Qua gần 600 trang in, “Hoang thai” giúp người đọc hình dung ra xã hội Ba Lan đương đại từ câu chuyện gia đình đến những bức xúc của cuộc sống hiện đại.
Câu chuyện bắt đầu vào đêm đầu tiên của thiên niên kỷ mới. Trung tâm cuốn tiểu thuyết là gia đình của đôi vợ chồng ở tuổi trung niên: Teresa và Jan, tại một thị trấn nghèo ở phía nam Ba Lan. Ewa, cô con gái đầu lòng 19 tuổi của họ ao ước được lên thành phố lớn, thoát khỏi phố nghèo tỉnh lẻ, mơ về một mối tình có thể đổi đời mình, như trong phim Mỹ. Đó cũng là động lực dẫn đến hành động ngây thơ, nhẹ dạ, lái cuộc đời cô gái đi theo chiều hướng không lường trước. Sau phút ngộ nhận trong đêm giao thừa, Ewa đã leo lên chiếc Renault xanh của ba chàng trai không quen biết và đi theo họ. Hậu quả là cô gái bị cưỡng dâm hội đồng, rồi cô mang thai mà không biết đích thực bố thai nhi là ai?
Bất chấp ý mẹ, sẵn sàng đối mặt với thách thức mới, dám chịu trách nhiệm, Ewa quyết định không loại bỏ thai nhi, trái lại, coi đó là của riêng mình, để hàng ngày trò chuyện. Và thế là một cuộc đối thoại với thai, thực chất là cuộc độc thoại của Ewa bắt đầu. Ewa phát hiện ra một thế giới mới quanh mình và cùng Thai đi tìm hiểu thế giới này, tìm câu trả lời cho mình, cho Thai, thực chất là cho tuổi trẻ đương đại. Thai nhi như trang nhật ký sống động, thai nhi lại như lương tâm, mục đích sống của Ewa. Ba lần lặn lội đi tìm người cha của đứa bé cho thấy tính cách, cái tâm và cái tình của Ewa đối với Thai. Về phần mình, Thai đã làm thay đổi cuộc đời và quan niệm sống của Ewa. Chả thế mà cô thổ lộ: “Bây giờ ta hiểu, ta không thể sống thiếu mi được nữa. Nhờ có mi mà ta vỡ ra rằng, không thể sống cho qua ngày đoạn tháng, mà tất cả phải hướng tới một cái đích nào đó. Ta và mi, chúng ta hướng tới nhau… Ta cần mi, mi đã làm thay đổi đời ta, vậy có lẽ đó là tình yêu chứ còn gì?”
Tiểu thuyết viết về sự hình thành ý thức của một cô gái, phản ánh tâm lý của giới trẻ muốn rời bỏ tỉnh lẻ lên các thành phố lớn. Nhiều yếu tố bất ngờ, gay cấn, đa chiều, đề cập những vấn đề gần gũi với đời sống của chúng ta, những vấn đề hầu như đều có thể có, trong mỗi gia đình, mỗi con người, mỗi làng quê, thị thành. Tiểu thuyết cũng chỉ ra những bất cập, những bức xúc của cuộc sống hiện đại và kinh tế thị trường vốn vẫn còn mới mẻ với người Ba Lan. Những người đọc là ông, là bà, là cha, là mẹ, là vợ, là chồng, là con trai, là con gái đều có thể suy ngẫm sau khi đọc cuốn tiểu thuyết này. Đặc biệt, Hoang thai còn là bức thông điệp dành riêng cho các bạn trẻ, nhất là phái nữ ở tuổi mười tám, đôi mươi, cần nhìn nhận thế giới một cách tích cực, phải thực tế, hai chân luôn luôn phải đạp đất mỗi khi kỳ vọng điều gì, không nên viển vông, ảo tưởng để tránh phải trả giá khôn lường. Mặt khác cũng phải biết đương đầu, đối mặt với những “sự cố” trong đời.
Tiểu thuyết Hoang thai tuy có tuần tự thời gian, nhưng hiện tại và quá khứ liên tục đan xen, khiến người đọc phải thật sự tập trung. Những lời thổ lộ có tính tổng quan sau mỗi chương với những áng văn đẹp, giàu nội tâm, đem lại cho người đọc những cảm xúc sâu lắng, để lại những dấu ấn khó quên. Cũng cần nhấn mạnh tính cập nhật của tác phẩm. Rất nhiều tình tiết của tiểu thuyết mang tính thời sự, là những vấn đề của cuộc sống đương đại, “nóng hổi như khoai tây vừa nướng”. Những thủ pháp của tác giả như đặc tả, hồi tưởng, tái hiện, cổ tích hoá, thần thoại hoá hoá, sự mờ chồng của điện ảnh, những trang văn đẹp miêu tả cánh rừng, làng quê, hồ nước, đồng cỏ với những vị thần rừng huyền thoại, sự tinh tế, rất nhiều triết lý bác học của nhà văn… được chuyển ngữ một cách sinh động, khiến người đọc biết ơn dịch giả Lê Bá Thự, người đã từng dịch Pharaon, cuốn tiểu thuyết về Ai Cập cổ đại được hâm mộ năm 2004 và nhiều tác phẩm khác của nền văn học Ba Lan, một nền văn học có tới bốn nhà văn và nhà thơ được giải Nobel.
