Trần Văn Giàu – Dấu Ấn Trăm Năm

Tử đệ ba ngàn, cửa tướng tưng bừng Kiếm Bút;
Xuân thu tám chục, vườn đào rạng rỡ Khuê Ngưu.

GS Trần Văn Giàu sinh ngày 6.9.1911 tại huyện Châu Thành, tỉnh Long An. Sau khi tốt nghiệp trung học ở Sài Gòn, ông sang Pháp du học tại Đại học Toulouse. Tại đây, ông đã đến với chủ nghĩa Mác – Lênin và gia nhập Đảng Cộng sản Pháp. Do tham gia biểu tình trước dinh Tổng thống Pháp đòi hủy án tử hình đối với các thủ lĩnh khởi nghĩa Yên Bái nên ông bị bắt giam và trục xuất về nước. Cuối năm 1930, ông được kết nạp vào Đảng Cộng sản Đông Dương, rồi được cử đi học ở Trường Đại học Phương Đông (Liên Xô). Trở về nước hoạt động, ông bị Pháp bắt giam 7 năm. Ông cùng đồng đội vượt ngục Tà Lài về chuẩn bị cho khởi nghĩa tháng tám năm 1945.

Khi trao đổi với Tiến sĩ Phan Văn Hoàng, Trần Văn Giàu cho biết một trong những dấu ấn khó quên của ông là "Năm 1945". Trong năm ấy, ông vừa là Bí thư Xứ ủy, vừa đảm nhiệm nhiều trọng trách như Chủ tịch Ủy ban khởi nghĩa, Chủ tịch Ủy ban hành chánh lâm thời, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân, Chủ tịch Ủy ban kháng chiến Nam bộ…

Qua tập sách biên soạn công phu này, cuộc đời của một nhân vật lẫy lừng được tái hiện rõ nét. Đó là những tư liệu quý chưa được công bố và những góc nhìn khác nhau về Giáo sư Trần Văn Giàu. Từ đó ta thấy hiện rõ một con người đã có nhiều đóng góp tích cực ở cả ba lãnh vực: nhà cách mạng – nhà giáo -nhà khoa học.

Tập sách gồm hai phần: Phần 1 – Dấu ấn Trần Văn Giàu trình bày những hoạt động phong phú của ông trên 3 lĩnh vực: chính trị, giáo dục và khoa học xã hội. Phần 2 – Di sản Trần Văn Giàu đề cập những công trình nghiên cứu của ông để lại cho đời sau. Đó là hơn 150 tác phẩm lớn nhỏ, là giải thưởng khoa học mang tên ông, là các tổ chức khoa học do ông sáng lập và chủ trì cùng những tư liệu ảnh quý…

Điều thú vị khi đọc sách về nhân vật nổi tiếng là qua đó, người đọc còn có điều kiện tiếp cận một giai đoạn lịch sử của nước nhà. Với nhân vật Trần Văn Giàu là lịch sử vùng đất Nam bộ. Có thể nói, cuộc đời và sự nghiệp ngót 100 năm của ông đã trở thành huyền thoại. Đó là huyền thoại về một nhân cách, bản lĩnh sống, huyền thoại về tính kiên định cách mạng và một trái tim trung thực, trong sáng, luôn luôn nghĩ đến những việc ích nước lợi dân.

(Báo phunuonline.com.vn giới thiệu ngày 24/12/2012)

K.B