Bật Một Que Diêm

Đọc những bài báo chọn lọc từ gần 30 năm hành nghề của Lưu Đình Triều, chúng ta dễ nhận ra thiên hướng chủ yếu của anh: đó là niềm say mê theo dõi hành trình của những ánh lửa chiếu sáng đời người.

Ở đây có thể là sự kết hợp giữa nhu cầu công việc của một tờ báo dành cho tuổi trẻ với ý thức tự nguyện của người viết báo đã dẫn đến sự chọn lựa và quan tâm bền bỉ của một ngòi bút. Từ những bài báo đầu tay cho đến gần đây, quả là Lưu Đình Triều chủ yếu hướng về tuổi trẻ ước mơ và khát khao cống hiến. Đó là những thủ khoa trong các kỳ thi đại học, là những công nhân góp cho đời đôi bàn tay vàng, là những thương binh không cam chịu sống cuộc đời tầm gửi, là những nhà khoa học và doanh nhân trẻ luôn xem lòng tự trọng của sự nghiệp cao hơn danh tiếng…

Có thể lý giải điều đó một phần từ con đường nhập cuộc vào xã hội mới của chính tác giả những bài báo này. Hoàn cảnh gia đình cùng những vướng víu và nỗ lực cá nhân của Lưu Đình Triều cho thấy bản thân anh cũng là một “nhân vật” tiêu biểu của thế hệ đôi mươi khi đất nước chuyển sang bước ngoặt lịch sử vào năm 1975. “Không ai chọn cửa mà sinh ra” là câu ông Võ Văn Kiệt hay nói những năm tháng đó. Với Lưu Đình Triều và những người cùng thế hệ với anh, có thể nói thêm: không ai chọn thời mà sinh ra.

Đó là cái thời mà cha con, anh em, bạn bè… do run rủi của số phận có thể đứng hai bên bờ chiến tuyến. Cái thời đó đã khép lại và nỗ lực của những người thiện chí là mở ra một thời kỳ mới cho sự hòa giải và hòa hợp, bởi vì vẫn nói như ông Võ Văn Kiệt: “Những định kiến rồi sẽ phải qua, nếu không thì cộng đồng dân tộc làm sao liền lạc, mạnh mẽ được” (Tuổi Trẻ Cuối Tuần, 31-5-2009).

Tôi hiểu những bài báo có tính chất biểu dương nhân tố mới của Lưu Đình Triều nằm trong một phối cảnh rộng hơn của hoạt động khẳng định chỗ đứng của thế hệ trẻ miền Nam sau chiến tranh, điều mà những tờ báo giàu lý tưởng như Tuổi Trẻ, Thanh Niên đã làm một cách xuất sắc. Thật không có gì lạ khi một người có hoàn cảnh “tréo ngoe” như Lưu Đình Triều đã được chọn để đi sâu phản ánh và thể hiện ý chí phấn đấu của một lớp trẻ đầy tâm tư giằng xé. Ở đây, điều quan trọng là sự thấu hiểu và đồng cảm của một ngòi bút tự đặt mình vào vị thế của người trong cuộc.

Khi tập hợp những bài báo này nhân dịp 21-6, có lẽ Lưu Đình Triều chỉ muốn giữ lại như một kỷ niệm gửi đến bạn đọc. Rõ ràng đây chưa phải là một “bản sơ kết” hành trình làm báo. Đây cũng không phải là một “bản tổng kết” những tấm gương điển hình cho sự vượt khó và vươn lên. Đường đời dài lắm, nhiều khúc quanh, ghềnh thác, người từng tự tin băng qua lối đi hẹp để tìm đến chân trời cũng có lúc chồn chân dừng lại giữa đường. Âu đó cũng là lẽ thường tình. Điều mà chúng ta có thể tổng kết được chính là sự chọn lựa và thái độ dứt khoát không chịu làm người bàng quan và vô tâm trước những đổi thay, dù chỉ là khiêm tốn “bật một que diêm” để làm ra ánh sáng.

Huỳnh Như Phương

(Nguồn: Báo Tuổi trẻ)

Gần 30 năm làm báo, nhà báo Lưu Đình Triều (hiện công tác tại Báo Tuổi Trẻ) mới ra mắt tập sách đầu tay, viết về chân dung các nhân vật trong cuộc sống với tựa đề Bật một que diêm (do NXB Trẻ ấn hành). Tác phẩm ra mắt nhân kỷ niệm 84 năm ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam 21-6, như là một “sơ kết” cho hành trình làm báo của tác giả.

Những bài báo của anh luôn hướng về những ước mơ, cống hiến và nỗ lực vượt qua gian khó để tìm đường đến thành công của người trẻ. Ngòi bút của tác giả chạm đến vất vả nhọc nhằn của tuổi trẻ, trải vào nỗi đau lặng thầm của người thương binh không muốn sống cuộc đời tầm gửi; và tôn vinh cả những tấm lòng yêu thương, trân trọng của người trí thức chỉ biết sống cống hiến trọn vẹn với nghề…

