Chuyện Của Che

Mới đây, câu chuyện về cuộc đời của Che Guevara (thường được gọi là Che) đã một lần nữa được tái hiện sinh động qua tác phẩm "Chuyện của Che" – do nữ nhà báo Lucía Alvarez de Toledo thể hiện. Với lợi thế là đồng hương – sinh ra ở Buenos Aires như Che, Lucía Alvarez de Toledo đã tiếp xúc với nhiều nhân chứng quan trọng, mang lại cho cuốn sách những khía cạnh mới về cuộc đời nhân vật, những chi tiết thú vị như khi Che chào đời, sống trong đồn điền với cha mẹ, là sinh viên y khoa và trở thành nhà cách mạng truyền cảm hứng khắp châu lục. Ấn bản tiếng Việt "Chuyện của Che" vừa được NXB Trẻ giới thiệu với bạn đọc.

(Báo hanoimoi.com.vn giới thiệu ngày 20/8/2013)

Thi Thi

Che Guevara gần như là biểu tượng ở phương Tây, đại diện của phong trào phản văn hóa thập niên 60 và là gương mặt trên áo phông của hàng triệu sinh viên cấp tiến. Nhưng anh là người khác ở phần còn lại của thế giới: một nhà cách mạng có sức lôi cuốn, đã vẽ lại bản đồ chính trị của châu Mỹ Latin và đem hy vọng đến cho những chiến sĩ chống thực dân khắp mọi nơi.

Bà Lucía Álvarez de Toledo, tác giả cuốn sách Chuyện của Che, cũng có xuất thân tương tự Che Guevara: sinh ra và lớn lên tại Buenos Aires. Khi bà bắt đầu đi học thì Che đã học đại học, và sau này khi trở thành nhà báo, bà đã dõi theo sự nghiệp chính trị sáng chói của Che. Do đó, bà có khả năng đặt anh vào bối cảnh mà không nhiều người viết tiểu sử của Che có thể làm được, xóa tan nhiều quan niệm sai lầm phổ biến và bộc lộ những khía cạnh về cuộc đời Che chưa được đề cập đến.

Lucía Álvarez de Toledo cũng nói tiếng Tây Ban Nha, một lợi thế giúp bà có thể trở nên thân thiết với những người từng quen biết Che. Bà có thể khiến họ mở lòng và kể về anh. Qua cuốn tiểu sử sinh động, chi tiết mà cũng đầy chất lãng mạn này, Lucía Álvarez de Toledo lần theo hành trình lạ lùng của Che từ khi anh chào đời ở Rosario và những năm tháng đầu đời sống trong đồn điền của cha mẹ ở Misiones cho đến khi trở thành trái tim của chính quyền mới của Castro ở Cuba. Bà cho thấy quá trình một sinh viên y khoa duy tâm trở thành một lãnh đạo cách mạng truyền cảm hứng, mà những lời nói và hành động của anh đã gây chấn động khắp châu lục. Các câu chuyện trong cuốn sách còn được minh họa với rất nhiều hình ảnh tư liệu quý báu giúp độc giả hình dung về một nhân vật vĩ đại trong những điều bình dị, chứ không phải là về Che – một thần tượng.

"Đây là câu chuyện về cuộc đời của Guevara được viết bởi một người Mỹ Latin quê ở Buenos Aires đồng thời là một người phụ nữ. Tôi hy vọng giải thích tại sao mà hơn 40 năm đã trôi qua nhưng hình ảnh giận dữ và đầy quyết tâm của ông trên ngọn cờ đen đỏ vẫn xuất hiện ở đầu những cuộc biểu tình khắp nơi, từ Buenos Aires đến Berlin đến Kathmandu. Tôi muốn đặt Che vào bối cảnh Mỹ Latin và truyền tải ý nghĩa của điều đó cho độc giả ở châu Âu, Bắc Mỹ và phần còn lại của thế giới", nữ tác giả bày tỏ. Qua trang viết của mình, bà giải thích tại sao Che lại được những người thân quen ngưỡng mộ – và rộng hơn là xuyên khắp các tư tưởng chính trị ở Mỹ Latin – vì tính chính trực, sự dũng cảm và phong thái cuốn hút, sự tận tâm với người nghèo và thái độ thù địch với Mỹ. "Cảm xúc này cũng có ở nhiều người không ủng hộ bạo lực cách mạng, học thuyết kinh tế và các lý tưởng chính trị khác của anh", tác giả nhận định.