Tiểu thuyết best-seller Hoang thai được tặng Giải thưởng Witryna 2003, giành danh hiệu Cuốn sách số một trong năm thuộc loại sự kiện xuất bản và được chọn đưa vào Tủ sách dành cho tuổi trẻ học đường. Đọc Hoang thai chúng ta lại được thưởng thức thêm một tài năng nữa của văn học Ba Lan, lần này là nữ nhà văn Dorota Terakowska.
Vân Long
Xem thêm nhiều hơn Thu gọn
Đọc sách
Lặng nghe cuộc sống với Hoang thai
(Hoang thai, tiểu thuyết Dorota Terakowska, Lê Bá Thự dịch, NXB Phụ Nữ)
TT – Một cô gái mới lớn muốn chứng tỏ bản thân mình, chứng tỏ mình xinh đẹp, sành điệu, theo bạn bè trong cuộc chơi thâu đêm suốt sáng, rồi… lỡ dại, rồi mang thai. Khát vọng giàu có và hưởng thụ của các thành viên trong một gia đình nghèo ở tỉnh lẻ.
Những giấc mơ theo game show truyền hình… Câu chuyện có vẻ quen thuộc đến kỳ lạ với hoàn cảnh xã hội Việt Nam, điểm đến vẫn là phòng phá thai, nhưng rồi đã có một bước ngoặt…
Thai nghe được. Tình cờ Ewa biết được điều đó, và từ đó cái thai trong cô không còn là một phiền phức, một tai họa cần dứt bỏ mà đã trở thành một thực thể, một con người: Thai viết hoa.
Lần đầu, Ewa có một người để trò chuyện. Lần đầu, Ewa thấy mình có trách nhiệm phải nhìn, phải cảm, phải kể cho Thai về thế giới. Và thế giới trong mắt cô từ đó cũng đổi khác. Ewa đã biết lặng nghe từng tiếng chim hót, theo dõi từng cành cây nảy chồi, biết tìm và khơi gợi những câu chuyện đẹp…
Toàn cuốn sách là câu chuyện lôi cuốn về từng bước tập làm mẹ cũng là từng bước trưởng thành của Ewa. Không chỉ lặn lội khắp Ba Lan tìm cha của đứa bé, Ewa còn tìm cho được câu trả lời đã bị bỏ lửng về lý do yêu thương cuộc sống của một nữ văn sĩ, tìm về tất cả những ký ức ấu thơ đẹp nhất trong cuộc đời cô… Chắt lọc những gì tốt đẹp nhất cho con là bản năng của người mẹ, kể cả khi người ta không hề chuẩn bị làm mẹ và lúc vắt đến giọt cuối cùng của sự sống mới bật ra tiếng “yêu” như Ewa.
Cách viết của Dorota Terakowska trong tiểu thuyết này là một lựa chọn đáng chú ý. Từng đoạn hiện tại, hồi ức, miêu tả trộn lẫn, liên hoàn, lan man như lời kể của trẻ con nhưng lại hợp lý và có sức hấp dẫn kỳ lạ.
Thế giới ở trong chính chúng ta, cuộc sống đẹp hay xấu là do chính chúng ta. Thông điệp của cuốn sách được tác giả giữ vững đến phút cuối cùng bằng hai cái kết khác nhau, ngược nhau để độc giả tự chọn.
Và đương nhiên người đọc sẽ biết chọn cái kết nào để cuộc sống đẹp hơn…
P.VŨ
Xem thêm nhiều hơn Thu gọn
(VTV Ngày 24/12/2007)
Dù bạn có tin hay không vào những điều kỳ diệu xảy ra trong cuộc sống này thì hãy mở cánh cửa nhà bạn vào đêm Giáng sinh. Nếu bạn bè không đến để chia vui cùng bạn thì ít nhất bạn cũng nhận được những giai điệu an hòa, tiếng chuông nhà thờ mơ hồ giữa mộng và thực. Và khi đó bạn sẽ cảm nhận được sự an lành của cuộc sống mà đôi khi trong guồng quay vội vã của cuộc sống bạn đã bỏ quên. Hãy dành chút thời gian của bạn trong lễ Giáng sinh năm nay để đến với những câu chuyện trong cuốn sách “Đêm Giáng sinh kỳ diệu” để có một mùa Giáng sinh ấm áp và có ý nghĩa hơn.
