Tập sách Một thời đại trong thi ca được viết theo một chủ định: từ những bài khảo luận, những đặc điểm chung của phong trào Thơ mới, đến các tác giả tiêu biểu như Xuân Quỳnh, Huy Cận, Hàn Mạc Tử, Chế Lan Viên, Nguyễn Bính, Vũ Hoàng Chương, Tế Hanh… Hầu hết các bài được viết vào những thời điểm khác nhau trong khoảng mười năm trở lại đây, khi xã hội đã có những đổi mới trong cách nhận định về phong trào Thơ mới. Nhiều bài đã in trên sách, báo. Công trình mang ý nghĩa tổng hợp, nhưng theo một cấu trúc nhất quán và chủ đích của người viết theo trình tự thời gian.
Thơ mới là sự sáng tạo của mọi hệ thống thi pháp mới của thơ ca thời kỳ hiện đại. Thơ mới là tiếng nói phô diễn chân thực tình cảm của các nhà thơ trước cuộc đời. Không ước lệ, sáo mòn, quy phạm, ít sử dụng điển cố như hệ thống thi pháp cổ. Thơ mới có khả năng hòa nhập với hiện đại và được bạn đọc hôm nay tiếp nhận, đồng cảm.
Thơ mới đã góp phần quan trọng đưa thơ cả trở về với quỹ đạo của thơ ca hiện đại. Nhiều nhà nghiên cứu đã nhận xét Thơ mới là cuộc cách mạng lớn của thơ ca Việt Nam thế kỷ 20. Thơ mới đã đóng góp vào thơ Việt Nam hàng trăm bài thơ hay trong đó không ít những bài thơ có thể nói là vào những bài thơ hay nhất của dân tộc.
Thơ mới đã tạo nên những cách tân về cách nghĩ, cách cảm, cách phô diễn trong sáng tạo và tiếp nhận. Điều quan trọng nhất, theo các nhà thơ mới là "sự đổi mới cảm xúc. Không phải là cảm xúc của một cá nhân mà là cảm xúc của cả một thế hệ". Sự đổi mới đó đã khơi nguồn cho một luồng thơ…