Thư Gửi Nhà Báo Trẻ – Nghệ Thuật Của Sự Cố Vấn

quangvinh

7 năm ago

Samuel G. Freedman

Vào trang riêng của tác giả
Xem tất cả các sách của tác giả

Nếu các bạn đang còn trẻ và có khát vọng trở thành một nhà báo nghiêm túc, hẳn các bạn sẽ tự hỏi nghề báo là những phẩm chất mà một nhà báo hiện đại cần phải có, làm thế nào để có thể trở thành một nhà báo của công chúng.

Câu trả lời theo Samuel G. Freedman, cựu phóng viên của tờ nhật báo New York Times, giảng viên bộ môn báo chí của Trường Đại học Báo chí Columbia, Mỹ sẽ là: Nghề báo chân chính là nghề chuyển đến đọc giả tất cả những thông tin về những diễn biến trong cuộc sống hằng ngày. Nghề báo là nghề mang đến cho độc giả những gì họ quan tâm, là nghề thể hiện được suy nghĩ cũng như những cảm nhận của độc giả. Samuel G. Freedman cũng hoàn toàn phản đối quan niệm sai lầm về nhà báo là người làm giàu trên sự phù phiếm, sự ngu dốt, sự cô đơn của con người, là người đã chiếm được lòng tin của con người nhưng lại phản bội lại niềm tin đó mà không hề cảm thấy hối hận.

Thế còn những phẩm chất mà một nhà báo cần phải có? Theo Samuel G. Freedman đó là khi bạn là nhà báo phải biết làm việc tích cực. Bạn phải là người chính trực. Bạn phải có khả năng đặt ra những câu hỏi xác đáng. Bạn phải biết lắng nghe mọi người. Bạn phải biết khởi đầu sự nghiệp của mình từ một công việc bình thường để học hỏi những kỹ năng trong nghề.

Qua những cuộc trò chuyện của tác giả với các nhà báo trẻ, chúng ta cũng sẽ biết được những thời khắc không thể nào quên của nền báo chí Mỹ, trong đó có những sự kiện liên quan đến cuộc chiến tranh của Mỹ tại Việt Nam. Nick Ut, người đã chụp ảnh một bé gái Việt nam ở trên chạy trốn đợt ném bom na-pan của quân đội Mỹ đã đưa bé lên xe tới bệnh viện. Một phóng viên tự do chụp ảnh một đứa trẻ chập chững biết đi người Sudan gần một trạm phân phát lương thực đã không làm gì để giúp đứa trẻ hay một sinh viên báo chí đưa tin về những người lính cứu hoả sau vụ 11/9.

Thực trạng về nền báo chí hiện đại của Mỹ, những ảnh hưởng của các tập đoàn cũng như ranh giới mập mờ giữa sự thật và tuyên truyền cũng được tái hiện trong các cuộc trò chuyện giữa tác giả với các sinh viên, với các phóng viên khác và với các biên tập viên.

Các nhà báo trẻ, nếu như các bạn mới bước chân vào nghề và đang cần những lời khuyên bổ ích để có thể thành công trong nghề báo, cuốn sách này sẽ rất thiết thực cho các bạn. Những kinh nghiệm của tác giả trong việc viết lách, việc tường thuật và cũng như trong công tác giảng dạy cho phép ông có được nhiều các tiếp cận trong nghề báo và đưa ra những gợi ý cho những nhà báo trẻ mới bước chân vào nghề. Trong cuốn sách, các nhà báo trẻ cũng có thể tiếp cận các bước viết một bài báo trẻ cũng có thể tiếp cận các bước viết một bài báo như thế nào có hấp dẫn: khái niệm hoá, tường thuật, đề cương, tái tường thuật, viết nháp, xem lại. Và cụ thể công việc viết của người phóng viên sẽ là gì: “Khi người phóng viên đã xong việc thì nhà văn sẽ thế chỗ của người phóng viên đó. Và khi nhà văn đã xong việc thì đến lượt nhà biên tập sẽ thế chỗ nhà văn”.

Hy vọng rằng những nhà báo trẻ đầy hoài bão có thể tìm thấy được nhiều điều thú vị trong cuốn sách này.

– “Theo Samuel G. Freedman, nghề báo là một sự thúc giục. Kinh nghiệm và dẫn chứng của ông minh chứng cho điều này. Thư gửi nhà báo trẻ là một cuốn sách gây xúc động mạnh mẽ, mang tính giáo dục bởi những lập luận sắc bén, những thông tin sinh động và phóng phú. Đây thực sự là một cuốn sách cần thiết cho chúng ta” – Adrean Nicole LeBlanc, Tác giả cuốn Random Family.

