Không Lấm Máu

Những tiếng súng nổ và những con người ngã xuống ở một trang trại vắng. Cuộc tàn sát thảm khốc kết thúc ở đó. Rồi câu chuyện bắt đầu nơi những người còn sống sót, của hơn mấy mươi năm sau…

Ký ức của người đàn bà vẫn in hằn hình ảnh kinh hoàng của năm nào. Ký ức của người cựu chiến binh vẫn hằn sâu hình ảnh đứa bé gái nằm co quắp trong cái ngày máu đổ. Hơn nửa thế kỷ sau, người đàn bà đi tìm, không biết là để trả thù hay để trả ơn tha mạng của kẻ đã tàn sát gia đình mình ngày xưa. Còn cựu chiến binh – người may mắn sống sót sau cuộc chiến – chưa bao giờ bình yên khi nghĩ về đôi mắt ngơ ngác vẫn long lanh mãi trong trái tim mình.

Họ gặp nhau. Nhưng, mối thâm thù của gần nửa đời người đã được hóa giải một cách ngọt ngào. Không có một cuộc đọ súng khốc liệt của hơn nửa thế kỷ trước, cũng không có những lời lẽ hằn học, mạt sát nhau. Chỉ có câu chuyện của cuộc đời nhiều cay đắng của một cô bé sớm phải mồ côi. Và cũng chỉ có những khoảnh khắc yên lặng đến vô cùng trong tâm thức kẻ tội đồ của năm nào.

Thời gian in hằn trên thân thể của hai người và cũng dìm nỗi đau, lòng hận thù vào da thịt họ. Hai kiếp đời – một cướp mạng sống của người khác và một đi đòi món nợ máu – không ai hạnh phúc hơn ai. Để rồi cuối cùng, cách duy nhất để họ hóa giải mọi thâm thù là để cho hai thân thể già nua chạm vào nhau, tìm kiếm sự tha thứ cho nhau, trong khắc khoải…

Không lấm máu (tiểu thuyết của nhà văn Alessandro Baricco, NXB Trẻ) chỉ vỏn vẹn hai chương. Truyện ngắn nhưng đủ làm người đọc rung động vì giá trị nhân văn cao đẹp. Cuộc trả thù chỉ là một cuộc đối thoại, chính xác hơn là một sự chia sẻ tận đáy lòng. Người đàn bà đi tìm kẻ thù suốt bao nhiêu năm, ký ức nàng không thể gột rửa được những hình ảnh kinh hoàng nhưng trái tim nàng đã chảy những mạch máu bao dung, tha thứ, chân tình. Và trên cả lòng thù hận, là một tình yêu vút cao, thanh thoát…

Tiểu Quyên
(Nguồn: Báo Người Lao Động)

Một thế giới tốt đẹp hơn có, nghĩa là sao?

– Một thế giới công bằng, trong đó người thấp cổ bé họng không đau khổ vì cái ác của người khác, nơi mà ai ai cũng có quyền hưởng hạnh phúc!
Người ta có thể đấu tranh cho cái thế giới đó, làm tất cả những gì mình (hay lý tưởng của mình theo) cho là đúng. Vì thế cuộc sống không ngừng những “đấu tranh”. Kể cả bắn giết con nít để giải toả mối căm thù với ba mẹ của chúng. Nhưng ít ai nhận ra cái cách để một thế giới tốt đẹp hơn, đó là quên được hận thù bên trong con người mình.
Cuộc chiến xảy ra lúc nào, không ai biết. Có thể rất gần. Có thể đã lâu lắm rồi. Pedro Cantos và đồng bọn đến ngôi trại u tối Mato Rujo để trả thù Manuel Roca vì trong chiến tranh, ông này từng làm bác sĩ ở một bệnh viện, đã giết rất nhiều tù binh. Pedro Cantos và đám sát thủ đã nã đạn và đốt cháy khu trại. Họ giết Roca và con trai ông ta để giải quyết ngọn lửa thù hận luôn bùng cháy trong mình. Nhưng trong vụ tàn sát ấy, chính Pedro Cantos, tên trẻ nhất trong nhóm đã im lặng tha chết cho Nina, cô bé 10 tuổi. Hắn đã rung động nhân tính khi bắt gặp một ánh nhìn yếu đuối, một sinh mệnh mong manh từ hầm trú ẩn. Và mãi về sau, khi đã trải qua nhiều cuộc thanh toán đẫm máu, mất mát trong cuộc đời, người đàn ông Pedro Cantos vẫn ám ảnh bởi ánh mắt cô bé dưới hầm trú ẩn. Còn với riêng cô bé 10 tuổi, trải qua cuộc đời đầy những đưa đẩy, lẩn trốn và xê dịch, cô vẫn không quên chút đốm sáng sót trong đáy mắt của tên sát nhân. Cuộc sống tâm hồn có khi được nuôi bằng những ám ảnh khoảnh khắc, những bí mật không dễ nguôi quên.

Cuốn sách có hai chương. Nếu chương một là những vệt sót của cuộc chiến, là trận thảm sát đẫm máu và lửa thì chương hai và cuộc gặp trở lại của Cantos và Nina, khi họ đã là những người có tuổi. Cuộc trò chuyện của họ trên góc phố đã đưa ra một giải pháp của hoà bình và tha thứ. Họ nói về những cuộc chiến vẫn chưa kết thúc trong âm tưởng kẻ thắng, người bại. Họ lý lẽ về những con người bị đưa đẩy vào cuộc chiến một cách vô tình và làm sứ mệnh “đấu tranh” rồi lạc trong mê hồn trận của hận thù; sẽ đến lúc cái “lý tưởng đấu tranh cho một thế giới tốt đẹp” được giương lên như ngọn cờ khát máu cho phép người ta giết chóc, thanh toán, “nuôi tim thù” từ đời nọ sang đời kia… Cuốn tiểu thuyết mỏng, gần như một trường ca có cấu trúc khá chặt. Tác giả chỉ dành thời lượng một nửa cho những cuộc thanh toán và một nửa cho sự đối thoại, tha thứ và tình yêu nảy sinh. Bố cục ấy cũng đã nói lên tất cả.

Alessandro Baricco đã làm say đắm bạn đọc Việt Nam qua tiểu thuyết Lụa. Không lấm máu vẫn với văn phong đầy nhạc tính, khuấy động, đánh thức những vùng ẩn mật của nội tâm, Baricco muốn giải quyết sự cừu hận, giết chóc trong thế giới nghệ thuật của mình bằng cái kết của một… chuyện tình trước khi quá muộn!

Nguyễn Vĩnh Nguyên

(Nguồn: Báo SGTT)