Hòn Non Bộ – Nghệ Thuật Kiến Tạo Phong Cảnh Hòn Non Bộ Của Việt Nam:
Không ai biết được chính xác từ khi nào thì Hòn Non Bộ, môn nghệ thuật tiểu cảnh của Việt Nam xuất hiện. Việc tạo dựng những phong cảnh thu nhỏ đòi hỏi phải trải qua một khoảng thời gian đặc biệt lâu dài. Không những thế, nó mang đậm phong thái tao nhã và thể hiện được nét tài hoa của những nghệ nhân. Người dân Việt Nam đã quen thuộc và thưởng thức thú chơi này từ hàng trăm năm qua. Ngày nay, bộ môn nghệ thuật này cũng bắt đầu được dân chúng các nước phương Tây biết đến và đánh giá rất cao. Dân tộc Việt Nam luôn phải đấu tranh chống lại các thế lực xâm lược từ phương Bắc trong suốt hàng ngàn năm qua. Họ không có đủ thời gian để ghi lại chi tiết những biến cố lịch sử cũng như những tư liệu trong cuộc sống. Hệ quả tất yếu là có rất ít sách vở nói về bộ môn nghệ thuật này được lưu truyền. Tác giả đã thu thập được một số tư liệu cùng những chứng cứ chứng minh rằng chính người dân Việt Nam đã có cái hứng thú tạo những phong cảnh thiên nhiên thu nhỏ một cách cân đối, sống động mang đậm tính nghệ thuật và sáng tạo từ hàng nhiều thế kỷ qua. Về một khía cạnh nào đó, có thể nói thú vui tiêu khiển này gần như trở thành một tín ngưỡng, một hoạt động mang đậm truyền thống văn hoá và xã hội.
Hòn non bộ chính là tên gọi bộ môn nghệ thuật này tại Việt Nam. Tất cả những loại khay đáy cạn đều có thể được dùng để trang trí tiểu cảnh nhưng mỗi loại hình dáng đều mang một ý nghĩa và đặc điểm riêng của mình. Điều khác biệt nổi bật nhất của nghệ thuật Hòn Non Bộ là luôn sử dụng nước thật chứ không dùng cát hay hay sỏi để trang trí. Nền tảng phong cảnh chung của nó luôn là các đỉnh núi soi mình xuống mặt nước trong xanh và những chiếc khay được đúc bê tông. Rất ít khi thấy bằng đá hoặc đất sét. Một vài chương đầu quyển sách này sẽ đưa quý độc giả đi tham quan khắp các thắng cảnh thiên nhiên tuyệt vời của đất nước Việt Nam. Chúng chính là những nguyên bản để kiến tạo Hòn Non Bộ. Thêm vào đó, tác giả cũng giới thiệu lịch sử phát triển của môn nghệ thuật này tại Việt Nam xuyên suốt các triều đại cũng như trình bày một số quan điểm về triết lý và tôn giáo có ảnh hưởng mạnh mẽ đến sự phát triển của nó. Chúng thực sự khác biệt so với thế giới Tây phương. Các chương còn lại sẽ giải thích cặn kẽ cách tạo lập Hòn Non Bộ cùng với những ví dụ minh hoạ cụ thể. Tác giả cũng đưa vào đây trọn bộ sưu tập Hòn Non Bộ và Tiểu cảnh của nghệ nhân Phan Văn Lít.
Phan Văn Lít từng tham gia rất nhiều cuộc triển lãm, trưng bày các tác phẩm nghệ thuật của mình và đã giành rất nhiều giải thưởng. Ông cũng đã viết nhiều quyển sách về chủ đề này, cả bằng tiếng Việt lẫn tiếng Anh. Ông rời khỏi Việt Nam năm 1980 và đoàn tụ cùng vợ và các con mình tại San Diego bang California năm 1983. Hiện nay, ông công tác tại Dinh thự Botanical thuộc Công viên Balboa, San Diego.
Lew Buller là tác giả của nhiều chuyên mục về Bonsai cho các tạp chí nghệ thuật. Ông cũng là một nhiếp ảnh gia thiên tài. Là người quản lý và chịu trách nhiệm về việc sưu tầm Bonsai của Viện Bảo Tàng Quốc Gia Minge, ông có bằng Tiến Sĩ của trường đại học Illinois và chứng chỉ CPA bang Indiana.
Mục lục:
Lời mở đầu
Lời giới thiệu
Chương 1: Các danh lam thắng cảnh của Việt Nam
Việt Nam, xưa và nay
Vịnh Hạ Long
Hoa Lư, Cố đô huyền thoại
Bích Động
Ngũ Hành Sơn
Đèo Hải Vân
Các thác nước ở Đà Lạt
Các thắng cảnh ở Hà Tiên
Chương 2: Ý nghĩa lịch sử và văn hoá của Hòn Non Bộ
Ý nghĩa triết học của hòn non bộ
Tín ngưỡng trong hòn non bộ
Ý nghĩa các tên gọi của môn nghệ thuật này
Các câu chuyện thần thoại
Thời kỳ đầu của lịch sử Việt Nam
……..
Chương 3: Thưởng thức nghệ thuật Hòn Non Bộ
Các chủ đề nghệ thuật của Hòn Non Bộ
Kích thước và kiểu dáng của Hòn Non Bộ
Cấu trúc chiếc chậu cạn và Hòn Non Bộ
Thưởng lãm Hòn Non Bộ
Chương 4: Kiến tạo Hòn Non Bộ
Những điểm đặc biệt nào cần lưu ý khi chế tác Hòn Non Bộ?
Lựa chọn cảnh quan
Các bước kiến tạo Hòn Non Bộ
Tạo nhóm núi trong một tác phẩm Hòn Non Bộ
Các bày núi vào trong chậu
Chương 5: Kiến tạo chậu cạn
Chương 6: Các lỗi thường gặp trong kiến tạo Hòn Non Bộ
Chương 7: Cây cảnh trong Hòn Non Bộ
Phân loại cây cảnh
Ràng và uốn tỉa cây
Nuôi dưỡng và chăm sóc cây
Chương 8: Các chi tiết phụ trợ của Hòn Non Bộ
Các hình tượng được sử dụng
Tượng hình nhân và thú vật
Các loại thực vật
Chương 9: Nghệ thuật tiểu cảnh
Như thế nào là tiểu cảnh?
Các thể loại tiểu cảnh
Chương 10: Các loại dụng cụ
Các dụng cụ cần thiết trong bộ môn Bonsai
Các dụng cụ dùng để chế tác đá
Các dụng cụ để làm gỗ
Các dụng cụ làm hồ
Chương 11: Trưng bày Hòn Non Bộ
Nghệ thuật trưng bày
Trưng bày theo phong cách Việt Nam
Trưng bày Hòn Non Bộ theo phong cách Việt Nam tại Mỹ
Loại tiểu cảnh cách tân
Tương lai của bộ môn nghệ thuật Hòn Non Bộ
Chương 12: Bộ sưu tập Hòn Non Bộ và Tiểu cảnh
Mời các bạn đón đọc.