Nhắc tới Hugo, trước hết ta nhớ ông là một nhà thơ, thơ trong thơ và thơ trong kịch. Nhưng riêng phần văn xuôi trong kịch và nhất là trong tiểu thuyết, cũng thừa đủ làm nên tên tuổi vĩ đại cho bất cứ nhà văn nào khác không phải nhà thơ.
Thời đại cắt nghĩa con người, con người cắt nghĩa tác phẩm. Trong văn, trong kịch, trong thơ, nghệ thuật của Victor Hugo đã cải biến, mở đường và phát triển cùng với gần hết thế kỷ XIX mà ông chung sống, đang đi lên ở nước Pháp. Thoạt đầu dựa vào kinh nghiệm của người đồng thời, cuối cùng ông vượt xa họ. Tham gia hết sức nồng nhiệt vào mọi niềm say mê, quan điểm, khát vọng của thời đại, trong đó không thiếu các khắc khoải, lầm lạc, tác giả đã đau buồn, vui sướng như một con người thực sự trần thế. Bằng tác phẩm, trong đó có cuốn Nhà Thờ Đức Bà Paris bất hủ này, ông đã đem nỗi vui buồn đó thấm sâu vào tư tưởng và tình cảm của mọi người, từ đó cống hiến vẻ vang vào sự nghiệp văn học tiến bộ của nhân loại.
Mời bạn đón đọc.