Ngầm

Cuốn sách có tên Ngầm thuộc thể loại ký sự, phỏng vấn của nhà văn đương đại xuất sắc nhất nước Nhật Haruki Murakami – tác giả của các tiểu thuyết Rừng Na Uy, Biên niên ký chim vặn dây cót… từng gây cơn sốt ở VN – vừa chính thức phát hành bản tiếng Việt vào hôm qua 29/6. Ngầm do dịch giả Trần Đĩnh chuyển ngữ, công ty Nhã Nam và NXB Văn hóa Sài Gòn ấn hành.

Ngầm viết về sự kiện ngày 20/3/1995, trên các tuyến xe điện ngầm ở Tokyo, giáo phái Aum đã rải chất độc sarin làm chết 12 người và hơn 5.000 người phải chịu các di chứng về sau, sự kiện làm chấn động nước Nhật khi đó. Nhà văn Murakami lúc ấy đang ở Mỹ đã trở về Nhật, ông không đứng ngoài sự kiện này mà đã ghi chép, phỏng vấn những nhân chứng sống (60 nạn nhân và 8 thành viên giáo phái Aum). Thông qua Ngầm, Murakami muốn truy tìm căn nguyên dẫn đến thảm họa chính trong lòng nước Nhật, do người Nhật gây ra, chứ không chỉ quy kết một phía về những kẻ giết người. Theo nhiều nguồn đánh giá, Ngầm là tác phẩm báo chí nhưng mang đậm dấu ấn văn chương của Murakami – người được dịch nhiều tác phẩm văn học sang tiếng Việt đình đám trong thời gian qua.

T.Kiều

(Nguồn: Báo Thể thao và Văn hoá)

Ngày 20-3-1995, các tuyến xe điện ngầm quan trọng ở Tokyo đồng loạt bị giáo phái Aum rải hơi độc sarin – 12 người chết, hơn 5.000 người phải chịu các di chứng về thể chất và tinh thần, toàn nước Nhật bàng hoàng chấn động.
Murakami Haruki, nhà văn đương đại xuất sắc của thế hệ trưởng thành sau Thế chiến II, đã rời nước Mỹ trở về quê hương, ghi chép lại thảm họa trong nỗi đau máu thịt sống động của từng nhân chứng. Không né tránh bất cứ câu hỏi nào về quyền lực và số phận dân tộc, Murakami muốn truy tìm căn nguyên thảm họa chính trong lòng nước Nhật, chứ không quy kết hời hợt về phía “kẻ thủ ác”.
Cuốn ký sự – phỏng vấn có tên Ngầm của Murakami được mô tả là một tác phẩm báo chí đẫm chất văn chương, khẳng định tài năng của ông – vốn gần như không cần tranh cãi trong lĩnh vực tiểu thuyết – ở thể loại phi hư cấu. Loạt phỏng vấn với 60 nạn nhân và tám thành viên giáo phái Aum, không chỉ đem lại cái nhìn khách quan và khá toàn diện về vụ tấn công mà còn phản tỉnh về một nước Nhật “ngủ yên” trong vật chất và mê mụ, không còn khả năng phản xạ tức thì trước cơn nguy biến; nỗi cô độc, trạng thái kiệt lực trong một xã hội duy lý đã đẩy những người bình thường thành đồng lõa với “kẻ thủ ác”… Tuy nhiên, tinh thần hy sinh cao quý của mỗi công dân bình thường, như người gác đường ray, đêm nào đi làm cũng dặn vợ, “có thể đêm nay anh không về”, lại khiến chúng ta cảm động vô cùng về chính nước Nhật đó.
Nguyên Hoa

(Nguồn: Báo Sức Trẻ Việt Nam)

Cái tên Haruki Murakami không xa lạ với bạn đọc Việt Nam. Tác phẩm “Rừng Nauy” của ông đã từng một thời gây xôn xao và góp phần làm sống lại sự chú ý tới dòng văn học Nhật Bản. Sau một thời gian tĩnh lặng, nhà văn được coi là tiêu biểu cho thế hệ sáng tác mới của Nhật, đã quay lại thị trường văn học Việt với một bút pháp sáng tác khá lạ lẫm.

Ngày 20 tháng 3 năm 1995, cả nước Nhật chấn động với vụ tấn công khủng bố kinh hoàng nhắm vào người dân tại đường xe tàu điện ngầm giữa thủ đô Tokyo.

Điều kinh hoàng là vụ tấn công này lại dùng vũ khí hóa học, thứ vũ khí nguy hiểm được liệt kê vào dạng hủy diệt hàng loạt. Có đến 12 người chết, hàng ngàn người bị thương trong thảm họa này. Ngay sau đó, nhà chức trách đã xác nhận giáo phái Aum Shinrikyo là thủ phạm và kẻ thủ ác đã phải trả giá.

Nhưng điều mà người dân Nhật cũng như rất nhiều người trên thế giới mãi bàng hoàng tự hỏi, là vì sao một giáo phái tàn bạo như vậy lại thu hút đến hàng chục ngàn tín đồ. Và thậm chí, nhiều người trong số đó còn điên cuồng ủng hộ giáo chủ thực hiện cuộc tàn sát.

Với tư cách một nhà văn, Haruki Murakami đã chọn một cách riêng để tiếp cận với bản chất của sự kiện này. Ông đã tiến hành phỏng vấn 60 nạn nhân của vụ tấn công và 8 thành viên của giáo phái Aum. Từ những bài phỏng vấn đó, nhà văn đã tổng hợp thành một tác phẩm đặc thù có nhan đề Ngầm (Underground).

Ngầm là một tác phẩm rất đặc biệt, được xây dựng trên các bài phỏng vấn chân thật, nên có thể xem đây như một tác phẩm báo chí. Thế nhưng tác phẩm này lại được thể hiện dưới góc độ văn chương, nên cũng có thể xem đây là một tác phẩm văn học.

Đối với nhiều người, tác phẩm trên được liệt vào dạng tác phẩm “phi hư cấu” và được cho là mang đậm tính chân thật, không chịu lệ thuộc vào trí tưởng tượng của nhà văn. Tuy nhiên, với đa số các nhà phê bình thì thật khó để xếp tác phẩm này vào dạng báo chí, và cách đơn giản nhất thì xem đây là một tác phẩm văn học.

Lý do để các nhà phê bình liệt Ngầm vào dạng văn học, chính là vì các bài phỏng vấn của Murakami đều cố tập trung hướng người trả lời vào việc tìm cách lý giải sự kiện kinh hoàng đó, bằng cách nhìn sâu hơn vào những bất ổn của hệ thống xã hội đang được duy trì trong thời hiện đại, bất ổn đằng sau bề ngoài bình lặng của mỗi cá nhân.

Và con đường dẫn đến tội ác của những kẻ không phù hợp với cuộc chạy đua của chủ nghĩa vật chất trong xã hội bình thường, nhưng họ cũng lại cạn kiệt niềm tin vào những điều tốt đẹp khác.

Ngầm được Công ty Văn hóa – Truyền thông Nhã Nam và NXB VHSG giới thiệu với độc giả cả nước vào dịp đầu tháng 7 vừa qua.

Tân Tường

(Nguồn: Báo SGGP)