Thang Máy Sài Gòn

1. Đây là tiểu thuyết mà theo nhà văn Thuận : "Lần đầu tiên tôi viết một tác phẩm có vẻ lằng nhằng, rối rắm, với khá nhiều nhân vật và nhiều chi tiết ảo tưởng. Tôi hoang mang lắm".

Lấy cảm hứng từ một tai nạn thang máy ở Sài Gòn, tác phẩm bắt đầu bằng cảnh cô con gái đi tìm người tình xưa của mẹ, nhưng nếu bạn chờ đợi ở đó một thiên tình sử đẫm lệ thì bạn sẽ thất vọng, mà nếu bạn chờ đợi ở đó một tiểu thuyết trinh thám ly kỳ thì bạn cũng sẽ thất vọng nốt. Thang máy Sài Gòn đề nghị bạn một cách đọc năng động hơn một chút.

Bạn sẽ thấy những điều tác giả kể chỉ là những giả thiết, mà chính tác giả cũng chẳng biết gì hơn độc giả, luôn ở trong trạng thái hoang mang với câu hỏi: sao người tình xưa của mẹ tìm mãi không ra? Trong sự thật về mẹ thì ngày càng hiển hiện, dù không biết sự thật đó đúng bao nhiêu phần trăm.

2. Người đặt tên cho tiểu thuyết này là Janine Gillon, đồng dịch giả với Thuận trong bản Pháp văn L'Ascenseur de Saigon do NXB Riveneuve ấn hành. Thuận kể: "Tôi cứ dịch khoảng chục trang lại gửi cho bà, bà chỉnh sửa rồi gửi lại cho tôi, tôi đọc lại nếu thấy không ổn thì trao đổi rồi lại chỉnh sửa, trao đổi. Ròng rã hơn sáu tháng trời. Không biết bao nhiêu công sức. Có những lần đi nghỉ bà cũng mang máy vi tính theo để làm việc. Cuối cùng bà bảo: Tháng 10 này phải dịch cho xong, không thì tao bỏ đấy".

Tôi còn nhớ, mươi ngày sau khi bản dịch hoàn tất, bà đột ngột viết email cho tôi trong đêm muộn. Hóa ra bà đề nghị mấy tên tác phẩm bằng tiếng Pháp. Cái tựa L'Ascenseur de Saigon là do bà nghĩ ra. Tôi ưng ý đến độ đổi tựa tiếng Việt thành Thang máy Sài Gòn".

Cũng xin nói thêm, Janine Gillon (1932-2012) chính là học trò tiếng Việt của Thuận từ 18 năm trước. Sau 9 tháng nhập môn, bà sang Việt Nam lưu trú để nâng cấp, sau đó là đồng dịch giả và là người hiệu đính nhiều tác phẩm như: Xuân Tóc Đỏ (Le Fabuleux Destin De Xuan le rouquin) của Vũ Trọng Phụng, Mảnh đất lắm người nhiều ma (Des Fantômes Et Des Hommes) của Nguyễn Khắc Trường, Une Vie De Chien của Bùi Ngọc Tấn, L'Ile Aux Femmes của Hồ Anh Thái…

"Tiểu thuyết của Thuận có thể xem là một thách đố đối với những ai đã quen với những mô hình truyền thống của thể loại, và bản thân tác giả cũng quan niệm viết như một hành động quấy rầy độc giả hơn là thỏa mãn tầm đón nhận của công chúng. Tiểu thuyết của Thuận mang đặc điểm của một loại tiểu thuyết hiện đại "sẵn sàng đảm nhận những đòi hỏi cao nhất của thơ" (chữ dùng của Milan Kundera)" – theo thạc sĩ ngữ văn Nguyễn Xuân Lệ Hằng.

(Báo thethaovanhoa.vn giới thiệu 6/10/2013)

VĂN BẢY

Thể thao & Văn hóa

Năm 2004, một thiếu phụ trẻ gốc Việt, sau cái chết khó hiểu của mẹ cô trong thang máy Sài Gòn, đã quyết định đi tìm người đàn ông có tên Paul Polotski mà mẹ cô từng gặp và yêu trong nhà tù Hoả Lò, đêm trước chiến dịch Điện Biên.

Đó hứa hẹn là một cuộc hành trình gian nguy, kịch tính nhưng cũng là chìa khoá mở ra những điều mới mẻ mà thiếu phụ này cần tìm thấy trong cuộc đời. Giữa Hà Nội và Sài Gòn, Paris và Bình Nhưỡng, vừa hài hước vừa bướng bỉnh, ly kỳ, hành trình tìm kiếm của cô là những tuyệt vọng của một nửa thế kỷ bị lãng quên.

Thang máy Sài Gòn của Thuận được trao tặng giải Sáng tạo (Bourse de Création) năm 2013 của trung tâm Sách quốc gia Pháp (Centre National du Livre). Thuận tốt nghiệp khoa văn đại học Sorbonne, hiện sống ở Paris và là tác giả của sáu tiểu thuyết, trong đó Chinatown, T mất tích và Thang máy Sài Gòn đã được dịch và xuất bản ở Pháp. "Trong Thang máy Sài Gòn, chính trị và tình cảm được xử lý như những chất liệu nghệ thuật độc đáo. Điện Biên Phủ, Đông Dương hay tình yêu đã mất chỉ là những ảo ảnh của một cuộc thử nghiệm văn chương khó nhọc và vô cùng cá nhân" – nhận định của tiến sĩ văn học Đoàn Cầm Thi.

Nhà văn Thuận sống ở Paris, tác giả 6 tiểu thuyết trong đó Thang máy Sài Gòn bản tiếng Pháp được trao Giải Sáng tạo 2013 của Trung tâm Sách quốc gia Pháp. Sách do Nhã Nam và NXB Hội Nhà Văn ấn hành.

(Báo eva.vn giới thiệu ngày 28/10/2013)

Theo Trâm Anh (Sài Gòn tiếp thị)