Quá Trình Chuyển Biến Tư Tưởng Phương Tây – Những Tư Tưởng Đã Định Hình Thế Giới Quan Của Chúng Ta:
Cuốn sách này trường thuật ngắn gọn lịch sử thế giới quan phương Tây từ thời Hy Lạp cổ đến hậu cận đại. Mục đích nhằm chia trong phạm vi giới hạn của một tập duy nhất, trình thuật cố kết về sự tiến triển của tư tưởng phương Tây và khái niệm về thực tại hằng thay đổi của nó. Những tiến bộ gần đây về một số mặt – triết học, tâm lý chiều sâu, các nghiên cứu tôn giáo, và lịch sử khoa học – đã toả ánh sáng mới lên sự tiến triển đáng kể này. Tường thuật lịch sử được trình bày ở đây đã chịu ảnh hưởng sâu rộng và được phong phú nhờ những tiến bộ này, và ở cuối bản tường thuật phác họa một viễn cảnh mới cũng được rút ra từ đó, để hiểu lịch sử tri thức văn hoá và tinh thần của chúng ta.
Hiện nay chúng ta nghe nhiều về sự suy thoái của truyền thống phương Tây, sự suy vi của nền giáo dục tự do, và sự thiếu nền tảng văn hoá trầm trọng khi vật lộn với những vấn đề thời đại. Phần nào những quan tâm như thế phản ánh sự bất an và nỗi luyến tiếc khi đương đầu với một thế giới đổi thay triệt để. Thế nhưng, chúng cũng phản ánh nhu cầu đích thực, và nó gia tăng số người trầm tư nhận ra điều quan trọng này. Thế giới hiện đại này tiến triển ra sao trong điều kiện hiện nay của nó? Đấy là những vấn đề bức xúc cho thời đại của chúng ta, và để tiếp cận chúng, chúng ta phải tìm về các cội nguồn của chúng ta – không đánh mất sự trân trọng vì những quan điểm và giá trị của thời quá vãng, nhưng là để khám phá và hoà nhập vào các cội nguồn lịch sử thuộc kỷ nguyên của chính chúng ta.
Thế nhưng, ở cuốn sách này chỉ muốn kể lại một câu chuyện mà tác giả nghĩ đáng kể thôi. Lịch sử văn hóa phương Tây xem chừng có thể nắm bắt thông qua các động lực, tầm nhìn, và vẻ đep của một vở kịch lịch sử vĩ đại: Hy Lạp cổ đại và cổ điển, kỷ nguyên văn hoá cổ Hy Lạp và Rome thời đế chế, Do thầy giáo và sự xuất hiện của Kitô giáo, Giáo hội Công giáo và thời trung cổ, thời Phục hưng, thời Cải cách, và cuộc Cách mạng Khoa học, thế kỷ Ánh sáng và Chủ nghĩa lãng mạn cùng những gì hướng tới thời đại của chính chúng ta. Những xung khắc đã qua nhưng lớn lao, ấn tượng cùng những giải pháp ngỡ ngàng đã đánh dấu sự nổ lực liên tục của tư tưởng phương Tây nhằm hiểu bản chất của thực tại – từ Thales và Pythagoras tới Plato và Aritotle, từ Clement và Boethius tới Aquinas và Ockham, từ Eudoxus và Ptolemy tới Copernicus và Newton, từ Bacon và Descartes tới Kant và Hegel, và từ tất cả những người này tới Darwin, Einstin, Freud, và xa hơn nữa. Cuộc chiến tư tưởng dài đặc ấy được gọi là “truyền thống phuơng Tây” đã là một cuộc mạo hiểm sôi động mà bài toán và đáp số của nó thì tất cả chúng ta còn mang trong chúng ta. Chủ nghĩa anh hùng mang tính sử thi đã soi sáng những cuộc đấu tranh cá nhân của Socrates, của Paul, và Augustine, của Luther và Galileo, cùng của cuộc đấu tranh văn hoá lớn hơn, phát sinh từ những người này và từ nhiều nhân vật chính ít nhận ra hơn, đã đẩy phương Tây bước theo tiến trình khác thường của nó. Chính điều đó đã tạo ra ở đây một bi kịch dữ dội. Và điều ấy còn là cái gì đó hơn cả bi kịch nữa.
Ngày nay, tư tưởng phương Tây có vẻ trải qua sự chuyển biến nhằm mở ra một kỷ nguyên, về tầm quan trọng có thể sánh với bất kỳ lịch sử của nền văn minh nào của chúng ta. Mong sao chúng ta có thể dự phần một cách thông minh vào sự chuyển biến ấy chỉ ở mức độ được thông tin về mặt lịch sử. Mỗi thời đại phải nhớ rằng lịch sử của nó được bắt đầu lại. Mỗi thế hệ phải trải nghiệm và suy nghĩ cho thấu đạo lại, từ điểm ưu thế của riêng nó, những khái niệm cấu thành tri thức của nó về thế giới. Nhiệm vụ của chúng ta là làm tìm hiểu viễn cảnh phức tạp phong phú của hậu bán thế kỷ XX này. Hy vọng cuốn sách này sẽ góp phần vào nỗ lực ấy.
Mục lục:
Lời tựa
Thế giới quan của người Hy Lạp
Sự chuyển biến của thời cổ điển
Thế giới quan Kitô giáo
Sự chuyển biến của thời trung cổ
Thế giớ quan hiện đại
Sự chuyễn biến của kỷ nguyên cận đại.
Mời bạn đón đọc.