Cuộc Chiến Ngầm – Bí Sử Nhà Trắng 2006 – 2008

Bob Woodward vừa lật lại chuyện "thâm cung" Nhà Trắng trong giai đoạn khó khăn của cuộc chiến Iraq với cuốn sách Cuộc chiến ngầm: bí sử Nhà Trắng 2006-2008 (NXB Văn Hóa Thông Tin).

Ðây là cuốn sách thứ tư sau ba cuốn sách cùng đề tài trước đây về việc Nhà Trắng xử lý cuộc chiến tốn kém nhất trong lịch sử nước Mỹ: Bush tham chiến (2002), Kế hoạch tấn công (2004) và Sự chối bỏ trách nhiệm (2006). Với tác phẩm này, một lần nữa nhà báo hai lần đoạt giải Pulitzer chứng tỏ tài nghệ đắc địa khi vào vai một nhà chép sử Nhà Trắng, nhưng được lòng tất cả các đảng phái chính trị cũng như đông đảo bạn đọc vì tính phản biện nhiều chiều với những chính sách của Nhà Trắng.

Song Bob Woodward là nhà báo kỳ cựu chứ không phải là nhà chép sử cho Nhà Trắng. Việc Nhà Trắng xử lý cuộc chiến Iraq trong giai đoạn thoái trào ba năm vừa qua đã bộc lộ sự bối rối trong những tài liệu gắn dấu "Mật" mà ông có được bằng mối quan hệ rộng rãi ở Washington. Khi Bob Woodward dẫn ra những bí mật không được bảo mật trong Cuộc chiến ngầm: bí sử Nhà Trắng 2006-2008, bạn đọc đều cảm thấy dường như nhà báo nổi tiếng này ngồi bên trong Nhà Trắng và biết hết mọi việc.

Ở đó, ông rành rẽ mọi cuộc chiến ngầm xuất phát từ Nhà Trắng, ông hiểu như "đi guốc vào bụng" từng lãnh đạo trong chính quyền Bush… Do đó, dù cuốn sách của ông vạch ra những sai lầm của cuộc chiến cũng khó làm Nhà Trắng phật lòng, vì tính chính xác của sự kiện cũng như sự phân tích am tường.

Khi Bob Woodward hỏi Tổng thống Bush sẽ nói gì với Barack Obama về "di sản Iraq", ông Bush nhắn nhủ: "Ðừng để nó thất bại". Nhưng cuộc chiến ấy, trên nhiều phương diện, đã thất bại rồi, Obama sẽ phải làm khác đi. Nếu được như vậy, có lẽ Cuộc chiến ngầm: bí sử Nhà Trắng 2006-2008 sẽ là cuốn sách cuối cùng của Bob về cuộc chiến Iraq.

N.T.U
(Nguồn: Báo Tuổi Trẻ)

Cuốn thứ tư trong bộ sách gần đây nhất của Woodward về nhiệm kỳ của Tổng thống Bush với cuộc chiến Iraq ra mắt công chúng vào ngày 8/9 tại Mỹ. Những thâm cung bí sử Nhà Trắng bị tiết lộ.

Với 487 trang, độc giả có thể nhận thấy ý thức muộn màng của chính quyền Tổng thống Bush trước thất bại ban đầu của Mỹ tại Iraq. Đồng thời, những hồi ức về sự sa lầy của Mỹ trong cuộc chiến tranh Việt Nam cũng luôn được nhắc tới và hình ảnh Việt Nam có ảnh hưởng khá sâu rộng trong từng bước tiến quan trọng của cuộc chiến rối ren, đầy thương vong và bất ổn tại đất nước Trung Đông nhỏ bé này.

Năm 2006, làn sóng bạo loạn tại chiến trường Iraq leo thang tới mức đáng báo động. Đồng thời, ngay trong nội bộ chính quyền Bush, một cuộc chiến thứ hai, một cuộc chiến ngầm nóng bỏng cũng ập xuống. Những cuộc đấu đá quyền lực không chỉ bùng nổ giữa các đảng đối lập mà ngay cả trong đảng Cộng hòa.

Trước tình trạng sa lầy của cuộc chiến Iraq, Nhà Trắng đã tiến hành đánh giá chiến lược một cách bí mật mà không hề có sự tham gia của quân đội. Lúc này, Tổng chỉ huy mặt trận Iraq, Tướng George Casey nghi ngờ Tổng thống Bush chưa thực sự hiểu thấu tình hình chiến sự Iraq. Ông và nhiều tướng lĩnh khác muốn từ từ rút lực lượng Mỹ về và chuyển giao trách nhiệm cho người Iraq. Vị Tổng tham mưu đồng thời bí mật tiến hành đánh giá lại chiến lược song chẳng thu được kết quả gì. Đối mặt với nguy cơ nổi loạn, các nhân vật chóp bu của quân đội Mỹ thực sự lo ngại rằng quân đội sẽ phải chịu trách nhiệm trước thất bại tại Iraq.

