Tôi rất hân hạnh viết lời mở đầu cho quyển sách này của Tạ Thị Ngọc Thảo. Từ mấy năm nay, chị đã tự khẳng định bằng cây bút như một doanh nhân có hai bản lĩnh: bản lĩnh của người làm ra của, bản lĩnh của người tạo ra chữ. Làm ra của, chắc không phải chỉ một mình chị. Tạo ra chữ, ấy mới hiếm.
Từ trong thế giới của chị, chị đã biến những đề tài khô khan thành những chuyện có duyên. Chuyện kinh tế, chuyện làm ăn, chuyện công ty, chuyện lời lỗ, chuyện nhân viên với "sếp", chuyện đối thoại với Nhà nước, những chuyện tưởng vắt hụt hơi không ra một chữ, vậy mà chuyện nào cũng cuốn hút người đọc, nhất là những người đang học hỏi để bước vào nghề kinh doanh. Viết về bất động sản, tưởng không ai qua mặt được chị. Chưa kể giọng văn nửa nạc nửa mỡ chị tặng hàng năm cho "cá tháng tư".
Tự chị, chị đã khẳng định như vậy, chị cần gì đến tôi? Cho nên, thay vì giới thiệu tác giả, tôi nghĩ đến một mơ ước của chị, mơ ước thành khẩn của những doanh nhân mở đường: gầy dựng một lớp doanh nhân trẻ, tự lập tự cường, đặt lý tưởng làm giàu không phải cho riêng mình mà cho cả đất nước. Lời mở đầu này dành cho mơ ước đó, cho lý tưởng đó. Với thế hệ doanh nhân trẻ của mơ ước, tôi xin mở đầu bằng một chuyện đời xưa.
Chuyện đời xưa? Cũng không xưa lắm, chừng hai thế kỷ. Thuở đó, hầu hết các nước trên thế giới đều có vua, hầu hết nơi nào có vua đều có quý tộc, hầu hết quý tộc đều có nhiều đất đai, tất cả đất đai đều do nông dân canh tác, và hầu hết mồ hôi của nông dân đều đổ ra trên mảnh đất không phải của mình. Trong các nước như vậy, nơi nào cũng có thợ thủ công, nơi nào cũng có thương nhân. Bỗng nhiên, trong một lục địa mà sách vở gọi là châu Âu, vua cũng đổi, quý tộc cũng đổi, thợ cũng đổi, thương nhân cũng đổi: một cuộc cách mạng bùng lên, làm biến đổi tất cả, mở màn cho một rạng đông mà lịch sử gọi là thời đại tư bản. Đó là cách mạng kỹ nghệ.
Cái gì đã mớm sữa cho cách mạng ấy ? Một thay đổi sâu xa, toàn diện, về giá trị, về ý nghĩa của lao động. Từ thay đổi ấy, một giai tầng xã hội mới trỗi lên, khước từ cửa ngỏ mời đón của quý tộc, tự tạo cho mình một ý thức riêng về giai tầng của mình, tự vũ trang bằng những giá trị mới, độc lập, sáng tạo: đó là tầng lớp mà lịch sử gọi là doanh nhân.
Đây là một doanh nhân biết nhìn tiền cả hai mặt "có" và "không" như một thiền sư nhìn núi: tiền là tiền mà tiền cũng không phải là tiền. Nhìn tiền như vậy thì không bị đồng tiền lôi kéo, làm ra tiền một cách thanh thản, bởi vì đâu phải chỉ làm tiền cho riêng mình mà còn để cho đất nước giàu lên, để cho dân tộc vùng dậy: đó là đạo đức mới, cao hơn cả đạo đức trong chuyện đời xưa.
Trong đạo đức thiền, châm ngôn "nhất nhật bất tác, nhất nhật bất thực" là kinh nhật tụng. Một ngày không làm là một ngày không ăn. Làm việc, lao động, đã được đưa lên nấc thang tối cao của giá trị, thiêng liêng như kinh sách không chữ. Đem áp dụng châm ngôn thiền đó vào doanh nhân của thời đại mới, tác giả mơ ước một tầng lớp doanh nhân có "làm" thực, có "lao động" thực, nghĩa là có kiến thức, có tay nghề, dám chơi lương thiện, minh bạch, trong cuộc tranh đua thực sự với cả thế giới, chứ không phải làm giả ăn thật, không vì mảnh vườn riêng mình mà lấn lướt hoa màu của người khác, móc bụng của xã hội ra mà ăn.
Chỉ chừng đó thôi, không cần phải lý thuyết cao xa, đạo đức thực tiễn đó đã có thể mở ra một chân trời mới cho đất nước. Tác giả gởi mơ mộng đó vào đâu? Vào lớp doanh nhân trẻ mà chị đã bắt tay vào việc đào tạo, truyền nghề. Chị tin ở sự quật cường của dân tộc. Chị tin vào tánh Phật sẵn có của con người. Chị tin giới trẻ sẽ nhàm chán, khinh bỉ đống bùn.
Trong tập sách này, chữ "tâm" và chữ "tầm" chói sáng như hai vầng nhật nguyệt, tóm tắt gọn gàng đạo đức mới của thời đại mới.
Cao Huy Thuần
(Nguồn: Tuần Việt Nam)
Xem thêm nhiều hơn Thu gọn