Bonsai Lý Thuyết – Thực Hành

Vào những dịp đầu năm, bạn sẽ dễ dàng tìm thấy những chậu bonsai đẹp mắt được đem đi “đấu xảo” ở những hội hoa Xuân để mọi người thưởng ngoạn, qua thời gian trưng bày này, một số được những người yêu chuộng bonsai chọn mua về, số còn lại được đưa về các nhà vườn tiếp tục chăm sóc. Có người chọn bonsai để làm quà tặng, cũng có người đã chọn bonsai làm thú vui tiêu khiển, để những ngày cuối tuần, có thể tự tay sửa lại cành bách xù đang ra lá không đẹp mắt, hoặc tự cắt tỉa lại một cành cong của chậu bonsai nho nhỏ trong nhà, cùng bạn bè khề khà bên chén trà nhẩm tính lại xem cây này đã bao nhiêu tuổi và ngắm xem thế cây đã đạt đến độ tuyệt tác chưa để có thể khoe với bạn bè và người thân.

Thật ra, việc giữ cho một cây bonsai sống và tươi tốt cũng dễ dàng như chăm sóc bất cứ loại cây trồng trong chậu nào khác, chỉ cần bạn hiểu được sự khác nhau giữa một chậu trồng cây thông thường và một chiếc khay nông để trồng bonsai, và ý thức được những nhu cầu chăm sóc của từng loại riêng biệt. Việc tưới nước, bón phân, và tỉa bonsai là những kỹ thuật làm vườn không phức tạp, dễ học, và có thể tiếp thu nhanh chóng, thậm chí là đối với cả những người chưa hề có kinh nghiệm về việc chăm sóc các loại cây.

Trong quyển sách này, chúng tôi sẽ giới thiệu với bạn những kỹ thuật bonsai và cách tạo nên những kiệt tác bonsai. Chúng tôi có thể cung cấp cho bạn những mẹo vặt và những bí quyết để tạo nên cây cảnh bonsai cho riêng bạn, nhưng bằng cách nào.

Quyển sách này sẽ giải thích một cách cặn kẽ những kỹ thuật cần thiết để giữ cho bonsai sống và có được dáng thế đẹp. Cách diễn giải rõ ràng, kèm hình ảnh minh họa theo từng bước để giúp cho những người mới tìm hiểu nghệ thuật bonsai cũng như những người đã từng nghiên cứu về bộ môn này có thể tự tin và tự mình chăm sóc cây bonsai của mình.

Bạn sẽ dễ dàng đạt được các kỹ năng cần thiết cho việc giữ gìn và tạo dáng một cây bonsai. Tất cả các kỹ thuật như cắt tỉa rễ và cành, vặt chồi, và tạo dáng cho cành giống như những cách thức được các bậc thầy về bonsai của Nhật Bản áp dụng đều là những kỹ thuật đơn giản. Khi đã tìm hiểu cặn kẽ, bạn sẽ không bao giờ quên và những kỹ thuật này sẽ giúp bạn tiến bộ trong thú chơi bonsai theo ý bạn. Mời bạn hãy xâm nhập vào thế giới bonsai và có một cái nhìn mới mẻ về cuộc sống nhé.

“Nghệ thuật bonsai là cách trưng bày tiểu cảnh – mà không cần tiểu cảnh” – Nobu Kajiwara.

Đoạn trích dẫn của nghệ nhân bậc thầy này không thể nào đúng hơn được nữa. Việc trồng và tạo tác bonsai đúng là một thú vui tao nhã và cũng là một nghệ thuật. Tuy nó là một thú vui, nhưng đòi hỏi rất nhiều sự kiên nhẫn và niềm đam mê cộng với ý tưởng sáng tạo của người yêu bonsai. Khi bạn chọn một cây còn non và tạo dáng cho nó theo ý thích, bạn sẽ được thưởng công xứng đáng với một tác phẩm nghệ thuật mà bạn có thể thực sự tự hào.

