Thơ Trữ Tình – Bertolt Brecht

 Sức hút Adora
(Thứ Tư, 14/11/2007)

Cô bé Adora Svitak xuất hiện trước mắt chúng tôi như một thiên thần bước ra từ truyện cổ tích. Người ta không thể ngờ rằng cô bé với vẻ bề ngoài thật xinh xắn, dễ thương trong chiếc áo đầm đen trắng, cổ đeo chuỗi hạt, chỉ nhỉnh hơn 1m2 lại là người có thành tích hết sức đáng nể, với hơn 400 truyện ngắn, một tác phẩm đầu tay Flying Fingers và có thể đánh máy đến 90 từ/phút.

Tuy nhiên, dù kháu khỉnh như búp bê, nhưng Adora cư xử hết sức chững chạc, không hề rụt rè mà ngược lại hết sức thoải mái trước nhiều máy quay phim, ống kính chụp hình bấm tanh tách liên hồi.

“Thần đồng văn chương” đã đến thăm Báo Thanh Niên vào hôm qua (13.11) cùng với mẹ, bà Joyce Can Zou Svitak, theo chương trình đến thăm và giao lưu với độc giả, đặc biệt là độc giả nhỏ tuổi, ở Việt Nam, do Vinabook, Sở GD-ĐT TP.HCM và hệ thống trường Tiểu học Quốc tế, Trung học Á châu tài trợ.

“Đừng để trẻ con phải ghét đọc sách”

Với sự tự tin và thái độ chững chạc, hòa nhã, đôi lúc hết sức trẻ con, Adora Svitak đã trao

đổi những điều thú vị xung quanh việc viết lách, niềm đam mê đọc sách và những điều khiến người lớn phải suy nghĩ. Adora không tự nhận mình là nhà văn, nhà thơ hoặc “một người theo chủ nghĩa nhân đạo”. Ước mơ hiện nay của cô bé 10 tuổi là có thể thuyết phục được trẻ em ham thích đọc sách, tìm tòi thông tin qua mạng. Do đó, cô nghĩ rằng từ miêu tả thích hợp nhất đối với mình là một nhà giáo dục trẻ khơi nguồn cảm hứng.

Trước khi đến Việt Nam, cô đã tìm hiểu các thông tin về Việt Nam trên mạng, đặc biệt là các món ăn. Trên blog cá nhân, Adora viết hẳn một bài về món ăn Việt Nam như hột vịt lộn, cơm, nước mắm và khẩu vị ăn ngọt, cay của người Việt. Thế nên, cô bé hết sức ngạc nhiên khi tận mắt chứng kiến cảnh quan tại TP.HCM. “Chẳng có nguồn nào trên mạng đề cập đến xe máy và xe đạp ở Việt Nam cả”, cô nói với giọng phấn khích. Khi nhìn thấy cảnh nhiều người dân mang khẩu trang, đội nón, cô đưa ra một nhận xét hết sức nghiêm chỉnh: “Thành phố của các bạn có tốc độ phát triển quá nhanh. Người dân nên cân bằng sự phát triển của mình và hãy quan tâm đến môi trường”. Adora cũng hết sức thích thú khi nghe Tổng biên tập Báo Thanh Niên Nguyễn Công Khế đề nghị cô hãy trở thành cộng tác viên viết bài cho báo. Cô từng thổ lộ rằng muốn được tiếp tục sáng tác và trở thành giáo viên hoặc nhà báo khi trưởng thành.

