Nội dung tác phẩm xoay quanh quá trình lập nghiệp của anh chị em một gia đình người Châu Âu di cư đi qua Mỹ sau chiến tranh thế giới thứ II. Gretchen, Rudolph và Tom cùng lớn lên trong một mái nhà nhưng mỗi người trong họ vào đời theo một con đường riêng. Người có học hành tuần tự thăng tiến, kẻ xoay sở đủ kiểu có khi nhúng tay vào máu người, lăn lộn trốn tránh hui nhủi… Mỗi người sống thật đúng như vản chất mình vốn có… để thấy hoá ra người nào cũng có cái khổ của mình. Thành quả mà họ thu được bảo là ghê gớm cũng được bảo không ra gì cũng chẳng sai như một nhận định “Cuộc đời đấy mà xem chẳn bao giờ thật tốt hay thật xấu như người ta tưởng”…
“Sao mẹ cứ phải đến đón con thế? – Billy phàn nàn khi hai mẹ con đi về nhà, – Vì con còn là trẻ con à? – Chẳng bao lâu nữa con sẽ đi một mình được, – chị nói và nắm lấy tay con dắt sang đường.
– Khi nào?
– Chóng thôi.
– Khi nào?
– Khi con lên mười
– Ôi, quỷ thật!
– Con nhứ là không được nói như thế nữa nhé,
– Trẻ con thường nói thế.
– Con không còn là trẻ con nữa.
– Thỉnh thoảng mẹ cũng vẫn nói thế.
– Con không phải là mẹ, và mẹ cũng không nói thế cơ mà.
– Mẹ vẫn nói thế đấy.
– Vì lúc ấy mẹ tức giận.
– Con cũng đang tức giận đây. Những đứa học sinh khác không có mẹ nó chờ ở cổng trường và chúng nó được về nhà một mình.
Gretchen công nhận như vậy và biết mình là người mẹ nóng nảy, thiếu tin tưởng, phiền cả cho hai mẹ con, nhưng chị không thể để cho đi một mình trong khu phố Greenwich có nhiều xe cộ này được. Mấy lần chị đã bảo Wilie rằng vì con, họ nên chuyển ra ngoại ô ở, nhưng Willie phản đối và nói: “Tôi không phải là người Xcaxđan”.
Chị không biết người Xcanxđan như thế nào, nhưng chị thấy một số người sống ở Xcaxđan cũng chẳng khác những người sống ở nơi khác, cũng có những người yêu nước, làm học giả, làm chính trị, say rượu, tự tử, trao đổi vợ, đi lễ nhà thờ v.v…
– Khi nào con được đi một mình? – Billy bướng bỉnh hỏi lại và rụt tay ra.
– Khi con lên mười, – chị nhắc lại.
– Những một năm nữa cơ hả mẹ? Thật là vô nhân đạo!
Chị bật cười, cúi xuống hôn lên đầu con, nhưng cậu bé đẩy ra và nói:
– Đừng hôn con ngoài đường….”
Mời bạn đón đọc.