…Jean Valjean ra khỏi thành phố cũng mau như lúc anh bỏ trốn. Anh đi lang thang trong tâm trạng chán chường. Quá mệt nhọc, anh ngồi xuống bụi cây suy nghĩ. Đang lúc đó, một cậu bé vừa đi vừa hát, thỉnh thoảng tung vài đồng tiền lên để chơi. Đến gần chỗ Valjean ngồi, đồng bốn cắc rớt xuống, Valjean vô tình dẫm chân lên đồng tiền.
Đứa nhỏ thấy vậy, đi tới gần anh ta.
Chỗ này vắng vẻ, chỉ có đồng ruộng và đường đi. Không một ai. Trên trời, đàn chim bay cao, thốt ra những tiếng kêu yếu ớt. Thằng nhỏ nói với giọng tin cậy của tuổi ấu thơ:
– Thưa ông, đồng tiền của cháu!
– Tên mày là gì? – Valjean hỏi.
– Cháu là Gervais.
– Thôi, chạy đi chơi chỗ khác.
Valjean cúi cằm xuống đất, không nói gì hết.
– Đồng tiền của cháu. Tiền của cháu, ông ơi! – Đứa nhỏ lại la.
Hình như Valjean không nghe gì hết. Đứa nhỏ kéo tay anh ta. Đồng thời nó cố kéo cái chân bự của anh ta đè lên đồng tiền, cái kho vàng của nó.
– Tôi muốn đồng bốn cắc của tôi.
Đứa nhỏ khóc. Valjean ngẩng đầu lên. Anh ta vẫn còn ngồi. Mắt anh như mờ ám. Anh đứng thẳng người lên, chống tay vào cây gậy, chân vẫn đè lên đồng tiền.
– Mày có chạy đi hay không?
Anh vẫn đứng trăng trối nhìn thằng bé chạy trong nỗi sợ hãi. Anh bước tới một bước cúi xuống lấy gậy của anh. Lúc này anh mới thấy đồng bốn cắc sáng ngời mà chân anh đã chôn sâu xuống đất. Vật sáng ngời như con mắt nhìn trừng trừng vào lương tâm anh. Anh cảm thấy xấu hổ và đau khổ khi mình đã dối gạt thằng bé. Lòng hối hận bùng lên, anh cố chạy theo kêu lên với giọng thảm sầu: Gervais! Gervais!…
Trích từ Cậu bé Gervais trong Những Người Cùng Khổ của Victor Hugo.