Bùng Nổ Bitcoin

11 giờ 30 phút tối của một ngày bình thường như bao ngày, khi tôi đang chuẩn bị đặt mình vào một giấc ngủ sâu sau bộn bề công việc, chợt điện thoại reo lên theo một giao thức kết nối miễn phí từ mạng xã hội Facebook. Đầu dây bên kia là cậu học trò cũ đang sắp hoàn thành một chương trình đào tạo Thạc sĩ nghiên cứu tại Vương quốc Anh – cũng là một trong hai trung tâm Tài chính lớn nhất của Thế giới, cách nửa vòng Trái đất. Sau một hồi chuyện trò về sức khỏe và công việc, cậu học trò có đề cập với tôi một câu mà nhiều ngày sau đó tôi khó lòng mà quên được – “Cả thế giới điên đảo vì Bitcoin”.

Mặc dù lúc ấy, Bitcoin vẫn là một thứ gì đó xa vời, lạ lùng, như cách đây nhiều năm, khi tôi không có một tí khái niệm gì về việc sử dụng Facebook. Quá lạ lẫm, nhưng với quyết tâm hòa mình với làng song công nghệ. Tôi đã ra sức tìm gặp những người trong giới nghiên cứu tài chính, những cá nhân đang hoạt động tại thị trường Việt Nam, những người giao dịch hay thợ đào bitcoin ở Việt Nam để được chia sẻ nhiều hơn về Bitcoin. Những cuộc hội thảo về đồng tiền ảo, những nhóm các bạn trẻ tại “vườn thú” Google Việt Nam, những diễn đàn FINTECH của các quỹ đầu tư, các định chế tài chính quốc tế… để tìm hiểu về điều công nghệ tài chính – Bitcoin là một trong số đó. Tuy nhiên, những câu trả lời mà tôi nhận được hoàn toàn không thể thuyết phục được sự tò mò của tôi. Hầu hết mọi người chỉ nói về tiền bitcoin một cách bâng quơ như là một bong bóng sắp vỡ, một loại “tiền ảo” tương tự như “vàng ảo” đầy rủi ro bị xóa sổ cách đây nhiều năm do những gian lận, hay chỉ là một trào lưu mới nổi, không đáng bận tâm như trà chanh, xoài lắc, trà sữa… của giới sinh viên. Hoặc, tôi cũng không rõ là họ có đang cố giấu giếm tôi về một công cụ có thể sinh lợi và thay đổi mọi thứ trong tương lai hay không. Bởi vì theo kinh nghiệm nhiều năm, tôi biết rằng: “Để có thể thành công trong lĩnh vực kinh doanh thì cần phải tận dụng được sự bất cân xứng thông tin thị trường để kiếm được tỷ suất sinh lợi vượt trội. Và rất có thể, Bitcoin là mảnh ghép quan trọng trong “bức tranh” lợi nhuận của không ít người”. Cố dành thêm một vài ngày để mò mẫm trong hằng cơ số mũ cơ sở dữ liệu trên Internet. Khi đã thực sự mệt mỏi vì phải luôn xâu chuỗi những thông tin rời rạc để trả lời cho những câu hỏi: Đó là gì? Tại sao? Như thế nào? Tôi quyết định đặt mua qua Amazon bản mềm cuốn sách nhận được nhiều những đánh giá tốt nhất – “The Bitcoin Big Bang – Bùng nổ Bitcoin” này.

Xuất sắc! Đó là cụm từ duy nhất mà tôi có thể diễn tả sau khi đọc xong cuốn sách này lần đầu. Mọi thông tin được diễn đạt trong cuốn sách hoàn toàn cô đọng để giúp tôi thỏa mãn được tất cả những thắc mắc và hàm ý đằng sau công nghệ Bitcoin.

