung sống suốt 16 năm tại một căn hộ nhỏ ở ngoại ô Nam California. Tách biệt nhưng bình yên, hai người đàn ông cùng nhau chia sẻ những vui buồn và nuôi dưỡng tình yêu của mình, mặc cho những định kiến của người đời dành cho tình yêu đồng giới. Họ bị người đời xem là quái vật, là những kẻ có thân phận tàn ác, và con nít bị cấm lại gần họ, chỉ vì họ yêu nhau.

Nhưng rồi một ngày Jim đột ngột ra đi và George một mình vật lộn với nỗi cô đơn trong cuộc sống. Những hoạt động vô cùng bình thường của một ngày, như thức dậy, làm vệ sinh cá nhân, ăn sáng, giảng dạy, trò chuyện với sinh viên, với George bỗng trở nên xa lạ và chán chường. Cảnh vật xung quanh nhà, ông hàng xóm Strunk tàn độc, những đứa trẻ trong xóm, sinh viên trên giảng đường, những món ăn ngon, tất cả như thuộc về một thế giới khác và George chỉ có thể đứng nhìn từ xa.

Ngay cả hai người thân thiết nhất với ông là cô bạn già Charlotte và cậu sinh viên Kenny cũng không thể gợi lên cho ông niềm vui. Ông vẫn sống, vẫn hít thở, vẫn làm việc và cười nói như bao người. Thế nhưng, dường như ông cảm thấy mình như không còn tồn tại. Và khi một ngày chuẩn bị qua đi, trên giường ngủ, với cô đơn phủ chụp lên người, trí óc ông trở về ngày xưa khi lần đầu tiên ông trông thấy Jim, là khi ông phát hiện mình không phải là kẻ cô đơn duy nhất trên thế giới này.

"Sau khi ngày dài đã hết, đã đầu hàng trước màn đêm đến cùng những cơn triều cường giận dữ. Cũng như nước biển đang cuồn cuộn trào dâng đem bóng tối đến cho các hồ đá đó, George và những người khác chìm trong giấc ngủ dưới những con sóng đời vồ vập. Sự ý thức không phải là riêng ai nhưng lại chứa đựng tất cả mọi người, mọi chuyện, quá khứ, hiện tại và tương lai, cứ kéo dài miên man dưới bầu trời đêm đầy sao." (Trích "Người cô độc")

Giờ đây đồng tính không còn là chủ đề lạ lẫm, người đồng tính không còn là "thiểu số, vô hình vô dạng", tính thời sự trong Người cô độc không còn như vào năm 1964. Nhưng giá trị văn học của nó vẫn còn mãi bởi thông điệp nhân văn về quyền con người, về ý nghĩa của sự sống và tình yêu hàm chứa trong từng trang sách.

(Báo giaitri.vnexpress giới thiệu ngày 24/11/2012)

Dương Long

Tác phẩm nổi tiếng này được công chúng ghi nhận như bức chân dung sinh động về một người trung niên đồng tính. Nếu ai đó muốn tìm những trang viết trần tục "nóng bỏng" hay muốn nghe những câu chuyện ly kì về thế giới thứ ba thì đừng nên tò mò tìm đọc.

Mở đầu tác phẩm, nhà văn Christorpher Isherwood viết: "Cứ dán mắt vào trong gương bất định, hắn nhìn thấy nhiều khuôn mặt khác nhau lấp ló trong khuôn mặt của chính hắn – khuôn mặt của một đứa trẻ sơ sinh, một cậu nhóc, một chàng trai trẻ, rồi của một chàng trai không còn trẻ lắm – tất cả vẫn tồn tại trong hắn, được bảo quản như những tảng hóa thạch cứ xếp chồng lên nhau, lớp này đến lớp khác, và, cũng giống như hóa thạch, chúng đã không còn sự sống. Thông điệp chúng gửi đến cho cái xác sống của tạo hóa này là: Hãy nhìn chúng ta đây – chúng ta đã chết – chết thì có gì mà phải sợ?

Rồi hắn trả lời họ: Nhưng cái chết đến với các người thật từ tốn và dễ dàng. Ta sợ phải vội vã.

Hắn cứ nhìn rồi nhìn, cứ đăm đăm vào chính hắn trong chiếc gương kia. Đôi môi khẽ rời nhau ra. Hắn bắt đầu thở qua khóe miệng. Cho đến khi bộ não nóng lòng ra lệnh cho hắn rửa mặt, cạo râu và chải tóc. Cái thân thể trần truồng của hắn cần phải được che chắn. Hắn phải mặc quần áo vào, vì hắn sắp phải ra ngoài, bước vào thế giới của những con người khác ngoài kia, mà những người này cần được nhìn nhận về hắn như những gì hắn đã gầy dựng. Hành vi của hắn cần phải nằm trong sự thỏa đáng với họ.

Chậm rãi, hắn rửa mặt, cạo râu và chải tóc, để hắn có thể tiếp nhận những trách nhiệm của chính hắn đối với những con người ngoài kia. Hắn thậm chí lại cảm thấy phấn chấn vì trong thế giới ngoài kia, có chỗ cho hắn. Hắn biết người ta mong đợi gì.

Hắn biết tên của hắn. Người ta gọi hắn là George".

Nhân vật chính George – theo quan điểm của nhiều người là "kém may mắn", và ông luôn phải vật lộn, trăn trở, day dứt và nỗ lực hết sức để có thể thích nghi với thế giới xung quanh. Người đọc được chứng kiến sự nỗ lực trong một ngày như bao nhiêu ngày khác của George. Đó là ngày tháng mà George đã cố gắng để hòa nhập vào số đông; nỗ lực để vượt qua những ám ảnh của bóng ma Jim – người bạn đời đã gắn bó cùng ông suốt 16 năm và đã mất trong một vụ tai nạn.

Các tình tiết trong cuộc đời của George còn hấp dẫn ở chỗ sự mâu thuẫn giữa những chiếc "mặt nạ", những vai diễn mà George đang phải đeo chồng lên bản ngã thực sự của mình. Qua đó, ông phải đè nén ham muốn bộc lộ "cái tôi" dưới lớp mặt nạ để đám đông "nhìn nhận về ông như những gì ông đã gầy dựng".

Thông qua số phận của "người cô độc", chúng ta cảm nhận được những trải nghiệm về tâm tư, nguyện vọng cũng như cuộc sống của họ. Ngòi bút nhân văn của nhà văn Christorpher Isherwood đã mở ra một thế giới khác về thế giới thứ ba để từ đó, ta nhìn về họ với sự cảm thông và lòng yêu thương.

(Báo phunuonline.com.vn giới thiệu ngày 10/5/2013)

Y.B