Tôi vẫn dự định sẽ viết một cuốn sách về nghề báo. Trong hơn hai mươi năm từ ngày tập tễnh học nghề, với những bài báo đã viết, những con người tôi đã gặp, có biết bao nhiêu câu chuyện muốn kể.
Nhiều năm trước tôi nói với một người bạn của mình rằng sẽ viết sách về nghề, một cuốn tiểu thuyết. Cuốn tiểu thuyết thì tôi không viết được, nhưng dự định viết sách về chuyện nghề thì còn đó.
Thỉnh thoảng về nhà ngồi một mình sau ca trực xuất bản, khó ngủ sau một ngày nạp quá nhiều thông tin và suy nghĩ, tôi ngồi lại kiểm đếm xem những xử lý trong ngày của mình, đồng nghiệp đã tốt chưa, khi đó tôi hay liên tưởng đến những tình huống tương tự trước đây. Và trong những lần như thế, những bài học cũ hiện về.
Tôi viết về BÁO CHÍ ĐIỀU TRA, từ những kỷ niệm, những bài học của mình và đồng nghiệp xung quanh, những khó khăn, chút ít thành công, và cả những thất bại mình đã từng trải qua hoặc chứng kiến. Vì thế, bạn sẽ không tìm thấy trong cuốn sách này những trào lưu báo chí, những quan điểm to tát. Chỉ là những câu chuyện nghề của một nhà báo khi thực hiện các bài điều tra.
Tôi không có tham vọng đưa ra những nhận định về báo chí điều tra của cả làng báo. Hơn nữa, tôi không đủ thông tin về công tác tòa soạn, công tác phóng viên của các đồng nghiệp ở các tờ báo khác phía sau các bài điều tra của họ. Tôi viết về những điều mình biết, lần giở ký ức của mình, những ghi chép, tư liệu, những biên bản các cuộc họp trong gần hai thập niên lại đây mà tôi còn lưu giữ được và kể cho các bạn nghe những câu chuyện.
Tôi cố gắng để mỗi bài viết đều có thể trở thành một kinh nghiệm, một gợi ý cho các đồng nghiệp trẻ và các em sinh viên chập chững bước vào nghề báo.
Tôi cố gắng sắp xếp và diễn đạt thật giản dị, dễ hiểu. Tôi cấu trúc nó theo cách đã lĩnh hội được từ các khóa nghiệp vụ và sư phạm báo chí mà tôi được học và sau một quá trình hơn 10 năm tham gia đào tạo báo chí.
Vì sao cuốn sách này lại viết về báo chí điều tra mà không là thể loại khác? Báo chí điều tra là thể loại đòi hỏi nhiều kiến thức, kỹ năng từ giao tiếp, phân tích, đánh giá, diễn đạt và xử lý các mối quan hệ. Gần như mọi kỹ năng sống và viết đều ứng dụng được vào nó.
Với tôi, cuốn sách này như một sự đúc kết những bài học của một chặng đường đầu tiên làm báo, vất vả nhưng hạnh phúc. Mong rằng nó sẽ có ích đối với bạn, và sẽ vui hơn nếu bạn tìm thấy trong đó chút gì thú vị. Được thế, với tôi, đã là điều quá hạnh phúc.
Mời bạn đón đọc.