Lý Quang Diệu đã viết bộ hồi ký dài hai tập: Tập 1 – “Câuchuyện Singapore” – trình bày quan điểm của ông về lịch sử Singapore cho đếnkhi tách rời khỏi Malaysia năm 1965, và tập 2 – “Từ thế giới thứ ba vươn lên thứnhất” – thuật lại sự chuyển đổi của Singapore để trở mình từ đất nước nghèo khổthành một “Con rồng châu Á”.
Sau khi lãnh đạo đất nước Singapore độc lập ở cương vị Thủtướng trong vòng 3 thập kỷ, năm 1990, Lý Quang Diệu lui về làm cố vấn và dànhnhiều tâm sức thu thập tài liệu để viết nên bộ hồi ký này, nhìn lại toàn bộ cuộcđời ông.
Cuốn tập 1 – Câu chuyện Singapore – được bắt đầu viết từ năm1994, và xuất bản lần đầu tiên năm 1998, kể lại những ký ức đáng tự hào của mộtchàng sinh viên giỏi trong những ngàytháng du học trên đất Anh; từ câu chuyện tình yêu cảm động của ông với người vợ,đến những hoài bão của chàng thanh niên trẻ tuổi: những kết giao, những mốiquan hệ, từng bước thâm nhập chính trường, học cách đối nhân xử thế, xây dựng đảng,lèo lái đất nước vượt qua những khó khăn.
Tập 1 kết thúc ở thời điểm Singapore tuyên bố độc lập năm1965, sau khi tách ra từ Liên bang Malaysia, cũng là lúc đánh dấu một cột mốcquan trọng trong quá trình hình thành suy nghĩ, tính cách của ông Lý.
Những bước đi “bươn chải” của một nhà lãnh đạo năng động đượctả lại trong cuốn sách cũng giúp người đọc có thêm một góc nhìn về tình hình thếgiới thời Chiến tranh Lạnh, phong trào không liên kết, Mỹ, Anh, Nga, Trung Quốcvà các cường quốc khác ở thời điểm còn đang “ẩn tàng” giữa hai bên màn sắt; vềLiên minh châu Âu thời kỳ hình thành, về khối Thịnh vượng chung, và những liênminh, hiệp ước khác.
Lý Quang Diệu viết trong tập 2 – “Từ thế giới thứ ba vươnlên thứ nhất”, xuất bản năm 1999: “Nếu Singapore là một đứa trẻ, tôi tự hào vìđã chăm sóc và nuôi dưỡng đứa trẻ ấy”.
Năm 1965, nhà nước Singapore non trẻ giành độc lập, và sự tồntại của quốc đảo nhỏ bé lúc đó rất mong manh. Từng là thuộc địa của Vương quốcAnh với vai trò là cảng giao thương, Singapore nay trở thành quốc gia hiện đại ởchâu Á, nắm trong tay hãng hàng không lớn nhất thế giới, sân bay lớn, cảngthương mại đông đúc nhất, và mức thu nhập bình quân đầu người cao thứ 4 thế giới.
Câu chuyện về sự chuyển đổi của Singapore được kể một cáchlôi cuốn, và cũng gây tranh cãi.
Đất nước Singapore sinh ra từ sự tan rã chế độ thực dân, sausự tàn phá của Chiến tranh thế giới thứ 2, tình trạng đói nghèo phổ biến, sự rốiloạn sau sự rút lui của lực lượng nước ngoài. Singapore hiện đang được ca ngợilà một thành phố của tương lai. Hiện tượng lịch sử phi thường này được kể bởi 1người không chỉ sống qua tất cả các giai đoạn khó khăn đó, mà chính là nhân vậtkiến tạo quốc gia, mở đường cho đất nước.
Cuốn sách được viết dựa trên những ghi chú tỉ mỉ của ông,cũng như các giấy tờ của chính phủ chưa được công bố, và những hồ sơ chính thứccủa chính phủ trước đây. Ông nêu ra những nỗ lực phi thường để duy trì sự tồn tạicủa đảo quốc nhỏ bé ở Đông Nam Á.
Ông giải thích cách ông và các thành viên chính phủ dập tắtmối đe dọa từ bên ngoài tới an ninh của nhà nước non trẻ này, và bắt đầu quátrình gian khổ xây dựng đất nước: xây dựng hệ thống đường sá, cơ sở hạ tầng, từ vùng đất chủ yếu là đầm lầy; xây dựng lực lượngquân đội từ nguồn dân số nhỏ bé, nạn phân biệt chủng tộc phổ biến, chia rẽ ý thứchệ; loại bỏ vấn đề tham nhũng còn tồn tại từ thời thuộc địa; cung cấp hệ thốngnhà ở xã hội; thành lập hãng hàng không và sân bay quốc gia.
Ông cũng viết một cách thẳng thắn về cách tiếp cận sắc bén củamình để loại bỏ đối thủ chính trị và những người có quan điểm không chính thốngvề nhân quyền, dân chủ,… nhằm “luôn đúng khuôn mẫu, không chỉ về mặt chính trị”.
Cũng trong cuốn sách, Lý Quang Diệu khắc họa chân dung ngườiđàn bà thép Margaret Thatcher và Ronald Reagan, Giang Trạch Dân, George Bush vàĐặng Tiểu Bình.
Ông vén bức màn bí mật về gia đình, viết một cách cẩn trọngvà yêu thương về vợ ông và người con trai Lý Hiển Long. Ông tỉ mỉ thuật lại nhữngtrải nghiệm và cảm nghĩ của mình qua thời gian dài tiếp xúc với những đất nướckhác (trong đó có Việt Nam và Trung Quốc) mà có lẽ bạn đọc Việt Nam sẽ quan tâmnhiều.
Bộ hồi ký gồm hai cuốn sách này sẽ có mặt trên thị trườngvào giữa tháng 4/2017.
Mời bạn đón đọc.