Truyện kể về cuộc đời của một cô gái tên Phi Nga. Một cô gái xinh đẹp và có tài. Chuyện Phi Nga lúc nhỏ và chuyện cô tỏ tình với một chàng trai mà cô thương và muốn lấy anh ta làm chồng. Cô đã sống thực với mình. Sinh ra trong một gia đình khá giả, có học vấn. Từ nhỏ Phi Nga rất thích vẽ tranh và tự mình làm mọi việc mình thích. Rồi cô lấy chồng và sinh con, nhưng chồng cô đã qua đời. Để lại cho cô hai đứa con và sự cô đơn. Nhưng với nghị lực phi thường của cô, cô đã sống để nuôi con và đặt hết niềm thương của mình vào hai đứa con… Câu chuyện diễn biến với nhiều tình tiết hấp dẫn và lôi cuốn.
“Phi Nga đã có ý định sẽ bàn với Dũng về chuyện hôn nhân và nàng đã ngồi chờ Dũng, lòng bình tĩnh vì đã suy nghĩ kỹ về những gì nàng sắp nói với Dũng.
Phi Nga ngồi như thế được một giờ thì Dũng đến.
Anh bối rối hỏi:
– Nga đợi anh lâu chưa?
– Đợi anh cả giờ rồi. Hôm nay sao anh đến trể vậy?
Dũng ngồi xuống bên Phi Nga:
– Ba anh bị cảm. Anh phải lo cho ba xong mới đi được.
Phi Nga vào ngay đề:
– Chúng mình quen nhau lâu quá rồi anh Dũng nhỉ?
Dũng ngạc nhiên:
– Chín, mười năm rồi. Nhưng sao hôm nay em lại nói đến chuyện ấy?
– Hay bác đã bàn về việc hôn nhân của anh chưa?
Dũng nhìn sâu vào mắt Phi Nga như để tìm hiểu nàng muốn nói gì:
– Cha mẹ anh cũng thường nhắc về việc này, nhưng anh chưa làm vui lòng cha mẹ được. Cũng may là cha mẹ anh cho phép anh được quyền lựa chọn người bạn đời. Anh định hai năm nữa mới cưới vợ, sau khi dành dụm được chút ít tiền đã.
Phi Nga hỏi:
– Hai bác cho anh cái quyền lựa chọn người bạn đời? Vậy anh đã lựa ai chưa?
Dũng cúi mặt không dám nhìn Phi Nga:
– Anh đã lựa rồi.
Và Dũng nói nhanh như để trấn áp sự xúc cảm của mình:
– Còn Nga, chắc hai bác đã nhắm được chỗ nào rồi? Nga đẹp và có tài như vậy, làm gì mà không kiếm được chồng giàu sang.
– Việc hôn nhân của Nga do Nga định đoạt, cha mẹ không ép Nga đâu.
Dũng vừa nghe Phi Nga nói vừa cúi xuống nhìn những đường ngang dọc trên mặt đất mà chàng đang vẽ với một que củi khô. Phi Nga nói tiếp như để tâm sự với Dũng:
– Nga đã nghĩ kỹ. Nga phải lập gia đình để có những trách nhiệm mới, để thương yêu chăm lo một người hiểu Nga và thương yêu Nga. Cha mẹ Nga yêu Nga thật, nhưng Nga đã đến cái tuổi tự mình phải lo cho mình.
Dũng ấp úng:
– Dũng hiểu ý Nga, nhưng Dũng muốn biết là Nga đã chọn được người yêu chưa?
Phi Nga nói thật nhanh:
– Nga đã chọn rồi.
Dũng nghe tim mình đập mạnh vì lo lắng:
– Dũng chúc Nga tìm thấy hạnh phúc trong sự lựa chọn này.
Phi Nga nhìn Dũng với đôi mắt đầy trách móc:
– Thế còn anh, với người anh đã chọn, anh có thể tìm thấy hạnh phúc không?
– Nếu người ấy nhận lời anh thì đời anh sẽ hạnh phúc lắm.
– Người ấy là ai vậy anh Dũng?
Dũng nhìn thẳng về phía trước:
– Anh không thể nói được. Vì anh không hiểu người ta có bằng lòng lập gia đình với anh không?
– Thì anh cứ nói thử tên người ấy cho em nghe đi. Chúng ta quen nhau lâu lắm rồi, anh còn ngại gì?
Dũng yêu Nga nhưng không dám thú thật vì lầm tưởng Nga không yêu chàng, đã có người yêu khác. Dũng thở dài:
– Thôi, không nên nói cho em nghe. Chuyện yêu thương của anh chưa chắc đã đi đến hôn nhân được. Được biết em có hạnh phúc, anh mãn nguyện lắm rồi.
Thấy vẻ lúng túng của Dũng, Nga đoán hiểu được phần nào, nên mạnh dạn nói:
– Chúng ta quen nhau những chín, mười năm nay, tại sao chúng ta không thể lập gia đình với nhau hả Dũng?
Thật là một câu hỏi đột ngột mà Dũng không bao giờ tưởng tượng là nó có thể thốt ra từ miệng Phi Nga, khiến Dũng không còn biết trả lời sao. Dũng chỉ nhì Phi Nga sửng sốt. Phi Nga không chút thẹn thùng nói tiếp:
– Hạnh phúc của chúng ta phải do chính chúng ta định đoạt. Nga nghĩ rằng chúng ta đã hiểu nhau thì có thể lập gia đình với nhau.
Dũng không giấu được sự vui mừng:
– Nga bằng lòng lập gia đình với anh? Trời ơi! Anh cứ tưởng đâu Nga chê anh bất tài, nghèo nàn. Anh chàng thật cảm ơn Nga đã nói trước, chớ nếu như Nga mà không nói thì anh không bao giờ dám nói.
Và để Nga khỏi hỏi, Dũng nói tiếp
– Anh yêu Nga từ lâu rồi, từ ngày Nga vừa đậu tiểu học kia lận, nhưng yêu một cách tuyệt vọng. Vì thế anh đã tự nhủ lòng là sẽ chờ em lập gia đình rồi mới cưới vợ.”…(Trích Con đường một chều.)
Mời bạn đón đọc.