Thuật ngữ bonsai theo nghĩa đen có nghĩa là cây cảnh trồng trong chậu hoặc trong khay. Tuy nhiên, bonsai không chỉ đơn giản là cây trồng trong chậu, mà mục tiêu của bonsai là tạo ra một dáng vẻ cây cảnh có kích cỡ và tuổi tác thật thú vị. Công việc này được thực hiện bằng cách tạo một cây cảnh bonsai với bộ rễ mạnh khỏe, mở rộng ra theo mọi hướng, tạo nên một cảm giác vững chắc, một thân cây lớn với những chỗ vuốt thon lên toàn bộ ngọn cây và những cành nhánh được hình thành đầy đủ và ở vị trí thích hợp. Tất cả các đặc điểm này phối hợp lại để tạo ra một sự pha trộn sự đối xứng, cân bằng và mỹ thuật và phải được trưng bày trong một cái chậu thật hài hòa với cây cảnh.

Bonsai là nghệ thuật trồng cây trong một khoảng không gian hạn chế, mô phỏng những điều kiện môi trường trong tự nhiên, chẳng hạn như tuổi tác của cây đầy ấn tượng, trải qua thời tiết khắc nghiệt, hình dạng bị xoắn hoặc vặn vẹo, bị tác động bởi hoàn cảnh hoặc những yếu tố khác tạo nên một dáng vẻ già dặn phong trần. Bonsai thường được nghệ nhân tạo hình và lấy cảm hứng từ tự nhiên. Ý tưởng đắt giá cho một chậu bonsai là tái tạo một số hiệu ứng thú vị và tuyệt vời nhất của tự nhiên trên cây cảnh thu nhỏ tỷ lệ.

Khi đảm nhận công việc tạo cây cảnh bonsai là bạn đang bắt đầu một sự trải nghiệm sẽ đưa bạn đến những nhận thức theo nhiều cách khác nhau.

Bạn có thể tìm thấy một cảm giác mới lạ về sự thưởng thức thiên nhiên, bạn có thể bắt đầu xem xét cây cảnh, buội cây và những cây buội khác nhau theo một cái nhìn khác.

Chắc chắn vì lý do muốn tìm những cây lạ, bạn sẽ có cơ hội phát hiện “những cây xấu nhất” trong các vườn ươm cây cảnh ở gần nhà của bạn nơi họ đang giữ những cây mà người ta không muốn nhìn lại lần thứ hai. Nhưng bạn cứ tin rằng qua bàn tay khéo léo, bạn sẽ thổi hồn vào những cây xấu xí ấy biến nó thành những tuyệt tác cây cảnh. Không thể đoán trước được nghệ thuật bonsai sẽ làm bạn thay đổi ra sao, nhưng có một điều chắc chắn rằng bonsai sẽ làm thay đổi cách nhìn của bạn về mọi vật trên thế gian này.

Đối với người Nhật Bản, có một mối liên kết với nhiều quan niệm trong xã hội của họ. Phái Thiền Tông – nơi bắt nguồn sự giải trí, con người, tự nhiên, các thành phần và sự thay đổi, tất cả đều hòa quyện với nhau thành một phương pháp suy ngẫm và truyền đạt độc đáo này. Ngày nay, đối với thế giới của chúng ta, bonsai được xem như một thú tiêu khiển tao nhã cho phép bạn có một sự hiểu biết nhiều hơn và tồn tại với thiên nhiên và cũng là cách cải tiến các khu vườn của chúng ta và làm cho tâm hồn ta thêm thi vị.