Adora rất thích trò chuyện với trẻ em và người lớn. Cô cho rằng người lớn nên học những cái hay từ trẻ nhỏ và ngược lại, người lớn là tấm gương để trẻ noi theo. Cô rất thích khi cha mẹ dành thời gian cho mình, nhưng cô cũng muốn họ dạy mình hành xử độc lập, để khi không có cha mẹ gần bên, cô vẫn có thể tự lo cho bản thân. Adora cho rằng ra lệnh hoặc ngăn cấm không phải là cách cha mẹ nên áp dụng để đối xử với con cái. Một khi đưa ra một yêu cầu nào, các bậc phụ huynh nên giải thích cho trẻ tại sao lại không được làm điều này, điều kia. Dù còn nhỏ, nhưng Adora biết được rằng nhiều cha mẹ tạo sức ép quá lớn lên con của họ, ép buộc con mình học nhiều để có một tương lai tốt đẹp hơn. “Dù các bạn đó có đạt điểm cao trong trường, nhưng họ sẽ vứt bỏ mọi sách vở ngoài giờ học. Đừng để trẻ con phải ghét đọc sách”, Adora nói.

Chính cha mẹ là người truyền cảm hứng, nuôi dưỡng tình yêu với sách của Adora. Ngay từ khi chị em cô bé chưa biết đọc biết viết, cha mẹ đã dành hàng giờ mỗi ngày đọc những câu chuyện thú vị, dành cho trẻ lớn hơn độ tuổi của cô bé. Đa phần các câu chuyện kể về trẻ con thông minh hơn người lớn. Dần dần, cô bé cảm thấy rằng sách là một thế giới hết sức thú vị và cô yêu việc đọc sách từ đó. Theo cô, cha mẹ nên dành nhiều thời gian chia sẻ với con cái như thế để tạo niềm yêu thích đọc sách ở trẻ. Còn về việc viết lách, Adora viết từ lúc lên 4 với mục đích giải trí. Dần dần, cô ngày càng cảm thấy niềm thôi thúc phải viết ra những ý tưởng đang tràn ngập trong đầu, và cô bắt đầu nghiêm túc trong việc viết lách khi lên 6 tuổi. “Nếu trong thực tế bạn phải làm điều này điều nọ, như không được nhảy từ trên bàn xuống dưới đất, thì trong văn chương bạn có thể tùy nghi lèo lái nhân vật của mình. Bạn quyết định hành động của nhân vật. Và bạn trở thành bố mẹ”.

Ăn xoài Việt Nam không biết chán

Ngoài thời gian viết lách và tìm hiểu thông tin qua sách báo và internet, Adora rất khoái đi du lịch. “Gia đình dành 1 – 2 tháng trong năm để đi đó đây và thời gian còn lại tôi làm những chuyện hết sức bình thường”, cô kể lại với giọng thích thú. Adora rất thích trượt tuyết, trượt băng, vẽ, nấu ăn (những món cực dễ như trứng và mì gói chẳng hạn). Adora không nghĩ rằng sự nổi tiếng có thể cướp đi niềm vui thời thơ ấu. Cô vẫn vui đùa như một đứa trẻ cùng tuổi, thoải mái nghịch tuyết, chăm sóc 2 con chuột lang. “Tôi làm nhiều điều ngu ngốc lắm chứ, nghịch ngợm với chị gái, hét thật to mỗi khi phấn khích”, Adora cười khúc khích.

Cô bé nghĩ rằng nổi tiếng chỉ mang lại cơ hội để cô có thể tiếp cận những trẻ trong tình cảnh khó khăn, mở rộng cơ hội cho cô tiếp xúc nhiều hơn để truyền tải niềm đam mê đọc sách cho những trẻ em khác. Bên cạnh những lúc chững chạc và tự tin khi tiếp xúc và trả lời những câu hỏi từ báo giới, Adora cũng chứng tỏ mình là một đứa trẻ hết sức đáng yêu và có những đam mê riêng. Thần đồng Mỹ đặc biệt thích món hạt điều và xoài của Việt Nam. Cô ăn 2 món trên không biết chán và thậm chí cố gắng ăn thật nhiều xoài, dù bụng đã no căng. Một điểm khá lạ là cô bé từ nhỏ đến giờ không hề ăn các loại thực phẩm có nguồn gốc từ thịt động vật.

