Đặc điểm của thể loại này là hàm súc, ít chữ, tình tiết giản đơn mà vô cùng sinh động, có khả năng phản ánh sâu sắc và kịp thời nhịp sống trong xã hội đương đại.
Với hai đặc điểm lớn truyện và cực ngắn thể loại văn học này có thể và cần phải kết hợp linh hoạt những yếu tố tản văn, thơ ca, ngụ ngôn, thời sự, câu chuyện, đặc tả, thậm chí là tiểu phẩm, tạp văn nhằm phản ánh hiện thực một cách hiệu quả. Chính khả năng này khiến truyện cực ngắn trở nên vô cùng độc đáo, khác hẳn với các thể loại khác.
Trong tập truyện này có nhiều truyện tuy chưa có cốt truyện hoàn chỉnh, dường như chỉ là những cảm giác mông lung, ý tưởng tản mạn, nhưng trong đó lại ẩn chứa những tư duy khúc triết, khiến người đọc phải sau vài ba lần suy ngẫm mới phát hiện ra đằng sau những câu chuyện vụn vặt, tưởng như chẳng có gì kia là những triết lý sâu xa, như Rùa biển, Mộng làm tổng thống, Hoạ sĩ và con gái…
Với nhiều cách viết, nhiều giọng điệu, các tác giả thường nhấn mạnh tới những biểu hiện trái ngược giữa cái bên ngoài và cái bên trong, đề cao tư cách làm người, lên án cái xấu, cái ác, thói hững hờ, vô tình… đôi khi là những chiêm nghiệm cuộc sống