Cuốn sách thực sự lôi cuốn bởi vì nó như một cuốn tự truyện của tác giả về quãng thời gian hai năm gắn bó với công nghệ Bitcoin. Từ ngày đầu tiên tìm hiểu xem Bitcoin là gì, tạo tài khoản đầu tiên trên Coinbase để mua đồng bitcoin đầu tiên, cho đến khi ICO đồng tiền điện tử tự tạo đầu tiên. Mọi cảm xúc của tác giả đều được ghi lại một cách trung thực trên từng trang sách (hoài nghi, hưng phấn, lo lắng, cảm thấy may mắn…). Tất cả được hòa trộn lại trong cuốn sách này. Bên cạnh đó, theo chân tác giả, những thuật ngữ mới (chuỗi, khối, hàm băm, máy đào, ICO, khóa cá nhân, khóa công cộng…) xoay quanh Bitcoin được hé lộ, tuy nhiên, người đọc không thực sự cảm thấy khô khan nhàm chán như đang đọc một cuốn sách giáo trình học thuật; ngược lại, họ sẽ cảm thấy thực sự cuốn hút vì lối viết hóm hỉnh pha lẫn tự truyện và kiến thức chuyên sâu được lồng vào. Ở một khía cạnh khác, cuốn sách không bị loãng, “lá cải” và hời hợt theo kiểu thu hút người đọc về việc truy lùng nguồn gốc của một thiên tài ẩn danh “Satoshi Nakamoto – vị cha đẻ của Bitcoin” hay câu chuyện về những phát ngôn gây sốc của giới tài chính phố Wall nhằm thâu tóm bitcoin giá rẻ, hoặc bất kì học thuyết âm mưu nào; mà cuốn sách này được viết cho những người thực sự cần hiểu về một thứ mới mẻ có thể thay đổi nhân loại trong nay mai.

Bùng nổ Bitcoin. Đúng như cái tên của nó, cuốn sách này vừa viết về cơn sốt bitcoin và so sánh nó như cơn sốt đào vàng ở Mỹ vào thế kỷ 19, vừa diễn giải về thuật toán đồng thuận giải quyết bài toán về các vị tướng Byzantine (công nghệ blockchain) – nền tảng xây dựng nên ứng dụng Bitcoin, nhưng cũng đề cập đến những thay đổi có thể xảy ra trong tương lai, ảnh hưởng đến một số ngành và thậm chí là cả kiến thức kinh tế học, quản lý đang được áp dụng ở hiện tại nếu như tiền tệ thay thế (hay tiền ảo) thực sự được chấp nhận rộng rãi. Đặc biệt hơn, tác giả hiểu được suy nghĩ của người đọc khi hướng dẫn cho người đọc khá rõ về cách tạo một ví lưu trữ bitcoin, thực hiện giao dịch và cách để đầu tư sinh lợi từ Bitcoin. Cuối cùng, tác giả cũng không quên dành ra hai phần phụ lục nhằm đề cập đến những quy định về việc chấp nhận giao dịch và quản lý các loại tiền tệ thay thế ở Mỹ.

Về quan điểm, mặc dù khi viết về cuốn sách này, tác giả cũng như những nhà nghiên cứu có kinh nghiệm, những chuyên gia lâu năm trong những thị trường tiền tệ toàn cầu cho rằng “Bitcoin là bong bóng”. Tuy nhiên, tác giả vẫn hết sức đón nhận Bitcoin như là ứng dụng tuyệt vời từ nền tảng Blockchain; tác giả coi việc Satoshi Nakamoto tạo ra Bitcoin như là một đột phá tiên tiến của thế kỉ 21, sánh ngang với việc Tim Berners-Lee tạo ra mạng lưới toàn cầu (World Wide Web – khơi màu cho cách mạng công nghiệp 3.0).

Tiếp nối, cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đang đến gần các tỷ phú thế giới, những nhà đầu tư tổ chức, nhà đầu tư cá nhân, những cộng đồng công nghệ, Chính phủ… đang sục sôi, dành toàn bộ nguồn lực để đầu tư phát triển những ứng dụng công nghệ mới dựa trên các nền tảng IoT (Internet of Things – vạn vật kết nối), Fintech, AI (Artificial Intelligence – trí thông minh nhân tạo), machine learning (máy học), cloud computing (điện toán đám mây) và tiêu biểu là công nghệ Bitcoin – blockchain. Vì vậy, dù muốn hay không thì ngay sau khi đọc xong cuốn sách này, bạn đã, đang và sẽ tiếp cận với những công nghệ đó dưới bất kì hình thức nào. Nói như Thomas L. Friedman (tác giả của cuốn “Thế giới phẳng”): “Thế giới trở nên phẳng hơn chủ yếu là nhờ nhân tố World Wide Web”, thì theo tôi: “Từ nay, thế giới sẽ trở nên minh bạch hơn, an toàn hơn, ít tiêu hao chi phí hơn nhờ có blockchain – nền tảng tạo ra bitcoin”. Tóm lại, để thành công trong tương lai tôi kì vọng rằng các bạn sẽ hiểu thêm một ít về những công nghệ mới, cụ thể là Bitcoin thay vì chỉ sử dụng chúng. “Not now then when, not you then who” – hành động ngay trước khi bạn hay tôi trở thành những con người lạc hậu, mù công nghệ của thế kỉ này.

Nhóm biên dịch

Mời bạn đón đọc.