Bề ngoài, Tổng thống Bush và nhiều người ủng hộ Tổng thống công khai cho rằng mọi diễn biến của cuộc chiến đều rất tốt và không có kế hoạch thay đổi chiến lược. Tuy nhiên, sự thật không hề như vậy. Nhiều cố vấn hầu như không dám bày tỏ quan điểm thẳng thắn với Tổng thống. Thậm chí, chính Phụ tá của Hội đồng An ninh Quốc gia, sau nhiều lần quanh co nói dối, cuối cùng, đã phải thú nhận sự thực với Tổng thống rằng Iraq là “địa ngục”. Còn về phía Bộ Ngoại giao, Ngoại trưởng Mỹ Condoleezza Rice đã phản đối gay gắt quyết định tăng quân.

Lòng tin giữa Tổng thống Bush và các Tư lệnh Mỹ tại chiến trường bị rạn nứt. Bộ Quốc phòng và Bộ Ngoại giao Mỹ bất hòa đến mức ông trùm của Lầu Năm Góc Donald Rumsfeld phải nhường chiếc ghế Bộ trưởng cho Robert Gates.

Bush, các cố vấn thân cận của ông và Nhóm nghiên cứu Iraq đã có nhiều ngày tháng nghiên cứu tranh luận, băn khoăn liệu rút quân khỏi Iraq có đúng không? Có nhất định phải từ bỏ cuộc chiến này không? Và Thủ tướng Nouri Al-Maliki có phải là con ngựa ngoan để giật dây không? Trong số các lựa chọn trên bàn thảo luận, việc xây dựng lực lượng tạm thời để tăng cường an ninh trong và xung quanh Baghdad, thường được biết đến như là “chiến dịch tăng quân”, giành được sự ủng hộ rộng rãi nhất ở Nhà Trắng. Tuy nhiên, trong thực tế, quyết định dẫn đến việc tăng quân xuất phát từ Nhà Trắng và các cố vấn hàng đầu của Bush, chứ không phải từ Hội đồng Tham Mưu trưởng Liên quân hoặc từ các Tướng ở Iraq. Và mùa xuân năm 2007, chiến dịch tăng quân được thực hiện dưới sự chỉ huy của tướng H. Petraeus. Bạo lực tại Iraq giảm đi đáng kể.

Cuốn sách còn vẽ nên một bức tranh toàn cảnh về tình hình cực kỳ phức tạp ngay tại Iraq. Xung đột ngay trong nội bộ Iraq khiến đất nước này rơi vào thảm cảnh giết chóc. Cuộc tranh giành quyền lực giữa các đảng phái tôn giáo, giữa người Shia và Sunni, những người thuộc Đảng Baath của tổng thống Saddam, bạo loạn do các phần tử cực đoan, những phần tử vũ trang được sự hậu thuẫn từ Iran….

Ngay sau khi xuất hiện trên văn đàn và trên chính trường, quả bom tấn Cuộc chiến ngầm đã gây xôn xao dư luận. Để viết được cuốn sách này, nhà báo Bob Woodward đã phải tiến hành 2 cuộc phỏng vấn Tổng thống Bush vào tháng 5/2008 và hơn 150 cuộc phỏng vấn với những nhân vật chủ chốt khác có liên quan tới cuộc chiến Iraq. Trong đó, một quan chức giấu tên tiết lộ với nhà báo rằng, Chính phủ Mỹ biết rõ tất cả những gì Thủ tướng Nouri al-Maliki và Chính phủ Iraq đã tuyên bố và hành động.

Bằng việc tung ra một tác phẩm như thế này, Bob Woodward thêm một lần nữa khẳng định tài năng viết về thể loại điều tra và an ninh quốc gia của mình. Sau khi khui ra scandal về sự kiện Watergates dẫn đến việc từ chức của Tổng thống Mỹ Richard Nixon, ông đã viết 12 cuốn sách chính luận được ưa chuộng và có báo cáo đóng góp gấp đôi vào những nỗ lực nhằm giành giải thưởng Pulitzer cho tờ Washington Post nơi ông đang giữ trọng trách Phó Tổng biên tập.

V.H
(Nguồn: Báo Vnexpress)