Người Nói Tiếng Bồ Câu

 Ngô Thị Kim Cúc

Mười lăm truyện ngắn, rất nhiều nhân vật, nhưng không có ai tròn đầy, và cũng không có gì tròn đầy cả. Nhưng tình yêu, dù đã có hoặc chưa hề tồn tại, và tình người, dù trong trái tim rách mướp của những kẻ hầu như không còn phương để hy vọng, vẫn lung linh vài tia sáng, cho phép người đọc định hướng được cái nhìn.

Đó là niềm tự hào và tình yêu thương lớn lao mà Con gà què (Tường Long) thảm hại nhất trong đàn gà đã được ban thưởng, khi nó có được đứa con xinh đẹp. Tình yêu đầy tự hào ấy đã cho con gà què lòng dũng cảm để chiến đấu với con mèo Mướp, bảo vệ con mình. Ngay cả khi đứa con đủ lông đủ cánh đã gạt phắt mình ra khỏi cuộc sống của nó, trong con gà què vẫn nguyên vẹn tình yêu thương trong những lúc “co ro một mình ở góc sân, thỉnh thoảng lại nhìn con gà mái to, đẹp nhất bầy ngày xưa từng là con nó”.

Đó là Chị, người đàn bà hơn bốn mươi tuổi, chưa chồng, đã bỏ lại một chân nơi chiến trường ngày xưa như bỏ lại cả tuổi trẻ của mình. Trong cái buổi đất trời ngập ngụa giữa cơn mưa trút nước ấy, chị đã vứt đi những dè dặt thường ngày, bước xuống chiếc ghe thương hồ của người đàn ông xa lạ cũng mất một chân, như bước vào một khúc ngoặt cuộc đời. Trong lòng chiếc ghe chật chội, chị đã tìm thấy chút gì đó ấm cúng, tin cậy… Bởi nhu cầu tìm đến giữa con người với con người, nhất là những người cùng mất mát, còn mạnh hơn mọi khác biệt và phân biệt có trên đời (Khách thương hồ – Hào Vũ).

 Cái ác cũng là một phần cuộc sống, và trong tập truyện này, cái ác nhắc nhở người ta về sự có mặt của nó, ngay bên cạnh cái thiện. Nó có thể là sự bất hiếu rất thản nhiên của đứa con trai luôn đối xử tàn tệ với người mẹ mù, ngay trong những bữa cơm bình thường hằng ngày (Tàu đi Hòn Gai – Nguyễn Quang Thân). Nhưng gieo gì sẽ gặt nấy. Đó là thế giới quan rất phổ biến trong văn hóa dân gian Việt Nam: ác giả thì ác báo.

Ngậm ngùi với một âm vang thẳm sâu là những cung bậc trầm lắng nhất của tình yêu không đến hoặc không ở lại được. Một Vườn ngọc lan mùa đông (Tú Anh) thơm ngát hương hoa nhưng không giữ nổi người đàn ông cho những người đàn bà biết yêu và biết chờ đợi. Hương ngọc lan đã trở thành nỗi ám ảnh đầy muộn phiền cho đứa con gái mới lớn, hiu hắt bên cạnh những người đàn bà bị ruồng bỏ cùng với tình yêu của họ. Một vườn mai rực vàng với ngàn vạn những hoa mai nở muộn vẫn không thể mang đến bất cứ điều gì: ngày tết đã trôi qua, cũng như mùa xuân đã vắng hẳn trong trái tim giá lạnh của cô gái. Không còn chàng trai nào đến nhặt lá, vườn mai đã bị bỏ quên, cũng như tuổi trẻ của cô gái đã bị lãng quên và đang lặng lẽ ra đi, không kịp cho cô cầm giữ… (Hoa muộn – Phan Thị Vàng Anh).

Gọn và sắc, mỗi truyện trong tập sách này đều sử dụng ít từ ngữ nhất để diễn đạt một cách hàm súc nhất điều muốn nói. Đặt cạnh nhau, chúng là một tập hợp nhiều phong cách, nhiều cá tính, vẽ nên chân dung đa dạng của con người Việt Nam thời hiện tại. Ấn tượng nó có thể gieo vào lòng người đọc là: sao cuộc sống tưởng chừng giản dị chung quanh ta lại cất giữ nhiều thứ có thể làm lay động trái tim ta đến vậy!

N.T.K.C