Sách của Hàn Phi là một học thuyết đồ sộ để xây dựng một nhà nước: giàu mạnh, ổn định, người dân sống trong nhà nước ấy ấm no hạnh phúc.
Tư tưởng của Hàn Phi hết sức sâu rộng, bao gồm chính trị, pháp luật, triết học, xã hội, kinh tế, quân sự, giáo dục,… trong đó, then chốt chính là tư tưởng chính trị. Ông để tâm suy nghĩ làm sao cho vị vua trong điều kiện xã hội đương thời có thể vận dụng vô số các phương pháp khác nhau để đạt được cục diện chính trị ổn định, để cho nước giàu quân mạnh. Có thể nói “Hàn Phi Tử” là một bộ sách chính trị học vĩ đại và học thuyết chính trị của ông được người xưa gọi là “học thuyết của đế vương” (đế vương chi học).
Tư tưởng chủ yếu của Hàn Phi là thuyết Pháp Trị. Không phải ông là người đầu tiên nêu lên học thuyết này mà trước đó Quản Trọng, Thương Ưởng, Thân Bất Hại đã khởi xướng học thuyết này. Tư tưởng của Hàn Phi Tử đối nghịch lại với tư tưởng của Nho giáo (vốn cho rằng để quản lý xã hội thì dùng Nhân trị và Đức trị), ông cho rằng cách tốt nhất để quản lý xã hội là dùng pháp luật: “Pháp luật không hùa theo người sang… Khi đã thi hành pháp luật thì kẻ khôn cũng không từ, kẻ dũng cũng không dám tranh. Trừng trị cái sai không tránh của kẻ đại thần, thưởng cái đúng không bỏ sót của kẻ thất phu”.
Hàn Phi là một trí thức uyên bác và dũng cảm. Ông nhìn đời và lý luận về cuộc đời hết sức tàn nhẫn nhưng đằng sau đấy là tình yêu thương của một quý tộc với dân đen. Vậy nên tác phẩm của ông hướng tới một nhà nước mà dân đen có thể sống no đủ và yên ổn.
Mời bạn đón đọc.