Donald Và Bạn Hữu – Tập 1: Sinh Nhật 3 Trong 1

(Thứ Sáu, 04/04/2008)
Giọng lạ Nguyễn Nguyên Phước
Lần đầu tiên không phải là tập truyện ngắn đầu tiên của Nguyễn Nguyên Phước (sinh năm 1976, du học sinh tại Nhật), mà trước đó anh đã cho ra mắt bạn đọc tập truyện ngắn Thượng đế và đất sét (NXB Phụ Nữ).

Ấn tượng đầu tiên khi đọc Nguyễn Nguyên Phước là thấy một giọng lạ. Cái giọng lạ đó không nằm ở chỗ làm mới, nói khác, hay dụng công làm ra một cái vỏ bọc ẩn ngữ… Giọng lạ của Nguyễn Nguyên Phước trước hết thể hiện ở sự tự nhiên, nhưng là sự tự nhiên có… trục trặc. Là sự bật thức ý nghĩ từ cảm thức văn hóa, mà không theo xu hướng thời thượng, quyết liệt tránh né thao tác viết “copy and paste” mà những người viết có “tham vọng” hôm nay thường hay vướng vào. Như vậy, giọng lạ của Nguyễn Nguyên Phước thực chất là giọng riêng, là niềm vui hay nỗi cô đơn riêng một con đường…

Vẫn là những truyện ngắn được thể hiện tinh gọn. Dưới mỗi truyện ngắn vẫn ghi chú thành phố Nagoya (Nhật Bản) quen thuộc. Nhưng càng đọc Nguyễn Nguyên Phước càng thấy ngạc nhiên. Sự ngạc nhiên không nằm ở đề tài hay cấu tứ, mà thể hiện ở thế giới phức cảm con người thông qua từng “lát cắt” câu chuyện. Là câu chuyện có vẻ tầm ruồng giữa một đôi trai gái trên tàu, khi chàng trai chợt thốt lên ngày xưa anh ta suýt yêu một cô gái Huế, nhưng sau năm năm liền thư từ qua lại thì đột nhiên một ngày kia đâm chán không liên hệ gì nữa… (Trên tàu). Là một câu chuyện “không có gì để nói” khi chàng trai lần đầu tiên “làm chuyện đó” với một cô  gái điếm (Lần đầu tiên). Là một câu chuyện cơ hồ như rất tự nhiên trong buổi sáng đẹp trời ngày chủ nhật, anh chàng chợt có ý muốn đi tu (Buổi sáng chủ nhật)…

Không đi sâu vào mô tả tâm trạng hay “xây dựng nhân vật điển hình”, Nguyễn Nguyên Phước có thủ thuật dừng truyện ở những điểm gợi. Không triết luận, đúc kết hay phán xét…Nguyễn Nguyên Phước hướng tới nhà văn như một khả năng hơn là “nhiệm vụ”. Truyện của anh hầu hết dễ đọc nhưng lại không dễ hiểu. Nhưng có hiểu được không, khi chúng ta thường hay nhầm lẫn giữa thực tế và sự thật? Và có thể nào tìm và hiểu hết sự thật không? Có thể nào hiểu tâm trạng cô gái khi nhìn những cây thích mùa thu đã đột nhiên thốt lên: “Chúng ta phải chia tay thôi”? (Cây thích)…

Hiểu và không thể hiểu. Cảm nhưng chưa bao giờ có cái gọi là tận cùng cảm xúc. Nguyễn Nguyên Phước vừa cho thấy mình có khả năng thấu đáo hơn, nhưng đồng thời lại không muốn can dự quá sâu vào câu chuyện. Và, ý thức về sự không hoàn hảo của mỗi câu chuyện khiến truyện ngắn của Nguyễn Nguyên Phước tạo sức hấp dẫn vượt ra ngoài khuôn khổ của văn bản.

Trần Nhã Thuỵ