Và dù mọi người ở quan điểm chính trị như thế nào, họ cũng tìm thấy ở Che điều để mình hâm mộ. Ở con người anh, sự gan lì, lòng quả cảm và khuôn mặt đẹp như các tài tử điện ảnh nước ngoài đã in đậm trong tâm trí mọi người. "Anh cũng giống như Errol Flynn hay Clark Gable, ngoại trừ một điều là anh chân thật và là người như bao người chúng ta. Những người vốn sống quá sung túc hay quá trẻ như chúng ta không thể hiểu được tư tưởng chính trị của Che nhưng vẫn có thể hiểu được anh đang đặt cược cả tính mạng vào những gì mà anh tin tưởng. Có một cái gì đó thật anh dũng ở con người đó thu hút chúng ta. Che là người nổi loạn xuất chúng và tầng lớp thanh niên có thể lấy đó làm gương", Lucía Álvarez de Toledo nói.

(Báo vnexpress.net giới thiệu ngày 21/8/2013)

Bạch Tiên

Đến nay, Chuyện của Che là tác phẩm mới nhất của Lucía Álvarez de Toledo, NXB Trẻ vừa ấn hành qua bản dịch của Lê Thu Trang.

Do xuất thân tương tự Che Guevara: sinh ra và lớn lên tại Buenos Aires, khi bà bắt đầu đi học thì Che đã học đại học, và sau này khi trở thành nhà báo, bà đã dõi theo sự nghiệp chính trị sáng chói của Che. Ngoài ra, với ưu thế cũng nói tiếng Tây Ban Nha của người Buenos Aires, nên Lucía Álvarez de Toledo có lợi thế thân thiết với những người đã từng quen biết Che, khiến họ có thể mở lòng và kể về ông. Do đó, bà có khả năng đặt Che vào bối cảnh mà không nhiều người viết tiểu sử của Che có thể làm được.

Chẳng hạn, về tên thật của Che, tác giả cho biết, tên của trong hộ chiếu là Ernesto Guevara de la Serna, có những lúc được biết đến với tên gọi khác như Téte, Fúser, Tatu, Fernando hay Ramón. Ngoài ra, ông nhận hộ chiếu chính thức của Cuba khi một Sắc lệnh ban quyền "công dân Cuba gốc Cuba" vào năm 1959 – một sự tri ân khác thường dành cho đóng góp của Che trong cách mạng Cuba. Từ đó trở đi, ông còn sở hữu vài hộ chiếu giả với những cái tên như Adolfo Mena-González: doanh nhân Uruguay và anh dùng danh tính này để tới Bolivia thực hiện chiến dịch cuối cùng của mình.

Tuy nhiên, cả thế giới biết đến ông với cái tên Che. Biệt danh đó được các đồng chí của ông đặt tại Mexico khi họ đang huấn luyện cho cuộc xâm chiếm Cuba năm 1955 – và ông thích cái tên đó. Lucía Álvarez de Toledo cho biết, Che từng nói: "Đối với tôi, cái tên Che thể hiện khía cạnh cốt yếu nhất, khía cạnh mà tôi thích nhất về cuộc đời mình. Làm sao tôi có thể không thích cái tên đó? Tên đầu và tên đệm của một người chỉ là điều nhỏ nhặt, riêng tư và không quan trọng. Trái lại, tôi rất thích mọi người gọi tôi là Che".

Qua cuốn tiểu sử sinh động Chuyện của Che, Lucía Álvarez de Toledo lần theo hành trình lạ lùng của Che từ khi anh chào đời ở Rosario và những năm tháng đầu đời sống trong đồn điền của cha mẹ ở Misiones, cho đến khi trở thành trái tim của chính quyền mới của Castro ở Cuba. Kể cả năm tháng Che hoạt động trong vùng rừng rậm khắc nghiệt ở Congo và Bolivia.

Có thể nói với rất nhiều tư liệu, tác giả đã khắc họa được quá trình của Che – từ một sinh viên y khoa trở thành một lãnh đạo cách mạng truyền cảm hứng cho nhiều thế hệ, mà những lời nói và hành động của ông đã gây chấn động khắp một châu lục. Các câu chuyện còn được minh họa với rất nhiều hình ảnh tư liệu quý báu giúp chúng ta hình dung về một nhân vật Che Guevara vĩ đại trong những điều vô cùng bình dị, chứ không phải là về Che – một thần tượng.

Kết thúc, Chuyện của Che, Lucía Álvarez de Toledo tâm sự: "Tôi hi vọng giải thích tại sao mà hơn bốn mươi năm đã trôi qua nhưng hình ảnh giận dữ và đầy quyết tâm của ông trên ngọn cờ đen đỏ vẫn xuất hiện ở đầu những cuộc biểu tình khắp nơi từ Buenos Aires đến Berlin đến Kathmandu…Ở con người đó có sự gan lỳ, lòng quả cảm và khuôn mặt đẹp như các tài tử điện ảnh nước ngoài đã in đậm trong tâm trí chúng ta".

(Báo phunuonline.com.vn giới thiệu ngày 22/8/2013)

P.T