Các hệ cơ sở dữ liệu đóng vai trò quan trọng trong việc ứng dụng công nghệ thông tin vào cuộc sống hàng ngày của xã hội hiện đại. Cùng với sự tiến bộ của kỹ thuật, nhiều ứng dụng mới của cơ sở dữ liệu cũng đang được phát triển mạnh. Để có thể thiết kế, cài đặt và ứng dụng tốt các hệ cơ sở dữ liệu, trước hết cần hiểu rõ các khái niệm cơ bản cần thiết. Giáo trình Nhập môn hệ cơ sở dữ liệu nhằm trang bị cho sinh viên các kỹ thuật cơ bản của cơ sở dữ liệu truyền thống. Với những kiến thức đó, sinh viên có thể xây dựng được các cơ sở dữ liệu truyền thống để đưa vào ứng dụng trong cuộc sống hàng ngày và cũng là cơ sở để nghiên cứu sâu hơn, tạo ra các cơ sở dữ liệu đáp ứng với các yêu cầu ứng dụng mới. Giáo trình bao gồm 7 chương:
Chương I: Các khái niệm cơ bản về hệ cơ sở dữ liệu
Chương này trình bày các khái niệm cơ bản về hệ cơ sở dữ liệu như cơ sở dữ liệu, hệ quản trị cơ sở dữ liệu, mô hình cơ sở dữ liệu, ngôn ngữ và giao diện, con người sử dụng hệ cơ sở dữ liệu. Thông qua chương này, người đọc nắm được định nghĩa và ý nghĩa của các thuật ngữ dùng trong cơ sở dữ liệu.
Chương II: Mô hình thực thể -Liên kết
Một trong các phương pháp thiết kế cơ sở dữ liệu (quan hệ) là bắt đầu từ việc thiết kế lược đồ thực thể – liên kết. Chương này trình bày các khái niệm cơ bản của mô hình thực thể – liên kết và cách thiết kế nó.
Chương III: Mô hình quan hệ
Chương này giúp cho người đọc làm quen với các khái niệm cơ bản về mô hình cơ sở dữ liệu quan hệ, các ràng buộc trên mô hình cơ sở dữ liệu quan hệ và cách thiết kế cơ sở dữ liệu quan hệ bằng việc chuyển đổi từ mô hình thực thể – liên kết.
Chương IV: Các phép toán trên mô hình cơ sở dữ liệu quan hệ và ngôn ngữ SQL
Để có thể lấy được thông tin ra từ một cơ sở dữ liệu quan hệ, người dùng phải hiểu rõ ý nghĩa, mục đích của các thao tác trên cơ sở dữ liệu. Các phép toán trên cơ sở dữ liệu quan hệ sẽ được trình bày và giải thích rõ trong chương này. Cùng với các phép toán đó, chương này còn trình bày một ngôn ngữ được sử dụng chủ yếu trong các hệ quản trị cơ sở dữ liệu quan hệ. Ngoài ra, trong chương này còn đề cập đến một phươnng pháp tối ưu truy vấn: tối ưu bằng cách biến đổi các biểu thức đại số quan hệ thành các biểu thức tương đương với hy vọng là sẽ được thực hiện nhanh hơn.
Chương V: Lý thuyết xây dựng cơ sở dữ liệu quan hệ
Một phương pháp khác để xây dựng một cơ sở dữ liệu quan hệ là xây dựng dựa trên phân tích. Kỹ thuật chủ yếu là dựa trên lý thuyết phụ thuộc hàm, phân tích các phụ thuộc hàm giữa các thuộc tính của một quan hệ, xác định dạng chuẩn của quan hệ và tách các quan hệ để có một sự dư thừa thông tin. Những vấn đề được trình bày trong chương này là định nghĩa và tính chất của các phụ thuộc hàm, các dạng chuẩn của quan hệ, các phương pháp tách (chuẩn hoá) quan hệ.
Chương VI: Khái niệm về cơ sở dữ liệu phân tán
Trong điều kiện cơ sở kỹ thuật đã được phát triển và yêu cầu mở rộng việc quản lý hiện nay, việc phân tán một cơ sở dữ liệu trên một hệ thống mạng máy tính là một hướng phát triển mạnh mẽ của các ứng dụng cơ sở dữ liệu. Chương này trình bày khái niệm về cơ sở dữ liệu phân tán: định nghĩa cơ sở dữ liệu phân tán, các đặc trưng của cơ sở dữ liệu, cách xây dựng cơ sở dữ liệu, các phương pháp phân đoạn, định vị cơ sở dữ liệu, thực hiện các truy vấn trên cơ sở dữ liệu. Những khái niệm này giúp cho người đọc làm quen với cơ sở dữ liệu phân tán và làm cơ sở để đi sâu nghiên cứu về cơ sở dữ liệu phân tán về sau.
Chương VII. Lưu trữ cơ sở dữ liệu ở các bộ nhớ ngoài
Một trong các bước thiết kế một cơ sở dữ liệu là thiết kế vật lý, nghĩa là thiết kế việc lưu trữ cơ sở dữ liệu trên bộ nhớ ngoài và phương pháp truy cập đến nó. Chương này trình bày một số phương pháp lưu trữ các file cơ sở dữ liệu trên bộ nhớ ngoài và một số kỹ thuật làm tăng tốc độ tìm kiếm dữ liệu.
Giáo trình có ích cho các sinh viên ngành Công nghệ thông tin cũng như tất cả những ai muốn tìm hiểu về cơ sở dữ liệu. Để đọc tốt giáo trình này, người đọc cần có một số ít kiến thức về Toán cao cấp, Toán rời rạc và Tin học cơ sở.
Mời bạn đón đọc.