Cây và chậu liên quan đến bonsai hình thành một tổng thể hài hòa nơi mà hình dạng, kết cấu và màu sắc của cái này bổ sung cho cái kia. Sau đó cây phải được tạo hình. Không phải chỉ trồng cây vào chậu là đủ và cho phép thế giới tự nhiên cứ đi theo con đường của nó. Mỗi cành và nhánh con của cây bonsai cần phải được tạo hình hoặc loại bỏ cho đến khi đạt được hình ảnh đã chọn. Từ đó, hình ảnh bonsai được duy trì và cải tiến bằng một chế độ xén lá tỉa cành và tô điểm lại.

Bonsai là nghệ thuật cây cảnh lùn và phát triển chúng thành một dáng cây mang tính thẩm mỹ bằng cách trồng, tỉa và uốn cây vào chậu theo những kỹ thuật riêng.

Nhìn chung, bonsai là một thú tiêu khiển tao nhã, một mối quan tâm thú vị hoặc thậm chí là một nghề nghiệp.

Những chuyên gia về thần học nổi tiếng tuyên bố rằng: trong cây cảnh bonsai là sự kết hợp 90% nghệ thuật với 10% nghề làm vườn, và phải nói rằng một cây cảnh bonsai thành công chắc chắn là một kiệt tác của nghề làm vườn. Khi du nhập vào thế giới phương Tây, thú tiêu khiển thú vị và bổ ích này đã tìm được chỗ đứng, và thành công với nhiều loại cây cảnh và các kỹ thuật trồng trọt, tạo dáng đầy ấn tượng.

Do được chăm sóc đúng cách, bonsai có thể sống qua hàng trăm năm, với những mẫu vật được đánh giá cao truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác, có những cây bonsai được ngưỡng mộ vì số tuổicủa chúng, và được tôn kính như một cách nhắc nhở đến những người đã chăm sóc chúng qua nhiều thế kỷ. Mặc dù những cây bonsai này cực kỳ xinh đẹp – được chăm sóc tỉ mỉ trong nhiều năm qua và chứa một kiến thức dồi dào, nên tuổi tác không phải là điều cần thiết. Điều quan trọng hơn cả là cây cảnhbonsai đã tạo ra được hiệu ứng nghệ thuật như ý muốn, có tỷ lệ cân xứng với chậu, và có sức khỏe tốt.

Bonsai là sự trình bày mang tính nghệ thuật của cây cảnh tự nhiên. Nó là một hình ảnh, một ảo tưởng về tự nhiên, là sự khám phá và phản ánh sự thách thức các giác quan. Cây cảnh bonsai đẹp mắt nhất là bí quyết của nhà ảo thuật đã đánh lừa thị giác người xem, vì người xem cứ ngỡ như đang nhìn vào một chốn xa xăm nào trong quá khứ, hoặc đang ở bên cạnh một vách đá cheo leo hiểm trở, một con suối quanh co ở chốn bồng lai.

Chính những tác phẩm ấy đã thôi thúc chúng ta phải cố gắng để trở thành những ảo thuật gia tài tình, vừa tự thỏa mãn niềm đam mê, vừa mang vẻ đẹp thiên nhiên đến cho đời, cho con người.

NỘI DUNG SÁCH: gồm 6 chương

• Chương 1: Tìm hiểu bonsai.

• Chương 2: Phân loại, cách trồng và chăm sóc bonsai.

• Chương 3: Kỹ thuật cắt tỉa, uốn cành, quấn dây.

• Chương 4: Cách tạo Jin, Uro, Shari và các thế bonsai.

• Chương 5: Những thế bonsai cổ điển.

• Chương 6: Nghệ thuật trưng bày bonsai.

Quyển sách này thích hợp với mọi đối tượng độc giả, là người đam mê bonsai hay có thể chưa từng biết bonsai, những người yêu thích cây cảnh thiên nhiên, yêu thích cái đẹp, thích tự tay tạo nên một tác phẩm “sống” để hàng ngày quan sát sự phát triển của tác phẩm, sẽ thấy rằng trồng và chăm sóc bonsai thực sự dễ dàng và thú vị.

Mời bạn đón đọc.