Hải Dương phong vật chí (HDPVC) là một tập sách địa chí rất có giá trị nên từ lâu đã được các học giả chú ý. Nhưng vì nguyên bản viết bằng chữ Hán và chữ Nôm, không phải ai cũng có thể đọc nên tác phẩm chưa được phổ biến rộng rãi. Dịch giả Tô Nam Nguyễn Đình Diệm lần đầu tiên đem sách dịch ra chữ quốc ngữ và cho xuất bản ở miền Nam vào năm 1968. Nhờ có công trình này mà đông đảo bạn đọc được thưởng thức và biết đến những giá trị của HDPVC. Đây là một đóng góp rất đáng trân trọng của ông. Tuy nhiên, xét kỹ thì thấy bản dịch này dựa trên một bản chép tay ra đời khá muộn, và phần chữ Nôm lại không có bài Hải Dương thuỷ trình lược ký. Dịch giả cũng chưa đi sâu vào việc giám định văn bản, và trong khi phiên âm bài Hải Dương phong vật khúc có bỏ sót 36 câu (từ câu 539 đến câu 574) nên bản quốc ngữ vẫn còn những hạn chế cần được khắc phục. Vả lại, từ khi bản dịch ra đời đến nay đã 40 năm, chúng ta đã có điều kiện thu thập thêm các nguồn tư liệu, dựa vào thành quả nghiên cứu của các ngành liên quan như: văn bản học, văn tự học, tỵ huý học để nhìn nhận và giải quyết những vấn đề của tác phẩm một cách rõ ràng, đầy đủ hơn.
Theo quan niệm của nhiều nhà nghiên cứu hiện nay, tiêu chuẩn cao nhất của những tác phẩm cổ là phải đúng nguyên tác. Có xác định được nguyên tác thì mới có căn cứ đúng đắn để đánh giá tác phẩm. Bản HDPVC có ký hiệu A.882 hiện đang được lưu giữ tại thư Viện Nghiên cứu Hán Nôm là các bản khác. Đây là bản được công bố ngay khi tác giả còn sống, có thể coi bản gốc, bản gần gũi với nguyên tác nhất.
Mục lục:
Lời dẫn
Hải Dương phong vật chí
Văn bản và tác giả tác phẩm
Lời tựa sách Hải Dương phong vật chí
Các sách được trích dẫn
Núi sông
Phủ Thượng Hồng
Huyện Đường Hào
Huyện Đường An
Huyện Cẩm Giàng
Phủ Hạ Hồng
Huyện Gia Lộc
Huyện Thanh Miện
Huyện Tứ Kỳ
Huyện Vĩnh Lại
Phủ Nam Sách
Huyện Thanh Lâm
Huyện Chí Linh
Huyện Thanh Hà
Huyện Tiên Minh
Phủ Kinh Môn
Huyện Giáp Sơn
Huyện Đông Triều
Huyện Thuỷ Đường
Huyện Kim Thành
Huyện An Dương
Huyện An Lão
Huyện Nghi Dương
Nhân vật
Đế vương
Mẫu hậu
Quốc mẫu
Văn thần
Ngụ hứng
Tự thuật
Tự thuật
Tao đàn phù phụng
Võ tướng
Lại sư
Thiền sư
Danh y
Du sĩ
Trí mẫu
Tài nữ
Hiền mẫu
Trinh tiết phụ
Phú gia phụ
Phong tục
Thổ nghi
Tứ dân kỹ nghệ
Hải Dương phong vật khúc
Hải Dương thuỷ trình lược kỳ
Lời bạt
Phụ lục
1. Tên người trong văn bản
2. Tên đất trong văn bản
Mời bạn đón đọc.