Chiếc Mõ Sừng Trâu

Trích đoạn: “Làng Mộ Trạch, tỉnh Hải Dương, vốn là làng văn học, tổ tiên lập nghiệp từ gần hai nghìn năm về trước, truyền đời văn học nhưng so với thiên hạ thì dân làng Mộ Trạch không được giàu có, tiền của chẳng bằng ai nhưng trong sử sách thì lại ghi là đã có mười tám đời làm Quận công, ba đời làm Tể tướng, ở cổng Đông của làng có tấm biển đề ba chữ “Tiến sĩ Sào” có nghĩa là “cái tổ của các ông Tiến sĩ”, đấy tương truyền là lời nói của Cao Biền năm xưa sang đất Giao Châu trị nhậm đi qua làng thấy thế đất văn học nên thốt lên như vậy.

Hồi ấy, lúc đất nước còn thanh bình thịnh trị, làng mạc khắp nơi trù phú tuy chưa đến được mức độ của thời thần tiên ngày xưa “hạt thóc to bằng quả dưa hấu cứ tự nhiên lăng từ ngoài đồng về bồ lúa ở trong nhà”, nhưng không thấy nơi nào lại có lời kêu ca than oán về việc chẳng có cơm ăn áo mặc.

Làng Mộc Trạch có hai cha con cụ Lựu là nghèo nhất làng. Cụ Lựu vốn xuất thân là chân có học, vợ chết từ lúc còng trẻ, cụ ở vậy với nỗi buồn tiếc thương người bạn đời, trông nom cho đứa con trai duy nhất. Bây giờ thằng bé ấy đã thành người khôn lớn, người làng bảo khuôn mặt nó giống hệt mẹ, hai con mắt đen sâu thẳm lộ vẻ thông minh nhưng nghịch ngợm, cái miệng nó với cặp môi hồng còn đẹp hơn cả môi con gái đương thì, cụ Lựu cho nó cái tên là thằng Vui, vì ngày từ bé chưa từng thấy lúc nào thằng bé lại chẳng vui đùa, vui đùa đến cái độ phá phách, vả lại vì nhớ người vợ trẻ qua đời không nguôi nên cụ đặt tên cho con để lấy làm vui, nhớ đến người vợ thương yêu của mình. Lớn lên, thằng Vui vàng vui, khắp làng từ người già đến con nít, từ bà lão đến các cơ mơn mởn đương xuân, thảy đều vui vẻ với thằng Vui, ai cũng bằng lòng vô cùng về cái tính vui vẻ hiếm có của nó. Đã thế, thằng Vui lại luôn luôn giúp đỡ mọi người, không việc gì nó lại từ chối mà chẳng giúp đỡ lúc người ta cần; không có việc gì để làm giúp thiên hạ, thì nó lại chọn nơi nào nó bảo là “tốt” để bịa ra đủ thứ chuyện thần tiên trên trời dưới đất mà kể cho đám con nít nghe, những chuyện kể như vậy thật ra không ai trong làng lại chẳng thích nghe, duy chỉ có các cô là không dám nghe nó kể, các cô nhiều lệ liếc nhanh chàng thanh niên cao lớn, đẹp trai hết sức vui tính, trong con người anh ta dường như chỉ chứa toàn những chuyện lạ không biết anh ta lấy ở đâu ra, rồi các cô thật kín đáo với những mơ màng của riêng mình nhất định không thể hé môi kể cho người nào khác nghe được, dù người ấy là cô bạn thân thiết cũng vậy.

Mời bạn đón đọc.