– “Thư gửi nhà báo trẻ là một cuốn sách vỡ lòng tuyệt vời và sâu sắc, một cuốn sách đầy ý nghĩa, cần thiết và là một niềm tin chắc chắn vào những giá trị chân chính của nghề báo” – David Halberstam, Tác giả cuốn The Education of a Coach.

– “Thư gửi nhà báo trẻ của Samuel G. Freedman thật là uyên thâm và chân thực trong việc miêu tả cái tốt, cái dở và cái xấu của nghề báo hiện đại. Một nghề nghiệp xua đuổi sự hời hợt của trái tim và thúc đẩy những người sinh ra để hiểu vị trí, mục đích cũng như sự cáo quý của nghề báo chân chính trong xã hội” – Walt Harring Ton, Tác giả cuốn Intimate Journalism, trưởng khoa Báo chí Trường Đại học Illinois.

Mục lục:

Lời tựa

Lời cảm ơn

Lời giới thiệu

Khí chất

Tường thuật

Viết

Nghề nghiệp

Lời kết: Thờ cúng tổ tiên

Tác phẩm trích dẫn.

Mời bạn đón đọc.

Thư gửi nhà báo trẻ

Cuốn sách không chỉ là cẩm nang về nghề báo, hơn cả thế, nó là câu chuyện ba mươi năm cuộc đời của một con người.

Với ba mươi năm kinh nghiệm giảng dạy tại trường Báo chí Colombia và nhiều năm trong vai trò phóng viên Thời báo New York, ở Samuel G. Freedman hội tụ đầy đủ cả lý thuyết, kinh nghiệm thực tiễn lẫn tâm huyết và lòng yêu nghề. Tất cả đều được thể hiện một cách sinh động trong Thư gửi nhà báo trẻ. Cuốn sách được Basic Books xuất bản năm 2006 và ngay lập tức gây được tiếng vang lớn trong lòng độc giả.

Có thể xem đây là cuốn hồi ký, ghi lại những ký ức, những kỷ niệm, những sự kiện, những trải nghiệm của Freedman trong suốt ba mươi năm làm nghề. Tác phẩm cũng là tiếng thở dài của tác giả về thực trạng báo chí Mỹ hiện đại. Ở đó, có những quan điểm, cách nhìn nhận và đánh giá của ông đối với thực trạng và niềm hy vọng vào tương lai nghề nghiệp. Đối với ông, báo chí có sức mạnh thay đổi thế giới, và ông không ngừng nỗ lực tìm kiếm một cách đầy sáng tạo những chủ nhân tương lai của nghề.

Thư gửi nhà báo trẻ cũng là bài diễn văn, là tài liệu thuyết trình, giảng dạy, là cẩm nang hướng dẫn tất cả những gì liên quan đến nghề báo.

Trong Thư gửi nhà báo trẻ, Samuel G. Freedman đề cập đến các vấn đề bản chất, trọng tâm của nghề báo như: hệ thống các kỹ năng, kiến thức, kinh nghiệm (khả năng đưa ra các câu hỏi đúng, biết cách lắng nghe hoặc gợi chủ đề cho người nói, tầm quan trọng của việc bắt đầu mọi thứ từ những yếu tố căn bản,…), các giá trị cần được gìn giữ và phát huy hay cần được bổ sung và hoàn thiện (ông đặc biệt đề cao và trân trọng các giá trị truyền thống), các tố chất cần có của người làm báo (phải tận tụy vất vả với nghề, nỗ lực đem đến sự hoàn thiện cho bản thân và cuộc sống, phải có khả năng bao trùm mọi vấn đề, phải hiểu ngày nay mọi người nói gì, đọc gì, quan tâm đến điều gì, họ đang nghĩ gì, cảm thấy gì và mong muốn điều gì)…

Ông phê phán kiểu viết không hư cấu tưởng tượng, chi tiết thô kệch. Mặt khác, ông cũng phê phán loại văn chương bóng mượt nhưng cũ kỹ tầm thường, chụp giật, hoặc quá phức tạp. Ông ghét sự rỗng tuếch và ngu dốt, tâm lý cô độc và sự bội phản lòng tin. Ông ca ngợi lối viết rõ ràng, mạch lạc, súc tích, tế nhị, chính xác và trung thực.

Toàn bộ nội dung trên không những chỉ đúc kết từ sự trải nghiệm của bản thân ông mà còn là của những đồng nghiệp, của tập thể những người làm báo.

