Dĩ vãng dựa vào một cốt truyện có thật, những nhân vật có thật, trải qua gần nửa thế kỷ, hay có thể nói là cả một đời người. Đời người đó chính là ông Tĩnh, con người xuyên suốt của cốt truyện từ tuổi 14 đến 52, đã trải qua hai cuộc kháng chiến thần kỳ của dân tộc Việt Nam. Từ một cậu bé bình thưường, Tĩnh vượt lên trong gian khổ thiếu thốn, dám nhảy vào đảm nhiệm những công việc mà hồi đó không phải ai cũng làm được.
Tĩnh- người thanh niên nhanh nhẹn, bộc trực, thẳng thắn, đầy nhiệt huyết đáng lẽ được cống hiến nhiều hơn cho Cách mạng, cho dân tộc, đổi lại cũng được Cách mạng, dân tộc đền đáp xứng đáng. Song, bên cạnh hàng ngàn, hàng vạn các nhân vật đẹp đẽ, vì dân vì nước, cũng có những kẻ xấu, cơ hội đã làm hại đến tính mạng của ông Tĩnh….Tĩnh đã phải chia tay với người yêu là Thư, chia tay với bao mơ ước khát vọng là cống hiến tuổi thanh xuân của mình cho đất nước mà Tĩnh đã chọn, để bước vào giai đoạn lịch sử của cuộc đời mới…