Luận phẩm “Trăm điều thiền quán” của ngài Dilgo Khyentse Rinpoche là bản sớ giả xuất sắc của một tác phẩm mang cùng tên của ngày Padampa Sangye. Dịch giả đã dựa vào nội dung hướng dẫn hành trì và những bước đi tâm linh trên nền tảng một trăm điều thiền quán mà các hành giả phải tuần tự trải qua, hay tối thiểu tiếp giáp với cuộc sống, dịch thoát nghĩa từ bản dịch chữ Hán “Bách tụng tu hành”.
Các giá trị sâu sắc của tác phẩm đã có tuổi thọ vượt thời gian. Điểm đặc biệt của tác phẩm này là tác giả của nó cũng chính là hậu thân của vị đạo sư nổi tiếng Padampa Sangye, người đã viết tác phẩm gốc dưới dạng thi kệ. Như gặp và thỏa mãn được bản nguyện, tác giả hậu thân Dilgo Khyentse Rinpoche đã tự mình chú sớ những ý niệm và cách thức tu hành trong trăm bài kệ quá súc tích của mình ở tiền thân. Người thích thi phú có thể trực tiếp tu tập từ nguyên tác của trăm bài thi kệ. Người có nhu cầu liễu nghĩa thì tác phẩm chú sớ này chính là tư tưởng trung thực và đáng tin vậy của nguyên tác.
Mặc dầu đối tượng của tác phẩm theo nguyên tác là dân Tingri, nội dung của nó vốn vượt hẳn lên trên bình diện địa lý và sắc tộc cho tất cả mọi người. Nhận diện điều này, dịch giả đã thay thế các tân ngữ đương cơ pháp hội thành cụm từ các thiện hữu trí thức, để người đọc nhận chân được rằng ta là người được hướng dẫn và ta là chủ thể hành trì. Nguyên tác của thi kệ trong bản dịch tiếng Việt là đoạn văn in nghiêng, trong khi nội dung phân tích ứng dụng là đoạn văn viết thường. Một số khái niệm cần giải thích theo dạng chua nghĩa, dịch giả đưa xuống phần cưới chú để không ảnh hưởng phân tâm người đọc đến tưởng mạch văn.
Trong quá trình phiên dịch tác phẩm, dịch giả đã khéo léo đặt tiêu đề cho mỗi bài kệ thiền quán theo thể tứ tự, nhằm giúp cho độc giả có thể nhớ một cách bao quát và dễ dàng thực tập trong ứng dụng. Một trăm thi kệ trong nguyên tác Tây Tạng đã được giữ theo thể thi kệ trong bản dịch chữ Hán vốn súc tích về nội dung, đã được dịch giả dịch thành thể văn xuôi trong bản dịch tiếng Việt. Lý do làm như thế là nhằm giúp cho độc giả nắm bắt được từng câu chữ và khái niệm về nội dung được mô tả trong từng bài kệ.
Mục lục:
Lời giới thiệu
Lời người dịch
Lời tựa
Lời giới thiệu
Lời giới thiệu trong tiếng Anh
Hành trạng tác giả
Lời dẫn
Trăm điều thiền quán
Tay trắn lìa đời
Tu thân, ngữ, ý
Hiến dâng Tam bảo
Nhìn về kiếp sau
Chợ đời hợp tan
Tiền tài cám dỗ
Thân người tạm bợ
Ảo ảnh người thân
Quê hương muôn nẻo
Không người không ta
Chắt chiu thời gian
…
Mời bạn đón đọc.