Với Thư gửi nhà báo trẻ, những câu hỏi như: làm thế nào để trở thành nhà báo, làm thế nào để có được thành công, làm thế nào để giữ vững được nhiệt huyết và gắn bó với nghề suốt cả cuộc đời… Tất cả đều được giải đáp thông những câu chuyện kể, những tình huống hình dung về cuộc chiến đấu của các nhà báo tương lai.

V.N

(Nguồn: Báo Vnexpress)

Xem thêm nhiều hơn Thu gọn

Nghiệp báo: "Đường xa vạn dặm"

Có muôn vàn những mơ ước và tham vọng mà các nhà báo trẻ mang vào công việc, và cũng sẽ có muôn vàn những trở ngại và bất ngờ chờ đợi phía trước. Nhà báo kỳ cựu Samuel Freedman chia sẻ những điều thực tiễn và căn cốt về "nghề nguy hiểm" qua cuốn sách Thư gửi nhà báo trẻ.

Samuel G. Freedman là cựu nhà báo của tờ New York Times, ông cũng là giáo sư, giảng dạy bộ môn báo chí trong suốt 30 năm tại trường Báo chí Columbia, cũng bởi vậy mà hiểu biết và kinh nghiệm về báo chí của ông có thể nói rất đa dạng và phong phú. Những câu chuyện minh hoạ của ông đem lại ấn tượng bởi tính chân thực và tác dụng giải nghĩa cao.

Bằng việc xâu chuỗi các sự kiện không thể quên của nền báo chí Mỹ, trong đó có cả những sự kiện liên quan đến cuộc chiến tranh của Mỹ tại Việt Nam, tác giả đã bắt đầu bức thư của mình…

Nhà báo trẻ là những con người trẻ tuổi mang trong mình tràn đầy nhiệt huyết và đam mê, cái họ thiếu chính là những trải nghiệm, họ có nhiều lý thuyết nhưng lại rất ít thực tế khi bắt đầu chắp bút tiến vào nghiệp báo.

Với quan điểm cho rằng nhà báo chính là người môi giới thông tin thật thà, đưa tin một cách siêng năng, coi trọng sự chính xác và thông tin được viết ra không hề nghiêng về đảng phái nào, tác giả Freedman chỉ ra những học thuyết này đã cũ, mặc dù nó là cơ bản, là nền tảng, ví như ở một quốc gia phức tạp như Mỹ, nghề báo hiện nay bắt đầu được chính trị hoá một cách công khai và là một nghề kinh doanh đầy ngoan cố.

Để trở thành một nhà báo có đạo đức, bạn luôn cần có lòng nhân đạo, tuy nhiên, lý tưởng khách quan kêu gọi nhà báo khách quan không thành kiến với bất cứ ai mà họ viết, nhưng có một điều cần lưu ý, rằng lòng nhân đạo không phải là khách quan mà là chủ quan. Tuy vậy, nghề báo là nghề truyền cảm xúc chứ không phải là nghề tiêu diệt cảm xúc, vì thế hơn ai hết, các nhà báo cần cân bằng yếu tố cảm xúc và yếu tố khách quan.

Một trong những cạm bẫy lớn nhất đối với một Nhà báo trẻ là cảm xúc, dù cho đó là cảm xúc tội lỗi hay cảm xúc của lòng trắc ẩn. Khi bạn chỉ ra mà không nói, khi bạn viết bài với danh từ và động từ, khi bạn tin tưởng vào việc sử dụng những từ cụ thể và khả năng thấu hiểu chúng của người đọc, bạn sẽ sở hữu cảm xúc thay vì để cảm xúc đó sở hữu bạn.

Bản chất của nghề báo là những bài viết, trong đó là thông tin, là ý kiến đánh giá và định hướng độc giả. Điều khó khăn luôn là có thông tin, có ý kiến đánh giá rồi, nhưng làm sao để viết thành một bài hoàn chỉnh, lại mang văn phong của riêng mình bạn thôi?

Đó tất yếu là sự trau dồi và luyện rèn của bản thân các nhà báo trẻ, vốn dĩ họ đã là một điều hoàn toàn khác, vì lẽ đó mà G. Freedman khuyên rằng, các nhà báo trẻ khi lấy tin về, hãy trở thành một nhà văn chân chính nhất với sự tự tin của chính họ trong việc dùng động từ gì, danh từ nào cho chính xác.

Và đúng như lời kết của Freedman: "Cuốn sách này không phải là một cuốn sách giáo khoa, một cuốn sách về lịch sử hay một tác phẩm phê bình phương tiện truyền thông, mặc dù tất cả các yếu tố đó đều lần lượt xuất hiện trong sách."

Tâm An

(Nguồn: Báo Tuần Việt Nam)

Xem thêm nhiều hơn Thu gọn

Mua ở đâu?