Nguyễn Bình, huyền thoại và sự thật là một cuốn sách được viết khá công phu, bởi nhiều mãng tư liệu, nhiều nhân chứng rải rác khắp nơi. Tư liệu thì cái đúng, cái sai, cái thật, cái không. Người thì kẻ mất, người còn, số đi theo cách mạng, số quay về với Pháp.Tác giả đã vượt qua phần nào những cản trở trên, phác hoạ được một vị tướng mang nhiều tính cách phóng khoáng, anh hùng nghĩa hiệp của thời đầu giữ nước và đầy dẫy những khó khăn, thời kỳ nhà nước cộng hoà non trẻ của chúng ta đang ngàn cân treo sợi tóc.
Điều quan trọng có tính cốt lõi là tác phẩm phát hoạ được một Nguyễn Bình yêu nước nồng nàn, căm thù giặc dâng cao độ. Không ai, dù chưa hài lòng đến đâu lại có thể phủ nhận lòng yêu nước nồng nàng của Nguyễn Bình.
Yêu nước như bao thanh niên thời ấy, Nguyễn Bình bỏ học, từ giã gia đình ra đi tìm đường cứu nước. Mỗi khúc ngoặt trong cuộc đời Nguyễn Bình là một bước tiếp cãn lòng yêu nước chân chính, con đường cứu nước chân chính.