Giữa không gian se sắt lạnh, sự bình yên của niềm tin sẽ theo gió luồn qua khe cửa nhà bạn làm ấm lên không gian và cũng ấm lòng bạn hơn. Đó là cánh cửa đầu tiên mở ra trong cuốn sách “Đêm giáng sinh kỳ kiệu”. Đừng quên thắp lên một ngọn nến bên ô cửa sổ nhà bạn đêm Giáng sinh. Ánh lửa sẽ làm lòng bạn ấm lại và những ký ức sẽ tràn về, nhảy múa cùng ánh nến lung linh. Sự mong manh của ngọn nến sẽ khiến bạn phải suy tư và sự dịu dàng của nó sẽ khiến bạn thêm sáng suốt… Ngọn nến của đêm giáng sinh sẽ làm cho mọi người nhận ra bạn, nhận ra tín hiệu chào đón và tình yêu lan tỏa từ ngôi nhà bạn. Và như thế, những người đơn côi, không bạn bè, không người thân sẽ không còn cảm thấy lẻ loi.
Lần giở từng trang trong cuốn sách “Đêm Giáng sinh kỳ diệu” sẽ bắt gặp nhiều cuộc đời, nhiều số phận đang đi tìm đức tin và sự hiển linh của Chúa. Và sau cùng họ đều nhận ra rằng Đức tin ấy ở trong chính lòng lành của họ, và khi họ biết yêu thương cuộc đời là khi ấy Chúa sẽ hiển linh, sẽ cứu vớt họ thoát khỏi nỗi bất hạnh. Cũng ở cuốn sách này, bạn đọc bắt gặp những câu hỏi muôn thủa mà bất cứ ai khi đi qua thơ ấu của mình đều muốn biết. Đó là ông già Noel có thật không? Chúa sinh ra như thế nào? Sự tích chú tuần lộc và ống khói của ông già Noel như thế nào?… Và có một bài báo nổi tiếng thế giới từ đầu thập kỷ những năm 90 của một ông chủ bút tòa soạn báo New York Sun đích thân trả lời một em bé khi em hỏi Ông già Noel có thật hay không. Bài viết có đoạn: Chưa ai tận mắt gặp ông già Noel bằng xương bằng thịt cả nhưng điều đó không có nghĩa là ông già Noel không có thực. Những điều chân thực nhất trong thế giới của chúng ta là những điều mà trẻ em và người lớn đều không thể thấy được… Ông già Noel không có thực ư? Nhờ trời, ông vẫn sống và sẽ sống mãi. Hàng nghìn năm sau mà không phải hàng trăm nghìn năm sau, ông vẫn sẽ tiếp tục mang niềm vui và hạnh phúc cho những tâm hồn trẻ thờ trên khắp hành tinh này.
Đêm giáng sinh kỳ diệu khác với những cuốn sách thuộc dạng sách Hạt giống tâm hồn của Nhà xuất bản tổng hợp thành phố Hồ Chí Minh là ngoài những câu chuyện có tính giáo dục nhân văn sâu sắc còn có những lý giải hấp dẫn, lôi cuốn về ngày lễ giáng sinh và những phong tục truyền thống của đêm Noel. Cuốn sách thực sự là một món quà đầy ý nghĩa của mùa Giáng sinh. Và qua cuốn sách người đọc sẽ nhận ra rằng Đức Chúa hay đấng tối cao đều chia đều giọt hạnh phúc cho mọi lớp người trên dương gian. Và vì thế không có ai bị lẻ loi, bị bất hạnh khi Chúa Giáng sinh.
Xem thêm nhiều hơn Thu gọn
(Thứ Ba, 15/01/2008)
Phạm Thị Ngọc Liên xuất bản tập truyện ngắn thứ hai
Nữ thi sĩ của những vần thơ tình cháy bỏng vừa ra mắt cuốn sách ‘Người đàn bà bí ẩn’. Đây là tập truyện ngắn thứ hai của ‘người đàn bà viết’, theo cách gọi của đồng nghiệp dành cho Phạm Thị Ngọc Liên.
Nhiều thế hệ bạn đọc đã yêu thích giọng thơ say đắm và đầy nữ tính của Phạm Thị Ngọc Liên, như trong bài thơ Bất chợt, một sáng tác của chị:
“Bất chợt tình yêu từ ngọn cỏ
như bướm theo đàn bay nhấp nhô
lá đợi chờ ai mà lá đỏ
rừng đợi chờ ta, bát ngát mơ…”
Thế nhưng, tình yêu văn xuôi đến với Phạm Thị Ngọc Liên lại không “bất chợt” chút nào. Đã phát hành 4 tập thơ, trong đó tập thơ thứ tư, Thức đến sáng và mơ, từng nhận tặng thưởng của Hội nhà văn Việt Nam, chị vẫn cặm cụi đến với thể loại truyện ngắn như là một mảnh đất màu mỡ khác cho cảm xúc và những trải nghiệm cuộc sống.
Nhà thơ Phạm Thị Ngọc Liên và độc giả trong ngày ra mắt tập truyện ngắn thứ hai của mình. Ảnh: A.V. |
15 truyện ngắn của tập Người đàn bà bí ẩn
Xem thêm nhiều hơn Thu gọn