Cho đến thời điểm này, những nhân vật trong trang viết của nhà báo Lưu Đình Triều ngày trước đã lớn lên, thành đạt và thật sự có rất nhiều cuộc đời đã đổi thay từ những bài viết của anh. Các nhân vật của mấy mươi năm trước cũng đã đến tham dự buổi ra mắt tác phẩm Bật một que diêm như là một sự cảm kích, tri ân người đã cùng họ nâng niu thắp giữ một ngọn lửa niềm tin vào cuộc sống. Câu chuyện về “2 lít xăng hối lộ” của anh công an khu vực Q.10 Lương Ngọc Kim đến giờ vẫn còn là một kỷ niệm không quên với cả tác giả và nhân vật trong bài báo. Nhà báo Lưu Đình Triều kể, nhân vật của anh đến mấy mươi năm sau vẫn còn nhắc nhớ và gửi lời cảm ơn người đã giải oan cho mình trong vụ vu khống ăn hối lộ chỉ vì nhận 2 lít xăng mà một người dân cố tình ép đổ vào bình xăng xe. Một nhân vật khác, Ngô Đình Đức – cậu bé bơ vơ sống lăn lộn làm đủ mọi nghề trên đường phố ngày nào, cũng đã “báo cáo” với anh rằng giờ đang làm chủ một công ty và đã có một gia đình hạnh phúc. Rất nhiều những mảnh đời, những thân phận đi qua ngòi bút của người viết đã thay đổi cuộc đời theo chiều của hạnh phúc, bình yên.

Tập hợp lại những nhân vật của mấy mươi năm trước, nhà báo Lưu Đình Triều như người đi góp nhặt lại những mảng ghép của quá khứ để khắc họa bức chân dung của cả thế hệ trẻ một thời vất vả gian nan và sống tranh đấu, luôn vượt qua nghịch cảnh để đi đến bến bờ của hôm nay. Để rồi tất cả cùng góp tay bật một que diêm, để thắp lên một ngọn lửa hy vọng và niềm tin vào cuộc sống.

Hàn Đông

(Nguồn: Báo Người Lao động)

Trong sự nghiệp làm báo, mỗi nhà báo đều có điều kiện tiếp xúc với rất nhiều người, nhiều câu chuyện, nhiều sự kiện khác nhau để viết thành bài báo. Đến một lúc, nhà báo lại muốn chọn lọc các bài báo, in thành sách theo một mạch sự kiện nêu lên một vấn đề chung nào đó.

Sau hơn 30 năm theo nghề báo, sau không biết bao nhiêu bài báo giới thiệu sách, đến lượt nhà báo Lưu Đình Triều cho ra mắt cuốn sách đầu tiên của mình với một nhan đề rất lạ: Bật một que diêm. Lưu Đình Triều đã đặt cho đứa con tinh thần đầu tiên của mình cái tên vừa lạ, đầy ẩn ý nhưng khi được giải thích lại rất dễ hiểu.

Cuốn sách là tập hợp 85 bài viết đã từng được đăng trên báo của nhà báo Lưu Đình Triều, thể hiện những tấm gương điển hình trong cuộc sống.

Họ là những công nhân xuất sắc, được mệnh danh bàn tay vàng, là những bạn trẻ thủ khoa kỳ thi đại học năm đó, là những thương binh vượt qua nỗi đau thể xác nhằm chứng minh mình “tàn nhưng không phế”, là những nhà khoa học toàn tâm toàn ý cho mục tiêu đóng góp cho đời hơn là phù hoa của danh tiếng…

Và cũng giống như que diêm của cô bé nghèo đốt lên trong đêm Noel lạnh giá, nhằm tìm cho mình những giấc mơ hạnh phúc, trong câu chuyện cổ tích của nhà văn Andersen (Đan Mạch). 85 que diêm Lưu Đình Triều đã từng bật hay do người khác bật mà anh góp phần thổi bùng thêm, đã soi sáng dù chỉ trong chốc lát một niềm tin không gì lay chuyển được rằng, lúc nào cũng có những người tốt trong xã hội.

Hẳn có người sẽ thắc mắc, vậy té ra những người tốt mà Lưu Đình Triều từng bật hay thổi bùng lên lại giống như que diêm, chợt sáng rồi chợt tắt.

Ở đây cần phải nhìn nhận rằng, Lưu Đình Triều thực hiện cuốn sách trên không phải dưới vai trò của một nhà văn mà là một nhà báo. Hơn ai hết anh hiểu rõ, có trường hợp người tốt hôm nay cũng có thể biến thành người xấu ngày mai nếu không giữ được mình.

Nếu nhìn dưới góc hẹp, có thể hiểu rằng mỗi cá nhân vào thời điểm được đề cập trong sách là một người tốt, họ là que diêm đã soi sáng cho tác giả, cho người đọc một sự thật rằng, những người tốt luôn ở đâu đó ngay bên cạnh chúng ta.

Nhưng ở diện rộng, bản thân cả cuốn sách Bật một que diêm cũng là một que diêm được tác giả bật lên, soi sáng một niềm tin rằng ở bất cứ giai đoạn nào của dòng chảy lịch sử đều có người tốt trên cuộc đời này. Và chỉ cần có thể biến 30 năm vất vả trong nghề báo của mình thành ánh lửa của một que diêm, soi dù chỉ trong chốc lát cho bạn đọc thấy được niềm tin về con người với những giá trị cao cả vẫn tồn tại trong cuộc sống, với nhà báo Lưu Đình Triều, đó chính là hạnh phúc.

Tường Vy

(Nguồn: Báo SGGP)