Lang Thang Phố Thị – Tái bản 06/07/2007

(Ngày 05/07/2007)
Chân lý từ quê hương 

TT – Điều đầu tiên có thể thấy ngay: đây là một cuốn sách được làm ra không phải chỉ để… bán. Có rất nhiều cuốn sách có số phận như vậy ngay từ khi còn là ý tưởng.

Chúng được hình thành trước hết là để thỏa mãn nhu cầu riêng tư của chính tác giả: phục vụ chính mình. Những cuốn sách làm cho “đã tay” như vậy thường được chăm chút rất kỹ. Chúng đẹp là cái chắc. Còn hay? Cái đó lại còn tùy vào nội lực của… tác giả.

Như nhiều kiến trúc sư (KTS) khác, Nguyễn Ngọc Dũng vẽ – đặc biệt là phác họa các công trình kiến trúc – rất đẹp. Kỹ năng đó đã được anh đưa vào Lang thang phố thị, tạo vẻ khác biệt hẳn cho cuốn du ký này so với nhiều tác giả khác, bên cạnh các ảnh chụp cực đẹp. 23 thành phố lớn của châu Mỹ, châu Âu, châu Phi, châu Á… mà anh từng đặt chân đến, đã được nhìn ngắm, mô tả qua lăng kính của một KTS, và là một KTS luôn nặng lòng với bản sắc văn hóa dân tộc, với cái hồn của đô thị, với niềm quan tâm đi tìm một thành phố lý tưởng cho VN.

Một trang sách của Nguyễn Ngọc Dũng

Đọc Lang thang phố thị thú vị như được theo chân tác giả đến các thành phố lớn của thế giới, được nhìn ngắm những cảnh quan tuyệt mỹ, được cung cấp những kiến thức đầy đủ về từng vùng đất: hiểu được điều gì khiến New York trở thành chúa tể của các đô thị, Thâm Quyến sử dụng chiêu gì để giữ chân người nhập cư và bản sắc văn hóa truyền thống, tại sao những thành phố lớn đều lấy dòng sông làm hồn, làm cách nào vừa bảo tồn vừa phát triển được các khu phố cổ… Để rồi sau những chuyến đi lang bạt kỳ hồ ấy (không hề theo kiểu “cưỡi ngựa xem hoa” mà kỹ lưỡng, chi tiết đến từng ngóc ngách), sau bao suy nghiệm đọng lại từ những choáng ngợp, anh lại đưa ta trở về với một chân lý cũ kỹ của thời Quốc văn giáo khoa thư: “Chốn quê hương đẹp hơn cả!”.

Thuyết phục lớn nhất của cuốn sách này (258 trang khổ 25x25cm) cũng chính là chân lý ấy, nhưng dĩ nhiên không phải theo kiểu cái gì của quê hương mình cũng đẹp. Nguyễn Ngọc Dũng đã dành hẳn ba chương cuối (Những đô thị – dòng sông, Thành phố chợ và Đi tìm cái hồn cho đô thị) để viết rất nhiều các thành phố ở VN, về những điều được và chưa được, và có vẻ như cái chưa được – thậm chí là sai lầm, bậy bạ – trong quản lý, qui hoạch xây dựng đang diễn ra quá nhiều, từng ngày từng giờ làm xấu đi bộ mặt của Hà Nội, TP.HCM, Huế, Đà Lạt… Đọc và cảm nhận rõ những băn khoăn, ngậm ngùi của tác giả, khi trên từng chặng đường lang thang đây đó trên hành tinh vẫn luôn nghĩ về quê hương, đất nước mình…
NGUYỄN ĐÔNG THỨC

(VTV1 Ngày 08/05/2008)