“Có quá nhiều câu chuyện đang viết dở”

Khó khăn lớn nhất mà Adora phải đối mặt hiện tại chính là ý tưởng luôn ập đến trong đầu cô bé. Chúng xuất hiện nhanh đến nỗi cô muốn viết ngay để giải tỏa chúng, và thế là cô quên mất câu chuyện cũ trước đó. “Có quá nhiều câu chuyện đang viết dở dang trên máy tính của tôi”, cô thú nhận. Ngoài ra, cô quá gắn bó với câu chuyện và nhân vật của mình nên không bao giờ muốn chấm dứt. Đây cũng là điều cô đã trải qua khi phải chọn phần kết cho quyển tiểu thuyết dài đầu tay Yang in Disguise, sẽ được phát hành vào năm tới. Câu chuyện kể về một cuộc phiêu lưu mang màu sắc phép thuật được lấy cảm hứng từ tác phẩm Harry Potter của nữ nhà văn người Anh J.K.Rowling. Cô cũng lồng vào nhiều chi tiết trào phúng về chính trị, đánh dấu sự ảnh hưởng từ tác phẩm Candide của nhà văn người Pháp Voltaire, và trêu chọc Tổng thống Mỹ George W.Bush cũng như các chính sách của ông này. Adora có hẳn “lập trường chính trị” riêng. Cô tự nhận mình là một người của đảng Dân chủ, ủng hộ ứng cử viên Hillary Clinton trong cuộc chạy đua vào Nhà Trắng.

Đối với Adora, những hiểu biết và tri thức mà cô có được ngày hôm nay là do cô siêng năng đọc sách báo. Do đó, Adora muốn truyền tải thông điệp đến những trẻ em Việt Nam rằng hãy yêu thích việc đọc sách. Theo cô, cha mẹ không nên ép buộc trẻ phải đọc một cuốn sách nào đó, mà hãy cung cấp nhiều đầu sách thú vị để trẻ lựa chọn. Nếu trẻ thích phim hoạt hình hoặc một loại phim thiếu nhi nào chẳng hạn, các bậc phụ huynh có thể giới thiệu những cuốn sách miêu tả cách thức xây dựng những bộ phim trên để khuyến khích trẻ đọc. Một khi trẻ khám phá được sự thú vị từ sách báo, lúc đó người lớn bắt đầu cung cấp những đầu sách khác để trẻ tham khảo.

Người mẹ

Joyce Can Zou Svitak, mẹ của bé Adora, hết sức ngạc nhiên khi phát hiện con mình viết hết 5 tờ giấy khi mới lên 5. “Trẻ con tuổi đó không viết dài đến như vậy”, bà nói. Tất nhiên, Adora mắc những lỗi chính tả, và người mẹ đã giúp cô bé sửa sai cũng như hỗ trợ Adora bằng cách mua cho cô bé chiếc laptop khi cô lên 6. “Kể từ đó Adora viết không ngừng. Có nhiều lúc bé không chịu ăn tối để hoàn thành câu chuyện dở dang”, bà Svitak nhớ lại.

Người mẹ đã quyết định cho Adora học tại nhà. Bà Svitak cũng biết được rằng thành công quá sớm có thể gây áp lực nặng nề cho trẻ khi lớn lên, nhưng bà cho biết Adora đang có những tiến triển tốt. Cô bé có một cái nhìn hết sức cân bằng về mọi việc, và cô cho rằng nổi tiếng sẽ giúp cô tiếp cận không những trẻ em mà cả người lớn, giúp người lớn thấy được những tiến triển của bản thân Adora và áp dụng cho trẻ em. Bà Svitak cho biết, cha mẹ chỉ khuyến khích và hỗ trợ cô bé phát triển chứ không can thiệp vào đời sống của bé. “Chúng tôi muốn nuôi dạy con cái trở thành một người có lý lẽ, độc lập về tư tưởng để cháu có thể tự quyết định được việc của mình”, bà chia sẻ.

Thuỵ Miên