Kể chuyện thành ngữ, tục ngữ – Tái bản 2002

Đúng như tên gọi của cuốn sách, đây không phải là dạng sách tập hợp, sắp xếp, biên soạn, đây là những chuyện kể về thành ngữ, tục ngữ Việt Nam, về cách hiểu (có thể có nhiều cách hiểu khác nhau), về xuất xứ, về ý nghĩa và được đặt trong các cảnh huống thích hợp để dễ hình dung.

Không chỉ dừng lại ở việc nêu lên những ý nghĩa thông thường của các thành ngữ và tục ngữ, cuốn sách còn mở rộng giới hạn nghĩa cũng như phạm vi sử dụng của các thành ngữ và tục ngữ này, nhiều khi còn đi sâu vào cấu trúc câu cũng như phân tích các hoạt động ngôn ngữ của chúng. Ngoài ra, cuốn sách cũng đề cập đến các biến thể của những thành ngữ tục ngữ được đưa ra giải thích, gần nghĩa, khác nghĩa, biểu hiện trạng thái và đặt trong so sánh tương quan.

Việc chú giải và trình bày tường tận như vậy về thành ngữ và tục ngữ Việt Nam chẳng những giúp người đọc hiểu rõ hơn và đầy đủ hơn (để vận dụng chính xác) mà còn giúp trau dồi kiến thức về kho tàng văn học dân gian xưa của cha ông ta, góp phần làm cơ sở cho những hiểu biết một cách khoa học về những điển tích, điển cố, giá trị văn chương hay giá trị sử dụng, và có một thực tế là nhiều khi ý nghĩa (hiện thời hoặc nguyên gốc) của nó lại hoàn toàn khác xa với cách hiểu và cách sử dụng hiện tại.

Ví dụ thành ngữ chim sa cá lặn vẫn thường được hiểu là chỉ người đàn bà rất đẹp, nhưng Trang Chu (Trang Tử), người khai sinh ra câu nói này, trong sách Nam Hoa kinh khi chép Mao Tường và Lệ Cơ là hai người đàn bà đẹp, cá thấy chìm vào chốn hang sâu, chim thấy, bao cao, lại có ý nói mọi sự trên đời chỉ là tương đối, hai người đó tuy đẹp nhưng chỉ người mới thích, chứ cá và chim biết đâu lại sợ nên lặn sâu, bay cao? Tuy nhiên, không ít thành ngữ, tục ngữ có tính chân lý, và có tính phổ quát, không chỉ đúng ở phạm vi quốc gia mà còn đối với phạm vi toàn thế giới.