Trong lịch sử xây dựng, phát triển nền văn hoá dân tộc, các nhà thơ, nhà văn, sử gia, nhà tư tưởng, nhà y học, thiên văn học, toán học… đóng một vai trò quan trọng, vì họ là những người tham gia trực tiếp vào quá trình sáng tạo ra nền văn hoá ấy. Họ chính là những gương mặt tiêu biểu, đại diện cho văn hoá dân tộc. Từ trước tới nay đã có không ít người sáng tạo ra nền văn hoá ấy. Họ chính là những gương mặt tiêu biểu, đại diện cho văn hoá dân tộc. Từ trước tới nay đã có không ít sách viết về cuộc đời, sự nghiệp của những danh nhân văn hóa ấy. Tập Danh nhân văn hoá trong lịch sử Việt Nam của nhà nghiên cứu sử học Tạ Ngọc Liễn cũng nằm trong tủ sách danh nhân mà Nhà xuất bản Thanh Niên từng ấn hành. Nhưng khác với một số tác giả, ở Danh nhân văn hoá Việt Nam, Tạ Ngọc Liễn đã không dùng thủ pháp hư cấu, cũng như không sử dụng giai thoại, truyền thuyết khi dựng lại chân dung các nhà văn hóa trong lịch sử, mà trung thành với tài liệu được khai thác từ các bộ chính sử, các sách nhân vật chí, đăng khoa lục, các thi văn tập, gia phả… với mong muốn có thể cung cấp cho độc giả những tư liệu về chân dung các nhà văn hoá Việt Nam trong lịch sử mang đường nét chân thật. Tất cả các yếu tố về tiểu sử, cuộc đời, tư tưởng, tài năng của mỗi nhân vật được tác giả Tạ Ngọc Liễn viết lại, đều có tính chất tư liệu sử học, văn học… độc giả có thể tin tưởng tiếp nhận.
Về thể tài, khi viết Danh nhân văn hoá trong lịch sử Việt Nam, tác giả đã chú ý cố gắng học tập, kế thừa lối viết nhân vật chí, truyện chí vốn có truyền thống khá lâu đời ở nước ta.
Danh nhân văn hoá trong lịch sử Việt Nam là tập sách trong đó viết về những nhân vật được tác giả lựa chọn giới thiệu theo quan niệm và nhận thức lịch sử của riêng mình.
Vì vậy trong tập sách này tác giả tập trung giới thiệu các nhà thơ, nhà văn, nhà tư tưởng từ thế kỷ Xuất tới thế kỷ XVIII. Các nhân vật được sắp xếp theo lịch đại một cách tương đối, nhằm giúp bạn đọc tiếp nhận thông tin, tư liệu một cách có hệ thống, để thấy được tiến trình phát triển của nền văn hoá dân tộc Việt Nam.
Do còn thiếu hụt về tư liệu nên tập sách chưa nêu được đầy đủ các nhân vật.
Rất mong được bạn đọc cảm thông và đóng góp ý kiến để tập sách được hoàn chỉnh, đáp ứng mong muốn của bạn đọc.
Mục lục:
Lời nói đầu
Đỗ Pháp Thuận
Ngô Chân Lưu
Vạn Hạnh
Lý Công Uẩn người khai sáng vương triều Lý
Mãn Giác
Hoàng Thái hậu Ỷ Lan
Trần Thủ Độ người khởi dựng nhà Trần
Trần Thái Tông – vua anh hùng, triết gia, thi sĩ
Huyên Quang – thi sĩ thiền gia
Mạc Đĩnh Chi tác giả phú nổi tiếng đời Trần
Trần Quang Triều, Nguyễn Ức, Nguyễn Sưởng một dòng cảm xúc trong thơ đời Trần
Trương Hán Siêu và Bạch Đằng Giang phú
Nguyễn Trung Ngạn một hồn thơ hào phóng giàu khí phách
Phạm Sư Mạnh người mở đầu dòng thơ biên giới
Nỗi thao thức thương dân trong thơ Trần NguyênDdansr
Nguyễn Phi Khanh, nhà thơ trữ tình, nhân đạo
Hồ Nguyên Trừng nhà văn hải ngoại đầu thế kỷ XV
Thơ Đặng Dung tiếng ca bi tráng của một thời
Lê Lợi người khai sáng một triều đại lớn
Nguyễn Trãi với sự phát triển các thể tài văn học ở thế kỷ XV
Lý Tử Tấn một nhà thơ yêu nước
Lê Thánh Tông một ý chí tự cường lớn
Thái Thuận nhà thơ trữ tình đặc sắc
Hoàng Đức Lương nhà làm thi tuyển thế kỷ XV
Đặng Minhkhieemr và thơ vịnh sử
Nguyễn Bỉnh Khiêm hiền triết, thi gia
Phùng Khắc Khoan
Nguyễn Dữ và văn học truyền kỳ
Nguyễn Tông Khuê nhà thơ Nôm xuất sắc thế kỷ XVIII
Ngô Thế Lân nhà thơ ẩn dật sứ Thuận Hoá
Lê Quý Đôn nhà bác học và nhà thơ hoà trong Lê Hữu Trác
Ngô Thì Sĩ
Phạm Nguyễn Du nhà thơ hiện thực sâu sắc
La Sơn phu tử Nguyễn Thiếp
Phạm Quí Thích một trái tim nhân đạo
Ngô Thì Nhậm
Nguyễn Hữu Chỉnh một tài năng xuất sắc về quốc âm
Danh sĩ Phan Huy Ích
Ninh Tốn và bài thơ Chiều đậu thuyền ở bến Chương Dương
Đoàn Nguyễn Tuấn nhà thơ đời Tây Sơn
Công chúa Lê Ngọc Hân với khúc Ai tư vãn
Hoàng Nguyễn Thự cuộc đời và thơ văn
Nhà thơ Nguyễn Đề
Một nét chân dung Nguyễn Du qua thơ chữ Hán
Lê Quang Định
Ngô Nhân Tĩnh
Trịnh Hoài Đức
Nhà thơ Nguyễn Hành
Phạm Đình Hổ và văn nghiệp
Phan Huy chú
Nguyễn Trọng Hợp và thơ đi sứ Tây
Đặng Xuân Bảng nhà sử học lớn cuối thế kỷ XIX
Mời bạn đón đọc.