Cuốn sách này là tập thứ ba trong kế hoạch của chúng tôi tìm hiểu nền văn hoá Việt Nam dưới góc độ văn hoá. Năm vừa qua, những sách đã được xuất bản là:
Hai Bà Trưng và văn hoá Việt Nam
Vương triều Lý và văn hoá Việt Nam
Lần này xin đề cập đến:
Văn hoá Việt Nam dưới triều Trần.
Soạn tập sách này chúng tôi có ít nhiều thuận lợi. Về triều đại nhà Trần, lâu nay tấtswr sách đã nói đến rất nhiều. Có những địa phương như tỉnh Thái Bình đã in hẳn một tập sách Nhà Trần và con người thời Trần (lấy danh nghĩa Trung tâm Unesco xuất bản). Nhiều học giả khác đã bàn bạc đến nhiều lĩnh vực: Văn học, văn hoá dân gian, kiến trúc, mỹ thuật, danh nhân (trong đó, giáo sư Vũ Ngọc Khánh có lẽ là người đề cập đến nhiều chuyên đề văn hoá hơn cả). Chúng tôi xin được thừa hưởng các kết quả đó, hệ thống lại để nhìn theo gốc độ văn hoá cho được trọn vẹn hơn. Rất mong được sự cho phép của các soạn giả (trong cả các trường hợp mà chúng tôi không tiện nên xuất xứ).
Khác với nhiều triều đại, có lẽ triều Trần đã có công lớn với văn hoá Việt Nam, vì đã tạo cho văn hoá Việt Nam một diện mạo rực rỡ. Các triều đại khác đều có công lao, nhưng những nét độc đáo và đặc sắc thì bộc lộ rõ nét hơn trong thế kỷ XII-XIII.
Kể cả cho đến thời kỳ hậu Trần, thời kỳ nhà Hồ, cái sinh khí của thời đại nhà Trần vẫn dồi dào hơi thở. Với nhà Trần, sự nghiệp chiến đấu nổi hẳn lên, mà văn chương, ngôn ngữ, cả triết học nữa cũng ghi dấu ấn không triều đại nào có được. Tìm bản sắc Việt Nam, đến với vương triều Trần có lẽ gặp được nhiều điều thuyết phục hơn cả.
Mục Lục:
Lời nói đầu
Văn hoá đời Trần
Con người đời Trần
I. Các vị minh quân
II. Phụ nữ đời Trần
III. Danh tướng đời Trần
IV. Thanh thiếu niên đời Trần
V. Các nhà văn hoá đời Trần
Các vị trạng nguyên
VI. Những tác phẩm văn chương đời Trần sống mãi với thời gian
Các vị thánh đời Trần
Các đền chùa lễ hội liên quan đến nhà Trần
Mời bạn đón đọc.