Nghệ Thuật Yêu: Truy Vấn Về Bản Chất Tình Yêu (Tái Bản 2020)

Nghệ Thuật Yêu (tên tiếng anh là The Art of Loving) được nhàphân tâm học Erich Fromm xuất bản năm 1957. Đây có lẽ là tác phẩm nổi tiếng hơncả của Erich Fromm, được tái bản nhiều nhất bằng nhiều thứ tiếng.

Ở thời điểm đó khi Erich Fromm cho ra mắt cuốn sách này, ôngđã trở thành học giả đầu tiên nghiên cứu về “tình yêu” và “năng lực yêu” như mộtđề tài nghiêm túc để nêu ra trước công luận. Đáng nói hơn là, hiếm khi những cuốnsách đó sống lâu hơn tác giả của chúng. Nhưng ở trường hợp này, hơn 25 năm saukhi ông mất, cuốn sách đã được dịch ra 34 thứ tiếng với hàng triệu bản in.

Ngày nay, với rất nhiều độc giả, đặc biệt là những độc giảtrẻ, quyển sách này đã trở thành một phát hiện. Những độc giả đã có nó trên giásách thì thường xuyên đọc lại. Tác phẩm hấp dẫn không hẳn là vì nhan đề mà cònvì cuốn sách cung cấp những hiểu biết sâu về bản tính người liên quan đến vấn đềcó lẽ là “vấn đề của mọi vấn đề”: Lòng yêu thương.

Fromm viết về một chủ đề mà ta đã quá quen thuộc: Tình yêu.Tuy nhiên, như chính Fromm bộc bạch: «Bất cứ ai trông đợi sự chỉ dẫn dễ dãi vềnghệ thuật yêu sẽ thất vọng khi đọc cuốn sách này. Cuốn sách, ngược lại, muốncho thấy tình yêu không phải một thứ tình cảm mà bất cứ ai cũng có thể dễ dàngđắm chìm vào, dù người đó đạt tới mức độ trưởng thành nào.»

Fromm nhận định «Yêu là một nghệ thuật, giống như sống cũnglà một nghệ thuật vậy». «Quá trình học hỏi một nghệ thuật có thể được chiathành hai phần: một là tinh thông lý thuyết; hai là tinh thông thực hành […]Nhưng, ngoài học kiến thức lý thuyết và kiến thức thực hành, còn có một yếu tốcần thiết thứ ba để trở thành người tinh thông – đó là phải coi việc tinh thôngnghệ thuật là mối quan tâm tối hậu…»

Từ đây, cuốn sách của Fromm đã đi vào phân tích cặn kẽ lýthuyết về tình yêu, lý giải tình yêu như lời giải đáp cho sự tồn tại người vànhu cầu sâu xa nhất của con người là vượt qua sự chia cách, để rời khỏi ngục tùcô độc của mình, để có được “sự hòa giải bằng tình yêu” ; Fromm phân tích nhữnghình thái khác nhau của tình yêu dựa trên đối tượng của tình yêu, như tình yêuđồng loại, tình mẫu tử, lòng tự yêu bản thân, tình yêu Thượng đế và tình yêu nhụccảm; cũng như phân tích «hình thái tình yêu giả tạo, mà trên thực tế, phần lớnchúng là những hình thức tan rã của tình yêu» trong xã hội chúng ta hiện nay.

Cuối cùng, để thực sự làm chủ được nghệ thuật yêu, Fromm điđến những bàn luận về các tiền đề của nghệ thuật yêu, các phương pháp tiếp cận,và thực hành những điều ấy: kỷ luật, sự tập trung, kiên nhẫn và hết lòng quantâm đến nghệ thuật ấy.

Fromm nói về tình yêu, nhưng không phải “thuyết giáo”. Frommnói về tình yêu dựa trên chính bản chất của con người, với niềm tin rằng, dù đầynhững khó khăn, « tình yêu không chỉ là một hiện tượng cá nhân hiếm có mà sẽ trởthành hiện tượng xã hội ».

Một cuốn sách nhỏ của Fromm, nhưng đúng như Peter D. Kramernhận xét, «nhờ cuốn sách mỏng Nghệ Thuật Yêu này, chúng ta đã có sự thay đổisâu sắc về nhận thức, sự hy vọng lạc quan và niềm an ủi. […] Và đây chính là bằngchứng cho lập luận của ông: được chuyện trò với một con người như vậy tức là cảmthấy được thách thức, cảm thấy được nâng đỡ và cảm thấy được yêu.»

Ở Việt Nam, trước năm 1975, chúng ta đã từng có hai bản dịchtác phẩm này, của người dịch Tuệ Sỹ với nhan đề “Tâm thức luyến ái”, và củaGiáo sư Thụ Nhân với tên gọi “Phân tâm học về tình yêu”.

Bản dịch Việt ngữ này được Omega+ mua bản quyền và xuất bảntheo ấn bản năm 2006 có bổ sung Lời giới thiệu của Peter D. Kramer và một phầnPhụ lục nói về các mẫu chuyện tình yêu trong cuộc đời ông, do dịch giả LêPhương Anh chuyển ngữ và dịch giả Phạm Anh Tuấn góp ý, hỗ trợ về các thuật ngữ.

Mời bạn đón đọc.